تاملی در مسئله تاریخ‌گذاری هگمتانه

به بهانه بیست و دومین فصل کاوش در هگمتانه

0

*علی هژبری

*دانشجوی باستان‌شناسی

کسانی که مدعی هستند مرحوم دکتر «مسعود آذرنوش» تعمدا سفال‌های دوره ماد را دور ریخته تا به پروژه اشکانی‌سازی خدشه‌ای وارد نشود و با کلنگ آثار دوره ماد را خراب کرده تا آن را پنهان کند، بازگردند و حرف‌ها و نوشته‌های او را بخوانند.

من معتقدم با کوچک کردن یک دانشمند بزرگ به ناحق، این شما نیستید که بزرگ می‌شوید بلکه با برانداختن او خودتان نیز به زیر خواهید افتاد. دقیقا به یاد دارم زمانی در تپه هگمتانه صحبت از استاد بزرگوار «محمدرحیم صراف» شد و یکی از اعضای هیئت سعی کرد که ایشان را ریشخند کند، بلافاصله آذرنوش در مقابل این عضو هیئت ایستاد و به سرزنش او پرداخت که حق ندارد در یک بحث علمی به شخصیت کسی توهین کند. این فقط یک اختلاف علمی است و من هر وقت ایشان را می‌بینم با کمال ادب به او سلام می‌کنم و احترام می‌گذارم… این حرف‌ها درس بزرگی بود برای بنده که در واقع شخصیت انسان را نشان می‌دهد. بگذریم؛ برویم ببینیم او چه گفته‌ است.

مرحوم مسعود آذرنوش، طرحی را به‌منظور لایه‌نگاری تپه هگمتانه همدان ارائه کرد و در سال‌های ۱۳۸۳، ۱۳۸۴، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۷ کوشید تا پاسخی بـرای قدمت آثار مشخص-شده در تپه هگمتانه بیابد.

وی، با استناد به‌نتایج به‌دست‌آمده در طی این چهار فصل کاوش در تپه‌ی هگمتانه (با تاریخ‌گذاری مطلق و نسبی)، بناهای خشتی کشف‌شده در این تپه را بـه دوره اشکانی منتسب کرد. وی در جایی آورده: «کهن‌ترین آثار معماری مکشوف در زیرین‌ترین لایه، یعنی بقایای معماری تپه‌ی هگمتانه به احتمال بسیار، متعلق بـه اواخر دوره‌ی اشکانی است؛ هر چند که احتمال وجود آثار مربوط به دوره‌های قدیمی‌تر (همچون ماد) در وسـعت کمابیش ۵۰ هکتاری محوطه‌ی هگمتانه غیر ممکن نیست».

آذرنوش در جایی عنوان کرده: «من مدعى نبود هگمتانه در شهر همدان نیستم، فقط می‌دانم، سازه‌های خشتى محوطه موسوم به هگمتانه در شهر همدان امروزى، بر اساس مطالعات لایه‌نگاری منتسب به دوره اشکانى است».

وی پیش از اتمام کاوش سال ۱۳۸۷ در تپه هگمتانه، جان به جان آفرین تسلیم کرد.

 

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.