کووید-۱۹ و گردشگری

*مهرداد نهاوندچی

*کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست

• کووید-۱۹ و گردشگری

کووید-۱۹، بیماری ناشی از سویه جدید ویروس کرونا به نام سندرم حاد تنفسی حاد کرونا ویروس ۲  بیشتر از هر شیوع بیماری در حافظه زنده، بر گردشگری و رفتار سفر تأثیر داشته است. خارج از حوزه بهداشت عمومی، گردشگری به یکی از اصلی‌ترین چهره‌های عمومی کووید-۱۹ در رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شده است. ماهیت سیستم گردشگری بدان معناست که گردشگری هم به شیوع بیماری کمک کرده و هم عواقب بیماری را در تمام بخش‌های ارزش گردشگری و زنجیره‌های تأمین تجربه کرده است. دامنه جهانی این بیماری و استفاده از کنترل‌های کلاسیک بیماری به صورت قرنطینه، کاهش تحرک و انزوا، تأثیر چشمگیری بر گردشگری بین‌المللی و داخلی به همراه طیف وسیعی از تأثیرات به روی حمل و نقل، آژانس‌های مسافرتی و رزرو، مهمان‌نوازی، رستوران‌ها، همایش‌ها و رویدادها و جاذبه‌ها را در بر داشته است.

• اقداماتی برای بهبود صنعت گردشگری

به‌رغم افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در دنیا، برخی از کشور‌های سراسر جهان در تلاشند صنعت گردشگری را جان تازه ببخشند. این کشور‌ها مانند بریتانیا، نیوزیلند، استرالیا، استونی و لیتوانی محدودیت‌های سفر‌های بین‌المللی خود را در مقابل تعداد کمی از کشور‌های خارجی برداشته‌اند و از آن کشور‌ها مسافر می‌پذیرد. اتحادیه اروپا اعلام کرده است که به‌زودی مرزهایش را به روی برخی از کشور‌ها مانند استرالیا، کانادا، فرانسه، آلمان، یونان، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی سخت‌گیرانه باز می‌کند.
با این حال بحران ویروس کرونا موجب شده که مردم دنیا کمتر علاقه به مسافرت داشته باشند و سلامتی خود را به خطر بیندازند. به همین دلیل کشور‌های متضرر در صنعت گردشگری اقداماتی برای جلب گردشگر در نظر گرفته‌اند. برخی از این تجارب در جدول  ۱ آورده شده است.

جدول ۱- تجارب برخی کشورهای دنیا در زمینه گردشگری در دوره بیماری کووید-۱۹

• تجربه جهانی چه ایده­های عملی به ما می­دهد؟

با استناد بر آمار رسمی، امسال صنعت گردشگری ۶۰ درصد دچار رکود شده است و اگر اقدامات موثری در این زمینه صورت نگیرد و کووید-۱۹ همچنان به بیماری‌زایی خود ادامه دهد، ۸۰ درصد این صنعت دچار فروپاشی می‌شود. صنعت گردشگری از ابتدای شیوع ویروس کرونا تاکنون، آسیب ۹۰ درصدی را تجربه کرده است و متأسفانه امکانات این صنعت راکد مانده است. به نظر هم نمی‌رسد بتوانیم در همین سال خسارت‌های ناشی از کرونا را جبران کنیم، اما از همین الآن باید از تجربه کشور‌های دیگر استفاده کنیم و برای سال آینده برنامه‌ریزی کنیم. هزینه گردشگری در ایران بسیار پایین‌تر از سایر کشور‌ها است و این فرصت را باید قدر بدانیم و جاذبه ایجاد کنیم. بسیاری از کشور‌ها در همین دوران کرونا هم برای گردشگران تسهیلات ویژه‌ای قائل شده‌اند؛ برای نمونه با ارائه تخفیف از سوی ایرلاین‌ها و هتل‌ها، گردشگران را جذب کشور خودشان کردند. بخش خصوصی برای ارائه این راهکار‌ها بسیار توانمند است و اگر موردتوجه قرار گیرد، قطعاً می‌توانیم وضعیت گردشگری را بهبود بخشیم. همدان، به عنوان پایلوت گردشگری کشور با استفاده از تجارب کشورهای دنیا، ایجاد مزیت­های رقابتی، پویش و طرح­های تشویقی، ­در عین رعایت سخت­گیرانه پروتکل­های بهداشتی می­تواند ضررهای ناشی از کووید-۱۹ بخش گردشگری سال جاری را در سال ۱۴۰۰ جبران و سال خوبی را برای گردشگری پاک در استان رقم بزند.