بقای کودکان در گرو بقای الوند
*یلدا خاکباز
*کارشناس ارشد مردمشناسی
اگر به صورت کلی بخواهیم محیط زیست را تعریف کنیم عبارت است از مجموعه شرایط بیرونی که در طول عمر یا زندگی یک موجود زنده مانند انسان بر او ثاثیر میگذارد. به این ترتیب نور خورشید، آب، هوا، اقلیم، گیاهان، جانوران و سایر موجودات جاندار و بیجان که بر روی سیاره زمین وجود دارند و با یکدیگر در ارتباط دو سویه هستند، محیط زیست انسان را تشکیل میدهند.
محیط زیست و منابع موجود در آن، در واقع محل زندگی و تامینکننده نیازهای اساسی انسان به شمار میرود. با این وجود در این سالهای گذشته، با روند رشد فزاینده جمعیت و پیشرفتهای تکنولوژیکی، روند بهرهبرداری و در یک کلام محیط زیست دستخوش تخریب و آلودگی قرار گرفته است.
هم اکنون ویران کردن جنگلها، فرسایش خاک ، پیشروی کویر و کاهش زمینهای کشاورزی ، تهی شدن دریاها از ذخایر آبزی، بهرهبرداری بیرویه از منابع معدنی، انقراض گونههای گیاهی و جانوری آلودگی هوا و آب و خاک از شناختهشدهترین جنبههای ویرانی سیاره زمین به شمار میرود.
مصداق نزدیک آن تخریب کوه الوند است که تمامی این ویژگیها را زیر سوال برده است. این تغییرات محیط زیستی همچنان در حال دگرگونی است. خواسته یا ناخواسته داریم به سمت مرگ دسته جمعی هدایت میشویم چراکه همین دگرگونیها سبب شکلگیری انواع آلودگی می شود. تاثیرگذاری این تغییرات به طور خاص برای کودکان را نمیشود نادیده گرفت. کودکان سازگاری کمتری با محیط زیست (خانه، مدرسه، محله، اجتماع ) دارند و از همین رو، نسبت به بزرگسالان در برابر عوامل بیماری زا (چه انسانی و چه طبیعی ) مقاومت کمتری دارند و آسیبپذیرند. متاسفانه هرازگاهی گزارشهای نگرانکنندهای درباره بیماری و مرگ و میر کودکان انتشار مییابد که بخشی از آن به دلیل ویرانی محیط زیست و اثرات آن بر روی سلامت و بهداشت کودکان است. ویران کردن کوهستان، جنگلها، بیابانزایی، بهرهبرداری فزاینده از زمینهای کشاورزی در کشورهایی مثل کشور ما کاهش میزان تولید و فراوری محصولات کشاوزی سطح خوراک کودکان را تهدید میکند.
بقا و کیفیت زندگی در گرو توسعه پایدار است اما اینکه چقدر سیاستهای برنامهریزان اقتصادی و مدیریت شهری در راستای این اصل باشد را باید به وجدان خودشان واگذار میکنیم. آنچه برای نگارنده مهمتر است روح جمعی و نشاط کودکانمان است که با تصمیمها و انتخابهای بدون پشتوانه تحقیق و کارشناسی شده آرام آرام در زیر پوست شهر، منزوی و خستهتر میشوند زیرا هوای سالم و طبیعت سالم حکم دوپامین را دارد که شادی را در کودکان تقویت می کد .کودکان شاد، خلاقیت دارند و جهان را دور از دعواهای بزرگترهایشان به سمت صلح راهبرند. برای شادی کودکانه آنها هم که شده باید الوند را زنده نگه داریم.