تئاتر همدان در دهه پنجاه آنقدر خوش میدرخشیده که هنرمندان برجسته از پایتخت برای اجرای نمایش به همدان میآمدند و افراد زیادی از شهرهای اطراف به تماشای این نمایشها مینشستند. اما این روند از دهه شصت متوقف شد و حتی میتوان میگفت تئاتر همدان در طول دو دهه اخیر پسرفت داشته است. این نتیجه فعالیت تصمیمگیران، مدیران و کارشناسانی در ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان است که برخی از آنها با این حوزه بیگانه بوده یا مانع رشد این حوزه شدهاند.
جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان که همدان بیست سال از آن میزبانی کرده، نتوانست ادامه روند آن دوره درخشان باشد. این جشنواره که ربع قرن از برگزاری آن در کشور میگذرد به محلی برای برگزاری یک دورهمی دوستانه تبدیل شده و اهالی درجه چندم تئاتر مرکزنشین برای یک سفر چند روزه همدان را انتخاب میکنند و دوری هم در جشنواره میزنند و میروند. این جشنواره که بزرگترین ویژگی مثبت آن پایداربودن آن است، در طول این بیست سال فقط درجا زده و نتوانسته چیز جدیدی به هنرمندان و مخاطبان تئاتر عرضه کند و همین باعث شده دیگر چهرههای برجسته رغبتی به حضور در آن نداشته باشد. البته باید توجه داشت ایراد ما به مسئولان برگزاری جشنواره نیست بلکه مشکل از ساختار جشنواره است که باید تغییر و تحول یابد.
مهمانان خارجی جشنواره هم بیشتر از گروههایی هستند که در کشور خود درجه چندم محسوب میشوند و به اجراهایی ضعیف میپردازند. بیشتر این گروهها تکنفره و دو نفره و بدون داشتن دکور خاصی در جشنواره شرکت میکنند و محتواهای خیلی ضعیفی دارند. در صورتی که اگر جایگاه خود را به دست آورده بود، گروههای متفاوتی به این جشنواره میآمدند.
جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان اول باید از هنرمندان و بعد از مردم حمایت کند. جشنوارهای مانند کن هر سال هنرمندان برجسته و بزرگی را مهمان فرانسه میکند و در کنار آن گردشگران زیادی به این کشور سفر میکنند تا از نزدیک در جریان روند برگزاری جشنواره قرار بگیرند و با هنرمندان حاضر در جشنواره دیدار کنند، بنابراین برگزارکننده بیشترین تلاشش را میکند تا اعتباری برای جشنواره جذب شود که بهترین جوایز و هدایا نصیب هنرمندان برگزیده شود و در مقابل یک سری خدمات معمولی هم به آنها میدهد. اما در همدان این روند وارونه است چون از نظر میزبانی به شرکتکنندگان در جشنواره خدمات درجه یک ارائه میشود و در مقابل هدایا و جوایز برگزیدگان آنقدر ناچیز است که چیزی دست هنرمند را نمیگیرد. برای مثال هزینه جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان یک میلیارد و ششصد میلیون تومان برآورد شده که بیش از یک میلیارد تومان آن صرف اقامت و خوراک خواهد شد. در واقع کمترین بودجه صرف نمایش شده و بیشترین درآمد جشنواره به هتلداران میرسد در حالی که هتلها باید اسپانسر جشنواره باشند و مفتخر هم باشند که هنرمندان بزرگ ملی و بینالمللی در هتل آنها اقامت کنند و احیانا از گردشگرانی که برای حضور در جشنواره به همدان آمدهاند، میزبانی کنند. این جشنواره اگر جایگاه خود را به دست آورده بود هتلها برای به دست آوردن اسپانسری آن باید سر و دست میشکستند اما یا جای خود را پیدا نکرده یا موضوعاتی در پشت پرده وجود دارد که همیشه یک هتل میزبان مهمانان جشنواره است. برای اثبات این موضوع با تعدادی از میهمانان خارجی این جشنواره به گفتگو نشستم آنان به اتفاق می گفتند برای اقامت در هتل به همدان نیامده اند بلکه آمدهاند با این شهر و فرهنگ شهروندان آن آشنا شوند.
در همه جای دنیا مطرحترین جشنوارهها و جایزه توسط نهادهای غیردولتی برگزار میشوند و دولت فقط حامی آنهاست. آیا وقت آن نرسیده جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان نیز به نهادهای غیردولتی که ایدههای جدیدی برای آن دارند، واگذار شود؟ ضمن اینکه همدان بیشتر از اینکه برگزارکننده جشنواره باشد پادوی تهرانیها در برگزاری آن است. اگر واقعبین باشیم همدان میزبان جشنواره نیست چون همه چیز در دست تهرانیهاست. قبول کنیم که این جشنواره به تغییر و تحولات اساسی نیاز دارد.