*شهره قاسمی
*دانشجوی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی همدان
همدان قدیمی‌ترین شهر ایران و از کهن‌ترین شهرهای جهان به شمار می‌رود، در سال ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای همدان را «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام کرد چراکه این شهر اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران، مادها بوده و در روزگار هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، آل بویه و سلجوقیان نیز یکی از پایتخت‌های کشور بوده است. در حال حاضر همدان به عنوان چهاردهمین شهر پرجمعیت ایران، به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و گردشگری کشور شناخته شده و از نظر علمی نیز با وجود مراکز دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور و مراکز دیگر به عنوان یکی از قطب‌های دانشگاهی کشور محسوب می‌شود.
این شهر با تنوع قومی و مذهبی همواره دارای جایگاه ویژه‌ای است که با توجه به موارد ذکر شده لزوم توجه به صنعت بزرگ گردشگری را بر این منطقه از همیت بالایی برخوردار می‌کند. بنابراین امید است با ثبت دائمی «تپه هگمتانه»، «تپه نوشیجان» و « غار علیصدر» در فهرست جهانی یونسکو شاهد حضور چشمگیر گردشگران خارجی نیز باشم. در ادامه به برخی از ویژگی‌های صنعت گردشگری بالاخص در حوزه سلامت می‌پردازیم. صنعت گردشگری پس از نفت و خودرو، سومین صنعت بزرگ جهان به شمار آمده و در گردش مالی کشورها جایگاه ویژه‌ای دارد و در آینده نیز به می‌تواند به یکی از صنایع نخست جهان تبدیل شود چراکه به مرور زمان و با بهبود صنعت ارتباطات و حمل و نقل، کالامی گردشگری جایگاه ویژه‌ای در سبد مخارج خانوارها پیدا کرده است. امروزه گردشگری به قدری در توسعه اقتصادی – اجتماعی کشورها اهمیت یافته است که اقتصاددانان آن را «صادرات نامرئی» نام نهاده‌اند، با این حال، اهداف همه گردشگران از مسافرت یکسان نبوده و هر کدام هدف‌های خاصی را در مسافرت‌هایشان دنبال می‌کنند. در طول سال‌های قبل صنعت گردشگری شکلی عمومی داشت، اما با گذشت زمان و گسترش این صنعت، کم کم زیرشاخه‌های تخصصی فراوانی همچون شهرگردی، گردشگری فرهنگی و مذهبی، آثار باستانی، طبیعت‌گردی، گردشگری ورزشی، گردشگری علمی و اخیرا «گردشگری سلامت» نیز به آن اضافه شد. گردشگری درمانی و بهداشتی امروزه از رو به رشد ترین بخش‌های صنعت گردشگری جهان محسوب می‌شود که باعث شده سازمان‌های متصدی و کشورهای علاقه‌مند به توسعه گردشگری توجه خود را به این بخش از صنعت گردشگری جلب و برای آن برنامه‌ریزی کنند؛ بنابراین برخی برای برخورداری از سلامت اقدام به سفر به شهر یا کشور دیگری می‌کنند که این افراد جزء گروه گردشگری سلامت قرار می‌گیرند. طبق برآوردهای صورت گرفته هر گردشگر سلامت، سه برابر یک گردشگر معمولی موجب ارزآوری می‌شود که در این میان جایگاه ایران به عنوان کشوری که از نظر آثار تاریخی و فرهنگی در بین ده کشور نخست جهان و از نظر جاذبه‌های اکوتوریسمی و اقلیمی نیز جزو پنج کشور اول جهان قرار دارد، می‌تواند حائز اهمیت باشد.
در حال حاضر ۱۰ کشور هند، برزیل، مالزی، تایلند، ترکیه، مکزیک، کاستاریکا، تایوان، کره‌جنوبی و سنگاپور در فهرست مقاصد برتر گردشگری سلامت در دنیا شناخته شده‌اند. ایران و به طور خاص تهران در زمینه جراحی‌های زیبایی در جهان به ویژه عمل بینی به پایتخت و مقصدی جذاب تبدیل شده‌است یا شهرهای شیراز به عنوان قطب جراحی زیبایی و کاشت مو و پیوند اعضاء، اصفهان قطب درمان ناباروری، مشهد در کنار گردشگری مذهبی به قطب سلامت نیز در منطقه بدل شده‌اند. در سال ۲۰۱۷، درآمد صنعت گردشگری سلامت ایران حدود ۷/۱ میلیارد دلار برآورد شده‌بود که پیش‌بینی می‌شود این رشد صعودی برسد.
طبق بررسی‌های انجام شده دسته عمده‌ای از گردشگرانی که ایران را به عنوان مقصد انتخاب می‌کنند، از کشورهای همسایه مانند عراق، آذربایجان، پاکستان، عمان، کویت و افغانستان و به دنبال جراحی‌های زیبایی، جراحی چشم، درمان ناباروری، جراحی قلب باز، جراحی ستون فقرات و پیوند عضو هستند. دسته دیگر از کشورهای پیشرفته‌ترند و بیشتر برای جراحی‌های زیبایی به‌خصوص عمل بینی، جراحی کاهش وزن، جراحی پلاستیک، کاشت مو و مانند این به ایران می‌آیند. در پاسخ به این پرسش که چرا گردشگران سلامت، ایران را انتخاب می‌کنند؟ باید به خدمات مقرون به صرفه، امکانات پزشکی در سطح کلاس جهانی، جراحان با استعداد و مجرب، خدمات سریع و در دسترس، تاریخ غنی، فرهنگ برجسته و چشم‌انداز فریبا، پشتیبانی دولت و تسهیل اخذ ویزا، ظهور شرکت‌های تسهیل‌گر به عنوان گامی نو در مدیکال توریسم و مواردی از این دست اشاره کرد.
با توجه به مطالب ذکر شده به واکاوی این ظرفیت بزرگ و فرصت سرمایه‌گذاری در همدان می‌پردازیم. علاوه بر این که همدان از مهم ترین مناطق گردشگری کشور به حساب می‌آید در زمینه گردشگری سلامت نیز از ظرفیت‌های فراوان از جمله چشمه های آبگرم در مجاروت این استان، وجود بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی، طب سنتی و وجود ۷۲ شرکت در زمینه تولید انواع گیاهان دارویی این استان را از قطب های مهم در تولید و کشت تولید گیاهان دارویی در کشور کرده است که می‌تواند گردشگری سلامت از عمده‌ترین فعالیت‌ها در استان باشد، چراکه شرایط و آب و هوای همدان و بهره‌مندی از مرکز ناباروری فاطمیه، پیوند اعضای بیمارستان اکباتان، بیمارستان فوق تخصصی قلب و عروق فرشچیان و مرکز حجامت و طب سنتی بوعلی اجازه ارائه خدمات بهتر به متقاضیان درمان از استان‌های همجوار و کشورهای همسایه را می‌دهد.
درود بر شما پرستار عزیز. صد البته همدان باید به سرعت به قطب پزشکی در کشور تبدیل شود مگر جز این از شهر بوعلی سینا انتظار می رود … بیمارستان هزار تختخوابی و مرکز تخصصی مغز و اعصاب در همدان باید راه اندازی شوند