*یلدا خاکباز
*کارشناس ارشد مردم‌شناسی
سیر تغییر و تحول در زندگی امروز ما آن‌قدر پر از پیچ و خم است که سخت می‌توان تنها به گوشه‌ای از آن اشاره کرد. اما داستان حمل و نقل در زندگی انسان شاید یکی از هیجان انگیزترین بخش‌های آن است. از زمانی که بشر پی به کاربرد برخی احشام در جابجایی برد، همان زمان بود که داستان حمل و نقل در زندگی انسان شکل گرفت از جابجایی‌ها با ارابه و گاری گرفته تا امروز که وسایل حمل و نقل عمومی و تاکسی‌ها پا به میدان گذاشته‌اند. هر چند تاکسی اولین وسیله مدرن جابجایی مسافران به حساب می‌آید اما آخرین آن هم نخواهد بود.
در کشور ما وقتی فخرالدوله اولین گروه تاکسی را به تهران آورد هیچ کس باور نمی‌کرد این وسیله شهری تا این اندازه با زندگی مردم عجین شود. از آن روز تاکنون تاکسی و راننده آن تاریخچه قابل توجهی دارد. در تمام دنیا اتومبیل‌هایی که مخصوص تاکسی ساخته می‌شوند با اتومبیل‌های سواری و شخصی تفاوت دارند از نظر رنگ، نماد، پوشش راننده و یا خیلی چیزهای دیگر اما در کشور ما همان خودرویی را که خانم یا آقا برای رفتن به سرکار یا خرید استفاده می‌کند تاکسی هم از نظر دوام و استحکام با آن برابری می‌کند در این میان می‌توان پی برد چه مشکلاتی ممکن است به وجود آید. راننده تاکسی هم باید قطعات یدکی را هم قیمت دیگران بخرد هم در سرما وگرما در خدمت مردم باشد. سختی‌هایی که رانندگان تاکسی امروزی در گذشته مجبور به تحمل آن بودند. خیلی کمتر است بدون شک، تفاوت فرهنگ‌ها و افزایش میزان ارتباط راننده با مسافران یکی از دلایل مهم در سخت شدن کار این گروه از افراد جامعه است.
اگر تا پیش از این شغل رانندگی و حتی رانندگی تاکسی، جایی در مشاغل مهم نداشت اما امروزه شاهد اهمیت این شغل در بسیاری از حوزه‌ها هستیم. بررسی رفتارشناسانه رانندگان تاکسی نشان می‌دهد که خیلی از آن‌ها با وجود سختی کار که صبح زود تا حتی نیمه‌های شب هم ادامه دارد رفتاری مسئولانه در قبال مردم دارند. گاهی راننده تاکسی در مکالمات مسافران نقش قاضی را دارد به طوری‌که اغلب مسافران مشکلات خود را مطرح می‌کنند و انتظار مشاوره دارند. راننده تاکسی به عنوان اطلاعات شهری هم قرار دارد هر کس هر آدرسی بخواهد از راننده تاکسی کارشناس، کاردان، مکانیک قرض دهنده وسایل هم شناخته می‌شود مداخله در بحث مسافران خود جایگاه ویژه‌ای در مشکلات عصبی و روحی رانندگان تاکسی همچنین در قضیه تورم، قیمت دلار و سکه دارد لازم به ذکر است خطراتی که قشر راننده به ویژه رانندگان تاکسی، با آن مواجه هستند، می‌توان به موضوع افسردگی که رانندگان با آن مواجه هستند، اشاره کرد اگر بگوییم رانندگان تاکسی روزانه بیش از ۱۲ ساعت رانندگی می‌کنند بنا به فرهنگِ شهری هر منطقه ای جغرافیایی در ایران که می‌تواند متفاوت باشد، انکار نکرده‌ایم و همین موضوع بر خطرات احتمالی که رانندگان تاکسی با آن مواجه هستند، می‌افزاید. همین موضوع نشان دهنده اهمیت توجه به این قشر از افراد جامعه است .