زمین ابن سینا را به ابن سینا برگردانید
*سید امیر قشمی
*بازنشسته آموزش و پرورش
دبیرستان ابن سینا یکی از زیباترین و با شکوهترین بناهای شهر همدان است و تاریخچه مفصل و مشروحی دارد که بارها به آن پرداخته شده است. از این رو در این نوشتار برای جلوگیری از تکرار و تطول کلام و به بهانه بازدید مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان از این مرکز آموزشی و بنای تاریخی که معرف بخشی از تاریخ و هویت فرهنگی این شهر است، برای تامل و مداقه مدیران فرهنگی استان و به ویژه مدیران آموزش و پرورش اشارهای موجز به سابقه و قدمت آن را لازم دانسته تا نسبت به این مدرسه با مسئولیت و حساسیت بیشتری برخورد کنند.
دبیرستان ابن سینا در زمینی موسوم به باغچه آقا یوسف در سال ۱۲۸۶توسط مسیونرهای امریکایی ساخته شد، وسعت این باغچه بر اساس سند مالکیت آن که در موزه آموزش و پرورش موجود است به حدی بود که بعدها در این محوطه دو دبستان به نامهای «سعدی» و «هاتف» و یک دبیرستان به نام امیرکبیر احداث شد. در این باغچه وسیع قنات مجزایی به نام «چشمه حصیر» وجود داشت که از آب آن برای آبیاری باغ سرسبز و خرمی که مملو از درختان مختلف به خصوص درختان میوه و گردو بود، استفاده میشد.
متاسفانه در سالهای اخیر در این مدرسه مانند بسیاری دیگر از بناهای تاریخی، طی دهههای گذشته تجاوزها و تخریبهایی توسط افرادی که از تخریب بسیاری از بناهای قدیمی و زیبای این شهر برای به اصطلاح آباد کردن و یا جلوه دادن بناهای منسوب به خودشان ذره ای فروگذار نکردهاند، صورت گرفته که قابل جبران نیست.
تخریب بخش وسیعی از دبیرستان ابن سینا در پروژه تعریض خیابان طالقانی بدون این که زمین معوض و یا کوچکترین امتیازی از سوی شهرداری به آموزش و پرورش داده شود، احداث ساختمان اداری آموزش و پرورش ناحیه ۲ در جنوب غربی حیاط دبیرستان در محلی که استخر بزرگی در آن قرار داشت و اینک پس از ۱۸ سال که از آغاز عملیات آن میگذرد هنوز مورد بهرهبرداری قرار نگرفته و نیز ساخت استخر سرپوشیده دانش آموزی که سال گذشته رسما افتتاح شد و ارتفاع آن بسیار بیشتر از ضوابط ساخت و ساز در اطراف بناهای تاریخی است، از جمله دستاندازیهایی بود که بهرغم هشدارهای فعالان فرهنگی و میراث فرهنگی آگاهانه و یا ناآگاهانه از سوی مدیران وقت به حریم این بنای تاریخی صورت گرفت.
امروز عابرین و دانش آموختگان این دبیرستان و شهروندانی که از کنار آن میگذرند به جای منظره جذاب و رمز آلود ساختمان صلیبی شکل مدرسه که توسط درختان سر به فلک کشیده احاطه شده بود با بنایی روبرو میشوند که در محاصره ساخت و سازهای نامنظم و بیقواره با مصالح ناموزون و ناهماهنگ که چشم و ذهن را آزار میدهد، قرار گرفته به طوری که اصالت و سابقه دبیرستان ابن سینا به عنوان قدیمیترین بنا مخدوش و تحت تاثیر این تصرفات شده است.
خوشبختانه در مجاورت دبیرستان ابن سینا زمینهای نسبتا وسیعی که در اصل تا چند سال پیش قسمتی از حیاط مدرسه بود، وجود دارد که در حال حاضر کاربری اداری و مالکیت دولتی دارد،از این رو تملک آن به لحاظ بحثهای مربوط به مالکیت زمین که دولتی است، امری تحقق پذیر است. در صورت الحاق این زمین به فضا و حیاط مدرسه محوطه جدید را میتوان با کاشت درخت و احیای فضای سبز آن به مکانی زنده، خاطره انگیز و سازگار با کاربری دیگر ساختمان های مجاور که عموما آموزشی و فرهنگی است، تبدیل کرد.
امید است با توجه به استقبال مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از این پیشنهاد و همچنین موافقت مدیریت آموزش و پرورش ناحیه ۲ و مساعدت سازمان نوسازی مدارس استان و دیگر دستگاههای ذیربط هر چه سریعتر شاهد این اتفاق مبارک باشیم، با تحقق این طرح ساختمان مدرسه در وسط محوطهای نسبتا وسیع قرار میگیرد که آن را نسبت به سایر ساختمانها متمایز خواهد ساخت و از میان درختان و فضای بیرونی به خوبی نمایان خواهد شد.
تنها اجرای این طرح است که تا حدودی میتواند آثار مخرب تصرفات و ساخت و سازهای غیراصولی که قدیمیترین دبیرستان این شهر را محصور و منظر آن را مخدوش کرده است پاک کند و شکوه و عظمت گذشته آن را تا اندازهای دوباره احیا کند.