*حسین زندی
*روزنامه‌نگار
«برنامه سازندگی علوم و آموزش» نام کتابی است از دکتر «اکبر اعتماد» پدر فناوری هسته‌ای ایران که به تازگی از سوی انتشارات موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با همکاری دانشگاه بوعلی سینا روانه بازار شده است.
این اثر به همت «محمدحسین یزدانی‌راد» و «پیمانه صالحی» در شمارگان ۴۰۰ به چاپ رسیده است.
کتاب برنامه سازندگی علوم و آموزش، شامل یادداشت‌های دکتر اعتماد در حوزه علوم و آموزش عالی است. خواننده در این کتاب با دیدگاه‌ها، نقطه نظرات، ایده‌ها و اندیشه‌های دکتر اعتماد درباره رشد و توسعه نظام آموزش عالی آشنا می‌شود و تجربه‌های او در سال‌های ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۲ در این کتاب به خوبی به تصویر کشیده شده است.
این کتاب که شامل یادداشت‌های دکتر اعتماد است، یکی از منابع مهم تاریخ آموزش عالی در دوره پهلوی دوم به شمار می‌آید و دیدگاه‌های عمیق او در حوزه تاریخ آموزش عالی در این کتاب به خوبی نمود دارد.
فصل اول کتاب به فعالیت‌های دکتر اعتماد در دانشکده علوم دانشگاه تهران و دفتر فنی سازمان بودجه می‌پردازد که پس از بازگشت به ایران کار خود را در دانشکده علوم دانشگاه تهران آغاز کرده و با تدریس در گروه فیزیک و سپس ورود به دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه ادامه می‌دهد.
در فصل دوم به تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی می‌پردازد. دکتر اعتماد در فصل سوم موسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی و تأسیس دانشگاه‌های جدید از جمله شکل‌گیری دانشگاه بوعلی سینا و اصلاح آموزش علوم در دانشگاه‌ها را در این بخش بررسی می‌کند.
فصل چهارم نیز به دوران رشد توسعه و کمبودهای آموزش عالی می‌پردازد.
پیشتر کتاب در پرتگاه حادثه، زندگینامه اکبر اعتماد؛ بنیانگذار سازمان انرژی اتمی ایران با مصاحبه و تدوین محمدحسین یزدانی‌راد از سوی انتشارات اختران به چاپ رسیده بود که خاطرات دکتر اعتماد را در قالب تاریخ شفاهی دربرمی‌گیرد.
اکبر اعتماد سال ۱۳۰۹ در همدان به دنیا آمد، پدرش حاج ابوالقاسم اعتماد سال‌ها رئیس اتاق بازرگانی همدان و بنیانگذار و رئیس چند شرکت بازرگانی و تولیدی در همدان بود. اکبر اعتماد تا دوره اول دبیرستان در همدان تحصیل و زندگی می‌کند و دوره دوم دبیرستان را در مدرسه البرز تهران می‌گذراند. او سال ۱۳۲۹ به سوئیس رفته و در دانشگاه پلی تکنیک لوزان مشغول تحصیل می‌شود. سال ۱۳۳۵ پس از دریافت گواهی مهندسی برق مدتی در اروپا مشغول کار شده و سپس برای تحصیلات تکمیلی به پاریس می‌رود. سال ۱۳۳۷ مدرک مهندسی هستی را دریافت کرده و سال ۱۳۴۲ دکتری فیزیک هسته‌ای را از دانشگاه لوزان دریافت می‌کند. او سال ۱۳۴۴ به ایران باز می‌گردد و سرپرستی ساخت راکتور اتمی تهران را برعهده می‌گیرد.
دکتر اعتماد اوایل دهه ۵۰ دانشگاه‌بوعلی سینا را تأسیس کرده و سال ۱۳۵۲ مأموریت تأسیس سازمان انرژی اتمی ایران به او سپرده می‌شود. اردیبهشت ۱۳۵۳ به سمت معاون نخست وزیر و رئیس انرژی اتمی ایران منصوب می‌شود و تا سال ۱۳۵۷ که از ایران خارج شود منشا فعالیت‌ها و خدمات بسیاری برای کشور می‌شود. او با عنوان پدر فناوری هسته‌ای ایران، از بزرگان علم در ایران به شمار می‌رود و میهن دوستی و عشق به ایران از ویژگی‌های شخصیت بارز اوست. با همین عشق، تلاش بسیاری در زمینه انتقال دانش و تجربه به نسل‌های بعد از خود داشته است.