*یلدا خاکباز
*دانش آموخته کارشناسی ارشد مردمشناسی
مشکلات شهرنشینی و فطرت طبیعت دوست آدمی، او را به دامان طبیعت و مناطق آرام میکشاند؛ بنابراین این عامل فرصت خوبی است تا اسباب توسعه روستایی با گردشگری و خدمات آن فراهم آید. بر این اساس عامل اشتغالزایی که درصد به نسبت بالایی در اثرگذاری اقامتگاه بوم گردی را تبیین میکند، شامل متغیرهای ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، گسترش فرصتهای شغلی برای زنان و ایجاد فرصتهای شغلی جدید است که هریک عامل افزایش تولید و درآمد است.
آنچه مسلم است گردشگری یکی از مؤلفههای اصلی در شکلگیری و توسعه اقتصاد پایدار است و اهمیت آن وقتی دوچندان میشود که این بخش با تاریخ، فرهنگ و آداب و آیین یک کشور رقم بخورد که در این صورت نه تنها توسعه اشتغال، توسعه اقتصاد محلی و شکلگیری گردشگری پایدار را در بعد داخلی به همراه دارد، بلکه در بعد خارجی نیز، مزیتهایی همچون انتقال فرهنگ و تاریخ، آشنایی گردشگران خارجی با آداب و رسوم آیینی و تبلیغات بدون هزینه و شناخت بیشتر جهانیان از آن کشور را را به دنبال خواهد داشت. در واقع، اهمیت گردشگری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بسیاری از کشورها به سرمایهگذاری و استفاده از همه ظرفیتهایشان در این حوزه ترغیب کرده است. در این راستا، یکی از مدلهایی که برخی کشورها در دو دهه اخیر، برای توسعه گردشگری پایدار خود به آن توجه کردهاند، بحث پرداختن به هویت و ساختارهای بومی در حوزه گردشگری بوده است که باعث شکلگیری پدیده بوم گردی شده است. در واقع، این نوع از گردشگری، تلاش دارد تا علاوه بر بهره مندی از ظرفیت های تاریخی، فرهنگی و بومی یک کشور در رونق گردشگری و توسعه پایدار اقتصادی، بر حفظ سایر شاخصهای زیست محیطی و زیست انسانی نیز توجه و تأکید کند. در کشور ما نیز، حدود یک دهه از شکلگیری بوم گردی در حوزه گردشگری میگذرد که البته، بهرغم ظرفیتهای بیشماری که به دلیل تنوع تاریخی و فرهنگی کشور در این حوزه وجود دارد هنوز خیلی این شکل از گردشگری شناخته شده نیست و یا اینکه در فرایند شکلگیری آن در منطقه مورد نظر جوانب آن مورد بررسی قرار نگرفته است و همین باعث چالش و تضاد با ساکنانِ آن روستا و گردشگران شده است.
از این رو تاکید می شود قبل از هر اقدامی از سوی سرمایهگذار، شناخت ظرفیتهای فرهنگی، اقتصادی و سرمایه اجتماعی آن روستا و یا منطقه مورد نظر بسیار مهم و حائز اهمیت است چراکه اگر جامعهشناسی آن منطقه مورد بررسی قرار گرفته نشود چالشهای مختلف فرهنگی و اقتصادی، آن منطقه را به مرور از شرایط ِ فرصت به موقعیت تهدید تبدیل میکند.
نگارنده معتقد است قبل از هرگونه استفاده از مجوز برای ایجاد کسب و کار اقامتگاه بوم گردی، در صورت لزوم با مشاوره، پیش از انجام هرگونه سرمایهگذاری و گذراندن دورههای آموزشی با ظرفیتها، نقاط ضعف و قدرت آن منطقه آشنا شوند تا درستتر و موثرتر عمل کنند .