*مهران‌دخت فتحی
وضعیت استان همدان به لحاظ اقلیمی و آب و هوایی در بخش نیمه خشک ایران قرار گرفته و همین تقسیم‌بندی روشن، تکلیف را از باب سرسبزی و آبادانی مشخص و متوسط بارش‌های اندازه‌گیری شده در سطح استان موضوع کم آبی را تائید می‌کند.
سوال این‌جاست که چرا با این حال که استان همدان خشک و کم بارش است این حجم از زمین‌های کشاورزی در سطح استان با روش‌های سنتی آبیاری می‌شود؟ و دقیق‌تر که نگاه می‌کنیم شاهد کشت محصولاتی هستیم که پنج تا ده برابر وزن و ارزش ذاتی خودشان مصرف آب دارند.
در ورودی شهر بهار استان همدان با تابلویی مواجه می‌شویم که نوشته شده قطب کاشت سیب زمینی استان. در حالی‌که محصولاتی مانند سیب‌زمینی، خیار و هندوانه از جمله محصولاتی هستند که نباید در مناطق خشک و نیمه خشک به علت مصرف خارج از اندازه آب اجازه کشت داشته باشند. به خصوص سیب‌زمینی که فقط و فقط باید با شرایط آبیاری غرق آبی کشت شود.
یا چرا باید در دهستان گنج تپه بخش بهار که قطب کاشت خیار است، اجازه برداشت این محصول را داد. در حالی که این محصول هم آب زیادی می‌خواهد و همین‌طور هندوانه که بسیار آب مصرف می‌کند، در همین بخش به سهولت کشت و برداشت می‌شود.
نبود نظارت دائم در بخش کشاورزی و ممنوع‌نبودن کاشت نوع محصول از سمت مراجع زیربط و منفعت‌طلبی مالی و اقتصادی کشاورزان باعث افت سفره‌های آبی زیر زمینی و در نتیجه کم‌آبی و خشکسالی شدید در این چند سال شده است.
وقتی نزولات آسمانی به علت تغییر شرایط جوی کم و کمتر می‌شود باید مدیریت و کنترل در زمینه منابع آبی بیشتر شود که نه تنها کنترل و مدیریت را نمی‌بینیم بلکه از سمت برخی از مراجع شاهد سوءمدیریت هستیم.
خشکسالی نباید باعث از دست رفتن فرصت‌های شغلی و کشاورزی شود بلکه باید به لحاظ علمی و شناخت موقعیت جغرافیایی تدابیری به عمل آید که بشود محصولی منطبق با این شرایط بحرانی بی آبی کشت کرد.
محصول زعفران در حال حاضر چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ کم آبی بهترین و مفیدترین محصولی است که می‌شود توانمندی‌های کشاورزان را برای کاشت و برداشت این طلای سرخ در این برهه به کار گرفت.
برگزاری کلاس‌های آموزشی در این رابطه و آموزش‌های صحیح و شناساندن موقعیت حال حاضر کمبود منابع آبی به کشاورزان زحمت‌کش می‌تواند برای کنترل و مدیریت بحران خشکسالی و کمبود آب به کمک بیاید.
در نظر گرفتن احداث گلخانه و همین‌طور اعتبار بخشی مناسب در این حوزه می‌تواند اثر بسیار مفیدی در کاشت دیگر محصولات با کنترل میزان آبیاری داشته باشد که برنامه‌‌ریزی دقیق و حرکت سازماندهی شده مسئولان را می‌طلبد.