حکایت W.C همچنان باقی است

*سمانه اسکندری

*روزنامه‌نگار

در شماره گذشته به موضوع کمبود سرویس‌های بهداشتی در سطح معابر شهر همدان و تبعات ناشی از آن؛ از جمله وجود بوی ادرار در برخی کوچه‌ها و محله‌های شهر پرداختیم و بازخوردهای مثبت زیادی از سوی بسیاری از شهروندان و برخی مسئولان دریافت کردیم. در مقابل برخی نیز معتقد بودند که با پرداختن به این موضوع، به نوعی آبروی شهر را نشانه رفته‌ایم. مجموع بازخوردهای مختلف ما را به این باور رساند که موضوع سرویس‌های بهداشتی عمومی و استفاده از آن‌ها هنوز نوعی تابو بوده و برخی گمان می‌گنند که صحبت از این موضوع برخلاف عرف و فرهنگ جامعه است. در حالی‌که جانمایی و تجهیز سرویس‌های بهداشتی در شهرها باید توسط مردم و مدیران شهری امری عادی تلقی شود چراکه فقر سرویس‌های بهداشتی، به طور یقین مشکلات سلامتی و زیست‌محیطی فراوانی به بار می‌آورد که در صورت تداوم، آسیب‌های جسمی و روانی را گریبان‌گیر جامعه شهری خواهد کرد. از آن‌جا که رسالت رسانه، روشنگری و بازگویی مسائلی است که دیگران به هر دلیل از مطرح کردن آن سرباز می‌زنند، بر آن شدیم تا صحبت درباره این موضوع را ادامه دهیم. در کنار ضرورت‌های ذکر شده برای توجه به موضوع سرویس‌های بهداشتی در بُعد جهانی، فراموش نکنیم که ما در کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم؛ دینی که در آن به رعایت بهداشت و نظافت فردی و جمعی بسیار تأکید شده است: «النظافه من‌الایمان»

پیشگیری بهتر از درمان

دکتر «محسن عالمی» متخصص اورولوژی و فلوشیپ تخصصی جراحی سرطان‌های دستگاه ادراری و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی همدان با اشاره به این‌که همواره رعایت بهداشت و پیشگیری از ابتلا به بیماری، مقدم بر درمان آن است، می‌گوید: یکی از اهداف بزرگ همه سیستم‌های بهداشتی، افزایش و بهبود کیفیت زندگی افراد است. در این راستا زمانی که افراد به یک سری از بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون و دیابت مبتلا هستند، داروهایی که استفاده می‌کنند باعث افزایش حجم ادرار و تکرر ادرار در آن‌ها می‌شود و در ساعات مختلف شبانه‌روز نیاز به استفاده از سرویس‌های بهداشتی دارند و در صورت کمبود سرویس‌های بهداشتی عمومی مناسب و استاندارد، خانه‌نشین شده و از کار و فعالیت و حتی خرید معمولی باز می‌مانند، در نتیجه کیفیت زندگی آن‌ها کاهش یافته و حتی ممکن است دچار اضطراب و افسردگی شوند.

ضرورت تخلیه به موقع مثانه

دکتر عالمی با تأکید بر این موضوع که نگهداشتن ادرار، تأثیرات مخربی بر سلامت افراد دارد، توضیح می‌دهد: مثانه عضوی عضلانی است که وظیفه ذخیره‌سازی ادرار و کمک به تخلیه آن را بر عهده دارد. اگر این عضو به موقع تخلیه نشود، ابتدا مثانه گشاد و گشادتر شده تا بتواند حجم بیشتری ادرار را در خود نگه دارد اما پس از مدتی عضلات آن توان اتساع بیشتر را نداشته، فشار مثانه افزایش پیدا کرده و در نتیجه ادرار از طریق حالب‌ها به کلیه‌ها باز می‌گردد. برگشت ادرار به کلیه‌ها مشکلاتی نظیر عفونت کلیه‌ها، احتباس ادرار، کاهش عملکرد کلیه‌ها و در نهایت از کار افتادن آن‌ها می‌شود.

