*مجتبی جوادیه
*فعال گردشگری
رفته رفته بوی بهار و نوروز به مشام میرسد، طبیعت نو و سال تحویل خواهد شد. نوروز ۱۴۰۰ در حالی نزدیک میشود که سن همهگیری ویروس کرونا وارد سال دوم شده؛ ویروسی که همه در آغاز گمان میکردیم نهایتا یک ماه یا دو ماه دیگر از بین میرود اما یک سال است که بیشتر کشورهای جهان را درگیر خود کرده و بسیاری از کسب و کارها را تعطیل.
کرونا یکی از بزرگترین و گستردهترین فعالیتهای اقتصادی جهان یعنی صنعت گردشگری را زمینگیر و بسیاری از فعالان این صنعت را بیکار کرد. هم اکنون گمان اینکه این ویروس در ماههای آینده از بین برود نیز ساده لوحانه است و اگر صنعت گردشگری قصد ادامه حیات دارد باید فکری اساسی کرد و برنامهریزی درستی برای اجرای سفر زیر سایه کرونا داشت. اما تا اینجا هیچ برنامه اجرایی و مدونی وجود نداشته که هیچ سازوکاری برای مقاصد گردشگری هم در نظر گرفته نشده است.
اصولا برنامهای وجود ندارد یا اگر داشته باشد اجرا نخواهد شد، اگر هم اجرا شود نتیجهای نخواهد داشت، به این دلیل که برنامهها توسط افرادی که در اتاقها هستند نوشته شده و فعالان واقعی گردشگری و آنهایی که زیر و بم این صنعت را میشناسند نقشی در این کار ندارند. این تجربه سالهای قبل و بدون کروناست، خیلی زیاد از حد است که برای گردشگری نوروز، آن هم در شرایط کرونا برنامهای اجرا شدنی و نتیجه بخش انتظار داشته باشیم. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاکنون فقط پروتکلهایی برای اجرای تور و حمل و نقل ارائه داده که عملا کاری از پیش نمیبرند.
حقیقت این است که باید در این شرایط از گردشگری انبوه جلوگیری کرد اما نه میتوان بعد از یک سال باز هم از رفت و آمد مردم جلوگیری کرد و نه میشود گردشگران را دسته بندی کرد، اما قطعا مقصد را میشود مدیریت کرد. در ابتدا باید بپذیریم که همهگیری تا نابودی کامل بخشی از زندگی ماست و به طبع بخشی از سفر و گردشگری.
در وهله اول باید تدابیری برای سفر ایمن در این شرایط اندیشید، بهطوریکه انواعی از سفر با این شرایط برنامهریزی کرد؛ نوعی که در آن کمترین خطر ابتلا به بیماری در جامعه مقصد و گردشگر وجود داشته باشد، ساز و کارهایی جداگانه برای تورها و حتی سفرهای خانوادگی با خودروهای شخصی. همچنین در ادامه از طریق مدیریت مقاصد تعداد مشخصی گردشگر را برای هر مقصد پذیرفت، در این خصوص دستور العمل پذیرش ۵۰ درصدی هتلها از سوی وزارتخانه ابلاغ شده اما کافی نیست و اشراف کاملتری برای اقامت نیاز است.
طراحی و بهکارگیری تجربیات جدیدی از سفر همسو با رعایت پروتکلهای بهداشتی در مقاصد و مواردی از این دست نیاز شرایط روز گردشگری است.
برخوردهای سلیقه ای و غیرعلمی، هم به صنعت زمین خورده گردشگری آسیب بیشتری میزند هم شرایط همهگیری را وخیمتر میکند، مخصوصا در این زمان که به اواخر سال نزدیکیم. به شخصه با توجه به تجربه یک ساله کرونا و گزارش های ارائه شده در دیگر کشورها معتقدم رعایت نکردن پروتکلها به خصوص زدن ماسک خیلی خیلی بیشتر از سفر کردن آسیب زننده است. به طور مثال در دیگر کشورها تبسنجی و ضدعفونی کردن دستها، تست های رایگان کووید ۱۹ در ورودی شهرها و اماکن تاریخی و فرهنگی با دقت بالایی صورت میپذیرد. در ایران نیز این موارد باید با دقت بیشتری کنترل شود و قطعا برای شهرهایی که آمار بالایی دارند محدودیتهای شدیدتری اعمال شود و کنترل بالایی برای ورود و خروج از این شهرها صورت پذیرد.
گردشگری نوروزی از هم اکنون باید تعیین تکلیف و برنامه صحیح سفر از طریق رسانهها آموزش داده شود. این به معنی تشویق به سفر نیست چون میدانیم جلوگیری از آن نتیجه عکس میدهد پس بهتر است با مدیریت و کنترل بالا و دقیق تعطیلات نوروز را پشت سر بگذاریم. از طرفی فعالان صنعت گردشگری که سال گذشته بسیار متضرر شدند امسال هم بلاتکلیف هستند به این دلیل که دستورالعمل روشنی از سوی وزارتخانه صادر نشده است.