*مجید ملکیان
*مدیرمسئول
غیاب فضای سبز در ساخت و سازهای شهری یکی از مقوله‌های پر چالش شهری در همدان است. همدان که روزگاری باغ شهر نامیده می‌شد، در سایه ساخت و ساز ناپایدار شهری در طول ۳۰ سال به یک شهر بی‌هویت بدل شد. در گذشته کمتر خانه‌ای پیدا می‌شد که بدون درخت و باغچه‌ای برای کاشت گل و گیاه باشد اما شهر فروشی و فروش تراکم در قالب آپارتمان‌سازی همه این فضاها را نابود کرد.
امروزه محیط زیست و توسعه پایدار به مباحث بسیار مهم و رایج در سطح بین‌المللی تبدیل شده‌اند. به طوری که حفظ منابع انرژی، جلوگیری از آلوده کردن زمین و محیط زیست، کاهش میزان مصرف انرژی‌های فسیلی و همزیستی با شرایط طبیعی و اقلیمی مبدل به یکی از مهمترین تدابیر در معماری و شهرسازی شده و معماران و شهرسازان را ملزم به رعایت اصول و قواعد خاصی در زمینه ساخت و ساز می‌کند.
یکی از مهمترین عوامل آلوده‌کننده محیط زیست در جهان و به خصوص در کشور ما ایران نابودی جنگل‌هاست. همدان با داشتن صدها هکتار باغ مانند یک جنگلی زیبا خودنمایی می‌کرد اما عملکرد مدیران چنین بلایی بر سر آن آورد.
معماری سنتی ایران چه در بخش مسکونی و چه در بخش غیرمسکونی و همین‌طور تلفیق این دو در سطح وسیع‌تری به نام شهر، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که ضمن توجه به مسائل زیباشناختی و حفظ محیط زیست پاسخگوی نیازهای اقلیمی هر منطقه نیز بوده است. در همدان نیز این معماری ضامن محیط زیست بود اما ما به دست خود آن را نابود کردیم.
در همدان با پدیده ناخوشایندی به نام باغ‌زدایی روبرو هستیم که به صورت یک معضل درآمده است. قطع روزافزون درختان و تخریب باغ‌ها، مضرات متعددی در پی داشته؛ از جمله تأثیر نامطلوب بر چرخه آب که به واسطه کاهش ذخایر آب در خاک و هوا رخ می‌دهد؛ امری که در دراز مدت اثرات زیست محیطی ناخوشایندی را به بار خواهد آورد.
قطع نشدن یک درخت هم در جریان ساخت یک خانه، اثرات و نتایج خاص خود را در پی خواهد داشت. ما می‌توانیم سکونتگاه‌مان را بر بستری از خرابی و نابودی طبیعت بنا کنیم، یا با اندکی دوراندیشی، راه تعامل با محیط پیرامون‌مان را در پیش گرفته و در کنار طبیعت به حیات خود ادامه دهیم. باید فکر کرد که چگونه می‌توان با کمترین میزان آسیب، استفاده بیشتری از ذخایر ارزشمند زیست محیطی کرده و در عین حال به حقوق همه ساکنان این سیاره احترام گذاشت.
هدف کلی معماری پایدار یا بهتر بگوییم معماری سبز، کاهش آسیب بر محیط زیست، منابع انرژی و طبیعت است اما ما از این گونه معماری فاصله گرفته‌ایم و به نظر می‌رسد انتخاب مدیران کارآمد و مطالبه‌گری شهروندان بتوانند همدان را از چالش موجود رها کنند.