فضاهای فرهنگی در دنیای امروز
هوشنگ جمشید آبادی
وجود فضاهای فرهنگی برای جامعه به چند علت حائز اهمیت است. مفاهیمی مانند ترس و امنیت، اندوه و شادی، اضطراب و آرامش، سکون و حرکت و…
این مفاهیم با شرایط فرهنگی که در آن به سر می‌بریم، شکل می‌گیرد واسطه‌هایی که برای بیان این مفاهیم به کار گرفته می‌شوند و جوابگوی اندیشه و احساس انسان هستند، ساخت و پرداخته انسان بوده که در تامین نیازهای بشری نقشی به‌سزا و کارساز دارند.
موسیقی، نقاشی، شعر، ادبیات، سخنوری، پیکره‌سازی، معماری و غیره تنها برای خلق آثار هنری به کار گرفته نمی‌شوند، بلکه این واسطه‌ها و عوامل برای کاربردهای گوناگون به‌کار گرفته می‌شوند که در تامین سلامت جامعه نقش لازم و موثر دارند.
در سینما و تئاتر شیوه حرکت بازیگران و چگونگی بیان و سخنوری آنان، تجسمی از ریتم ارائه می‌شود. حضور این عوامل با ترکیبی از موسیقی که نمود می‌یابد، تاثیر به‌سزایی در شخصیت و کیستی انسان‌ها می‌بخشد. شیوه تفکر انسان بستگی به همین فضاهای فرهنگی دارد.
نقاشی و ادبیات را نمی‌توان شناخت، مگر اینکه با خواندن و دیدن تابلوها و نمایشگاه‌ها و در تماس مستقیم با آن‌ها بتوان دریافت کرد. قلمرو هنر بی‌کران و بی‌حد و مرز است. دنیای هنر مستقل است و محدودیت از پیش تعیین شده‌ای را ندارد. پیام و مفاهیم و هنر به علت خلوص و عدم وابستگی و آزاد بودن آن در پرورش شخصیت اجتماعی نگرش و دریافت‌های اجتماعی را دگرگون می‌کند.
عامل مهم فضای فرهنگی، تربیت و تهذیب و ایجاد آرامش و امنیت خاطر است و عامل دیگر ایجاد صمیمیت و وحدت بخشیدن و جلوگیری از خودباختگی و فرار از خویشتن است. دنیای هنر با ظاهرپرستی و خودفریبی و ریا بیگانه است. هنرمند واقعی حق را از باطل مشخص تشخیص می‌دهد. وجود فضاهای فرهنگی برای جامعه مانند نقش سلول‌ها و عروق آدمی است که پیکره و کالبد را نگه می‌دارد و این در صورتی است که فضاهای فرهنگی القایی و تبلیغی نباشد، بلکه خودخواسته و خودجوش از سوی صاحب هنر ارائه گردد.
دنیای تکنوکراسی امروز خستگی‌آور و یاس‌انگیز است و اراده مصمم را از انسان‌ها می‌گیرد و توجه افراد را به کسب و سوداگری معطوف می‌سازد و سوق می‌دهد. در این میان فضاهای فرهنگی ذوق و سودایی دگر دارند. مسئولیت صاحب‌هنران و فرهنگیان که نقش انتخابی دارند و دارای منظور روحی و اجتماعی هستند، می‌تواند جامعه را از رکود و واخوردگی و یاس بیرون آورد و در میدان عمل بودن خود را بر نبودن خود فائق گرداند. در جهان پیشرفته جایگاه و فضای فرهنگی معتبر است و میان تکنیک و فرهنگ زندگی تعادل و توازن برقرار است و توجه به معانی و معرفت دارند و از وصف طبیعت و مناظر حیات و شیوه هنر و زندگی به دور نیستند.