*فاطمه طاهری
*تکنسین بهداشت دهان و دندان
علم دندانپزشکی در روزگار امروز با وجود پیشرفت‌های فراوان و با اهمیت در خصوص زیبایی و حفظ دندان‌ها به حوزه پیشگیری توجه فراوانی دارد. در شماره‌های گذشته در خصوص اهمیت دندان‌های شیری و ضرورت حفظ آن‌ها سخن گفتیم و حالا به روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها می‌پردازیم.
یکی از روش‌های مهم برای پیشگیری از پوسیدگی، فیشور سیلانت تراپی است. فیشور سیلانت یک روش عالی برای پوشاندن شیارهای عمیق در دندان‌های آسیاب تازه رویش یافته است که به تنهایی تا۴۰ درصد از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند.
در این روش با مواد پرکردنی مخصوصی بدون این‌که تراشی در دندان ایجاد شود شیارهای دندان پوشانده می‌شود تا از به دام افتادن مواد غذایی و گیرکردن بیشتر آن‌ها در این نقاط حساس برای پوسیدگی جلوگیری شود.
اما اگر تا به حال کودک خود را به دندانپزشکی نبرده‌اید، بدانید که خوشبختانه این روش تهاجمی نبوده و نیاز به بی حس کردن دندان ندارد. این موضوع باعث ایجاد رغبت برای شما و فرزندتان می‌شود.
موفقیت این روش تا حدود زیادی به مراقبت شما و مراجعات منظم برحسب فواصل زمانی تعیین شده توسط دندانپزشک بستگی دارد.
فلورایدتراپی نیز از روش‌های دیگر برای پیشگیری از پوسیدگی دندان است. فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است و به دو صورت استفاده می‌شود:
1_سیستمیک مثل فلوراید موجود در آب آشامیدنی و فلوراید موجود در غذاها و سبزیجات
2_به صورت موضعی مانند وارنیش فلوراید ژل فلوراید و فلوراید موجود در دهانشویه‌ها و خمیر دندان
در معاینات دندانپزشکی بستگی به این‌که خطر پوسیدگی در شما و یا فرزندتان چقدر است، ممکن است دندانپزشک استفاده از دهانشویه‌های حاوی فلوراید را به شما توصیه کند. از لحاظ تاثیر فرقی بین دهانشویه‌های هفتگی و یا هرشب وجود ندارد.
یک دهانشویه حاوی فلوراید را طبق دستور (شبانه و یا هفتگی) شب، بعد از مسواک زدن و زمانی که دندان‌ها کاملا تمیز شده باشند به مدت یک دقیقه در دهانتان بچرخانید و بعد از تخلیه آن دیگر دهانتان را نشویید تا صبح.
اما نوع دیگری از فلوارید که در کودکان بیشتر توصیه می‌شود وارنیش فلوراید است وارنیش فلوراید یک ماده چسبنده است که بر روی سطوح دندان‌های خشک اعمال می‌شود و به علت چسبندگی پس از استفاده به راحتی به دندان متصل می‌شود و باعث می‌شود لایه بیرونی دندان محکم شده و به پوسیدگی مقاوم شود. بلافاصله بعد از انجام ، وارنیش روی سطح دندان شروع به سخت شدن می‌کند به طوری که فلوراید می‌تواند به مدت طولانی روی سطح دندان قرار بگیرد. رنگ طلایی، ظرف چند روز شروع به محوشدن می‌کند برای وارنیش باید دندان کاملا تمیز باشد.
از ۶ ماهگی که دندان‌ها در فک شروع به رویش می‌کنند می‌توان از وارنیش استفاده کرد. بهتر است در سال دوبار و در درمانگاه توسط تکنسین سلامت دهان و یا دندانپزشک انجام شود. بعد از وارنیش نباید تا دو ساعت آب و تا چهار ساعت چیزی خورده شود.
وعده غذایی هم باید نرم آبکی و خنک باشد تا وارنیش در اثر غذا خوردن به مقدار کمتری برداشته شود. شب اول بعد از وارنیش فرد نباید از مسواک و نخ دندان استفاده کند.
داشتن دندان‌های سالم در بزرگسالی بیشتر از این روش‌هایی که گفته شد نیاز به حساسیت خانوادگی نسبت به بهداشت و نیز سبک زندگی مناسب دارد که اگر این اتفاق بیفتد موفقیت کمی نصیب خانواده نشده است.
دندان‌های تازه رویش یافته به علت وجود مینای نابالغ در معرض خطر پوسیدگی بیشتری هستند سرعت بروز پوسیدگی در کودکان زیر دوازده سال بیشتر از ده برابر سرعت خدمات رسانی ماست و تنها ۴ تا ۱۲ درصد از دندان‌های پوسیده شیری و دائمی کودکان زیر ۱۴ سال ترمیم می‌شوند.
سعی کنید در خانه وقتی از نخ دندان و مسواک استفاده می‌کنید فرزندتان را به انجام نمادین مسواک زدن ترغیب کنید. کودک خود را مقابل آینه قرار داده و در حالی که خود در مقابل دیدگان او مسواک می‌زنید وی را به مسواک زدن تشویق کنید.
از همان ابتدا که کودک مزه را درک می‌کند او را به مزه‌های شیرین عادت ندهید و به جای میان وعده‌های شیرین و چسبنده از سبزیجات و هویج به علت خاصیت تمیزکنندگی مکانیکی استفاده کنید.
تا یک سالگی برای بچه‌ها خمیر دندان نزنید و از ۲تا ۳ سالگی خمیر دندان به اندازه یک لایه نازک روی مسواک و بعد ازآن تا ۶ سالگی از خمیر دندان به اندازه یک نخود استفاده کنید.
بعد هر بار شیر خوردن بچه ها که ممکن است در طول شب نیز باشد یک گاز استریل تمیز را دور انگشت خود ببندید و به کمی آب آغشته کنید و روی دندان‌های کودک بکشید و آن‌ها را تمیز کنید.
سعی کنید میان وعده را به وعده‌های غذایی نزدیک کرده و از ریزه‌خواری بپرهیزید.
نوشیدنی‌هایی مثل نوشابه و دوغ گاز دار و نیز استفاده از ترشیجات می‌تواند به دلیل داشتن اسید دندان‌ها شما را حل کند!!
بعد از هر وعده غذایی از مسواک استفاده کنید.
بهتر است بدانید برای برهم زدن اسیدی که در دهانتان بعد از خوردن مواد غذایی ایجاد شده ۲۰ دقیقه زمان طلایی دارید که مسواک بزنید!
هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کرده و او را از وضعیت دندان‌هایتان آگاه کنید.
اگر این نوع سبک زندگی در خانواده نهادینه شود، افراد آن دوران کودکی، نوجوانی و جوانی بهتری از لحاظ زیبایی دندان‌ها سپری می‌کنند و نیز از عملکرد بهتر دندان ها در دوران میانسالی و سالمندی بهره‌مند می‌شوند.
به نظر می‌رسد از میان تمام روش‌های پیشگیری از پوسیدگی رفتار خانواده و سبک زندگی مناسب موفق‌ترین و تاثیرگذارترین باشد.