دکتر عالمی اضافه می‌کند: گاهی افراد مسنی به من مراجعه کرده و می‌گویند به دلیل این‌که ساعت‌ها نتوانسته‌اند از سرویس بهداشتی استفاده کنند، دیگر قادر به تخلیه ادرار نیستند و اصطلاحا دچار احتباس ادرار شده‌اند که در این شرایط ما مجبور به تخلیه ادرار فرد توسط سوند هستیم. کودکان که در حال رشد هستند نیز در صورت نگه داشتن ادرار خود در معرض برگشت ادرار و آسیب‌های دائمی کلیه‌ها هستند.

چند چشمه در حال ساخت

از آن‌جا که در شرح وظایف کمیسیون خدمات شهری در سایت شورای اسلامی شهر همدان، یکی از موارد ذکر شده، بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی و سلامت شهری و ملزم کردن شهرداری و سازمان‌های تابعه به استانداردسازی و رعایت شاخص‌ها است، از رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل و نقل، ترافیک، محیط زیست و بهداشت شورای شهر همدان راجع‌به لزوم توجه به این شاخص‌ها می‌پرسم. علی فتحی با اشاره به این‌که کمبود سرویس‌های بهداشتی در سطح شهر همدان، حقیقت دارد، می‌گوید: شورای شهر همدان به عنوان سیاست‌گذار، سیاست‌های گوناگونی را در حوزه‌های مختلف در پیش می‌گیرد که یکی از آن‌ها بحث ساخت سرویس‌های بهداشتی عمومی است.

فتحی ادامه می‌دهد: در این خصوص با تخصیص بودجه سال ۹۸ به این موضوع قرار بر این شد تا سالی چند مورد جانمایی و تجهیز سرویس‌های بهداشتی انجام شود که اکنون چند پروژه در دست ساخت داریم که شامل پارک لاله، پارک شاهد، پایانه میدان امام حسین و بلوار ارتش است که دو مورد اول تقریبا تمام شده‌اند و در بلوار ارتش نیز حدود ۵۰ درصد کار پیش رفته است اما در خصوص ساخت سرویس بهداشتی پایانه میدان امام حسین (ع) به مشکل برخوردیم زیرا اداره آب و فاضلاب استان با بیان این‌که ساخت سرویس بهداشتی در این پایانه با سیاست‌های آن‌ها در خصوص جمع‌آوری فاضلاب از رودخانه‌ها مغایرت دارد، از این کار ممانعت به عمل آورد اما ما پیگیر رفع این مشکل از سوی اداره آب و فاضلاب استان و جلب موافقت آن‌ها در این خصوص هستیم.

نبود سرویس بهداشتی؛ آسیب به گردشگری استان

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان با اشاره به پیاده‌راه‌سازی خیابان بوعلی، خیابان اکباتان و میدان امام (ره) می‌گوید: در خیابان اکباتان سرویس بهداشتی مسجد جامع را داریم که البته گردشگران و بسیاری از شهروندان از آن اطلاعی ندارند. اما می‌پذیرم که در پیاده‌راه بوعلی سرویس بهداشتی کافی و استاندارد نداریم و به طور یقین در بودجه سال آینده ساخت آن را مدنظر قرار خواهیم داد.

فتحی در خصوص تجهیز و استانداردسازی سرویس‌های بهداشتی موجود نیز می‌گوید: اوایل شروع به خدمت شورای پنجم، تعدادی از سرویس‌های بهداشتی بازسازی شد و موارد باقی‌مانده را نیز تا پایان امسال و سال آینده بازسازی و تجهیز خواهیم کرد. به رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان می‌گویم: با توجه به گردشگرپذیر بودن شهر ما، نبود سرویس‌های بهداشتی کافی و مناسب و استاندارد، به عنوان آسیبی جدی در زمینه گردشگری استان، قابل بررسی است و بسیاری از مسافران داخلی و خارجی به این موضوع اشاره داشته و گله‌مند بوده‌اند. فتحی پاسخ می‌دهد: این موضوع بویژه در هسته مرکزی شهر مشهودتر بوده و در آن‌جا کمبود بیشتری نسبت به سایر نقاط احساس می‌شود که به طور حتم در بودجه سال بعد در نظر خواهیم گرفت. فتحی ادامه می‌دهد: در بیشتر سرویس‌های بهداشتی یک توالت فرنگی برای گردشگران خارجی و همینطور معلولین و یا افرادی که نمی‌توانند از سرویس بهداشتی ایرانی استفاده کنند، وجود دارد که البته موضوع مهمی است و به آن توجه بیشتری خواهیم کرد. وی اضافه می‌کند: توالت‌های فرنگی در بیشتر سرویس‌های بهداشتی توسط خدمه بسته شده‌اند که به طور حتم دستور باز کردن آن‌ها را خواهیم داد. چند سرویس ‌بهداشتی نیز در کوچه‌های بن‌بستی نظیر کوچه شهید نیلی و اطراف سر پل یخچال بود که برای شهروندان ایجاد مزاحمت و نارضایتی کرده بود که آن کوچه‌ها را با رضایت ساکنان آن، با نرده مسدود کردیم تا کسی رفت و آمد نکند. رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان در پایان تأکید می‌کند: موضوعی که به آن پرداخته‌اید موضوع خوبی است و می‌پذیرم که در این حوزه با کمبودهایی مواجه هستیم که به طور یقین آن‌ها را رفع خواهیم کرد.

