آپاراتچی سینمای همدان

*نسترن ایزدی‌نوا

*خبرنگار

در روزگاران قدیم افرادی بودند که به عنوان آپاراتچی در سینماها استخدام می‌شدند و سال‌ها به عشق سینما کار می‌کردند. استقرار و کاربری دستگاه آپارات و تجهیزات پخش صدای مرتبط از وظایف مهم این شغل محسوب می‌شد و آن‌قدر دشوار بود که نیاز به عشق و علاقه زیادی داشت. آپاراتچی مجبور بود ساعت‌ها سرپا بایستد تا تماشاگران با خیال راحت فیلم را در سینما تماشا کنند.

آپاراتچی‌ها خاطرات زیادی از سینماهای ایران دارند و به عنوان یک منبع تاریخ شفاهی در این شغل به شمار می‌آیند پس نباید فراموش شوند و باید خاطرات آن‌ها را در دل تاریخ ثبت کرد. «مهدی شاکری» از آپاراتچی‌های قدیمی همدان است که خاطرات زیادی در سینه خود پنهان کرده است. با او به گفتگو نشستیم با امید به‌ این‌که کارشناسان امر از وجود این افراد استفاده کنند و خاطرات آن‌ها را در دل تاریخ ثبت کنند. بخشی از گفتگوی ما با شاکری را می‌خوانید.

از خودتان بگویید.

من در سال ۱۳۳۸ در همدان به دنیا آمدم و دوران ابتدایی خود را در مدرسه شاپور گذراندم. در سال ۱۳۵۱ در سینما الوند (فلسطین کنونی) به مدت دو سال مشغول به کار شدم و پس از انقلاب در سال ۱۳۶۰ دوباره در همان جا به مدت دو سال فعالیت کردم. پس از آن در سینما هما سابق که همان سینما قدس کنونی است فعالیت داشتم تا سنی که بازنشسته شدم.

در آن زمان سینما چقدر مخاطب داشت؟

سینما از سال ۱۳۶۰ به بعد مخاطبان زیادی داشت  و یکی از تفریحات و علاقمندی های مردم سینما بود.

در سینماهای همدان با هنرمندان بزرگ برخورد داشتید؟

افراد مشهور هم گاهی به سینما می‌آمدند. آنها را بیشتر همزمان با جشنواره ها یا زمان فیلم ساختن می‌دیدیم. مثلا مرحوم هادی اسلامی، مرحوم جمشید مشایخی، مرحوم محمدعلی سعیدی.

چه فیلم‌هایی بیشترین بیننده را به خود اختصاص می‌دادند؟

فیلم‌هایی مانند عقاب‌ها، کانی مانگا، عقرب، بایسیکل ران فیلم‌هایی بودند که مخاطب زیادی داشتند.

فرق بین سینمای قبل از انقلاب با سینمای بعد از انقلاب چه بود؟

قبل از انقلاب سینما مخاطبان بیشتری نسبت به الان داشت مثلا وقتی فیلمی در ساعت ده صبح قرار بود اکران شود مردم از ساعت شش صبح در صف می‌ایستادند تا بلیت تهیه کنند در آن زمان قیمت‌ها خیلی مناسب بود و مردم از هر قشر و طبقه اجتماعی‌ای می‌توانستند برای تماشای فیلم به سینما بیایند.

در آن هنگام چند سینما در همدان وجود داشت؟

الوند، هما، لوکس، تاج سینماهای موجود در همدان بود اما سینما الوند و سینما لوکس از پر رونق‌ترین سینماها در زمان خود بود.

چه چیزی شما را جذب سینما کرد؟

عموی من در سینما مشغول به کار بود و چون من هم به درس خواندن علاقه‌ای نداشتم مرا در آن‌جا استخدام کرد و من در آن‌جا با آپاراتچی دوست شدم و به تدریج وارد این حوزه از سینما شدم چون آپاراتچی بودن شغل مورد علاقه‌ام بود اما گاهی کارهای تاسیساتی هم انجام می‌دادم.

از چه سالی آپارات رنگی وارد ایران شد؟

قبل از انقلاب آپارات رنگی وارد ایران شد و من سی سال در این حوزه فعالیت داشتم. به یاد دارم آن‌قدر سینما پر رونق بود که یک سری افراد تعداد زیادی از بلیت‌های ما را هفت تومان می‌خریدند و در بازار به قیمت بالاتری به مردم می‌فروختند و این قیمت گاهی به سی تومان هم می‌رسید. آن‌قدر استقبال کنندگان سینما زیاد بودند که ما گاهی مجبور می‌شدیم آن‌ها را با شلنگ بزنیم تا به صف شوند.