*عاطفه کلهری
المان یا نماد شهری ترکیبی است از ویژگی‌های درونی یک شهر که می‌تواند جنبه تزئینی و ساختمانی داشته باشد و دارای تعادلی پایدار و زیبا باشد که در سطح شهر افراد را به خود جذب کند، ذهن را درگیر کند و حتی تاثیرگذار باشد و تا مدت‌ها به صورت نمادین مشخصه آن شهر باشد.
این خصوصیات به ویژه برای گردشگران و مسافران اهمیت دارد و حتی در شناخت منطقه و شهر هم مهم است و به نکته خاصی در آن‌جا اشاره می‌کند، مانند یک اتفاق یا تاریخچه‌ای خاص در شهر، به گونه‌ای که یکی از اهداف المان‌ها می‌تواند اطلاع‌رسانی و معرفی منطقه و شهر به لحاظ تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و ویژگی‌های خاص مردم آن منطقه باشد. و چه بسا بعضی از این نمادها پس از مدتی به یک اثر ماندگار تبدیل می‌شوند.
المان‌ها می‌توانند برگرفته از الگوهای طبیعی مانند گل‌ها و درختان باشند تا در دل محیط‌های سرد و مدرن امروزی علاوه بر آرامش، حس خوبی به عابرین بدهند، حتی حس آرمانی در ذهن مخاطب تداعی کنند.
المان‌ها در عصر حاضر که شهرها مملو از فعالیت‌های تکراری و زندگی ماشینی شده‌اند و شلوغی و عوامل و عناصر مزاحم شنیداری، دیداری، شهروندان را دچار آشفتگی و خستگی می‌کند، باعث می‌شوند در بوستان و خیابان و میادین شهری، مردم از روزمرگی دور شوند و بر زیبایی شهرها بیفزایند.
المان‌ها به خصوص در شروع فصل بهار در کشور ما (المان های نوروزی) قسمت‌های مختلف شهر را از حالت یکنواختی و تکراری شدن خارج می‌کنند و در کالبد شهر روح زندگی می‌دمند. پس باید به شهر هویت و ویژگی خاص ببخشند و به محیط شهری مقیاس زیستی و انسانی ببخشند.
متاسفانه سوءبرداشت‌ها و مدیریت ضعیف شهری، امسال در همدان خلاف این را ثابت کرد و به دلیل بی‌اطلاعی و نداشتن آگاهی کافی، متولیان شهرسازی و معماری در سطح شهر خیلی سبک و پیش پا افتاده با مسئله المان و تاثیرگذار بودن آن برخورد کردند.
المان‌هایی که باید رنگ و بوی هنر و زیبایی، خلاقیت و فرهنگ ما را داشته باشند متاسفانه فقط سر هم بندی شدند و قطعا در ذهن‌ها ماندگار نیستند.
هدف طراح از خلق یک المان بیان مطلب خاصی است و مفهومی در پس آن نهفته است و پیام خاصی را دنبال می‌کند و ویژگی مهم آن عامه‌گرایی است، یعنی بتوانند با مخاطب عام و عادی که از هنر سررشته ندارد هم ارتباط برقرار کند.
المان‌های نوروزی امسال برای شما چه مفهوم یا پیامی داشت؟ به این فکر کرده‌اید که همدان به عنوان یک کهن‌شهر گردشگری دارای المان تاثیرگذار، زیبا و ماندگاری نیست؟
گلدان‌هایی با طرح گاو در سطح شهر در شما احساس خوشایندی به وجود آورد یا خیر؟ هنر، آرامش و نشاط را با این المان‌های سطحی احساس کردید؟ احترام به مخاطب و شهروند را در آن‌ها دیدید؟
به نظر می‌رسد مجسمه‌های شهری نوعی اثر هنری هستند که کارکردهای معنایی و مفهومی دارند و وارد کردن هنر همراه زیبایی و احترام به فضای شهری راه‌حلی است که نشاط به جامعه می‌بخشد، پس باید طراحی آن‌ها را به هنرمندان توانا و خلاقی سپرد که کم نیستند و با تفکر و ایده می‌توانند المان‌های تاثیرگذار و زیبا و درخور بیافرینند.