موانع بازبودن دائمی سرویس‌های بهداشتی مساجد

حجت‌الاسلام «سید حسن رضوی» رئیس اداره اوقاف شهرستان همدان در پاسخ به این سؤال که چرا سرویس‌های بهداشتی مساجد به شهروندان خدمت رسانی نکرده و بسته‌اند، می‌گوید: مساجد به صورت مردمی اداره می‌شوند و از سمت دولت اعتباری برای هزینه‌هایشان دریافت نمی‌کنند. هیئت امنا و خادمین آن‌ها نیز افتخاری هستند بنابراین متولیان مساجد خادمی را استخدام کرده و چون نمی‌توانند ماهیانه چندانی به او پرداخت کنند، خادم مورد نظر تنها چند ساعت در مسجد حضور به هم رسانده و بقیه اوقات خود را در بیرون مسجد کار می‌کند در نتیجه مساجد غیر از ساعات محدود نماز، در بیشتر اوقات بسته بوده و عملا سرویس بهداشتی آن‌ها نیز قابل ارائه خدمت به مردم نیست. در واقع باز بودن دائمی مساجد مستلزم پرداخت هزینه‌ای کلان است که آن را هیچ ارگانی تقبل نمی‌کند. در شهر همدان سرویس‌های بهداشتی مساجد مهم ما مانند مساجد جامع، بهبهانی، میرزا داوود، حاج احمد و مهدیه در طول روز فعال است و هزینه آن‌ها را از موقوفات آن مساجد تأمین می‌کنیم.

واقفین وصیت کنند سرویس بهداشتی بسازیم

رضوی با اشاره به موقوفات بهاءالملک می‌گوید: بهاءالملک مشخصا وصیت کرده است که درآمد حاصل از موقوفاتش صرف دارو و درمان و بستری بیماران ۳۳ روستا که ذکر کرده شود و ما نمی‌توانیم این درآمدها را صرف ساخت و تجهیز سرویس‌های بهداشتی کنیم زیرا موظفیم به آن‌چه واقف وصیت کرده است، عمل کنیم. درباره واقفین دیگر نیز چنین وصیتی نداریم و نمی‌توانیم درآمد حاصل از وقف‌ها را در این زمینه هزینه کنیم. رئیس اداره اوقاف شهرستان همدان با بیان این‌که امامزاده‌های سطح شهر همدان درآمدی از نذورات مختلف دارند، توضیح می‌دهد: به سبب این درآمدها امامزاده‌های ما بهترین سرویس‌های بهداشتی را دارا هستند. رضوی اضافه می‌کند: سرویس بهداشتی مکان‌هایی که زیرمجموعه اداره اوقاف هستند مانند امامزاده‌ها و باغ بهشت از نماز صبح تا ۱۲ شب باز هستند و بهترین خدمت‌رسانی را دارند و همه آن‌ها به‌روز، تمیز و استاندار هستند.

+++سوتیتر

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان می‌گوید موضوعی که به آن پرداخته‌اید موضوع خوبی است و می‌پذیرم که در این حوزه با کمبودهایی مواجه هستیم که به طور یقین آن‌ها را رفع خواهیم کرد.