بیست و سومین برنامه از سلسله‌نشست‌های بررسی تاریخ ایران برگزار شد
آرش دشتی‌همدانی
بیست و سومین برنامه از سلسله‌نشست‌های بررسی تاریخ ایران، «نگاهی به ظهور مدارس مدرن در ایران» با حضور علیرضا نظیری در عصر بارانی یکشنبه ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۷ و در جمع اساتید، علاقه‌مندان و اهالی فرهنگ و هنر در شهر کتاب همدان برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حسین زندی درباره وضعیت مدارس قدیم در ایران و همدان توضیح مختصری داد. وی در این باره گفت: «می‌دانیم که قبل از مدارس امروزی و نوین، مکتب‌خانه و نظام آموزشی قدیم و حوزوی در برخی مناطق متداول بوده است. ولی از اواخر دوره قاجار، شیوه تدریس و آموزش نوین شروع می‌شود. اتفاقاً شهر ما همدان هم دراین‌خصوص جزو اولین‌ها بوده است. یکی از قدیمی‌ترین مدارسی که هم‌زمان با دوره مشروطه ساخته شده، همین دبیرستان ابن سینا بوده که بارها تغییر کاربری داده؛ ولی همچنان زمینه آموزشی را حفظ کرده است.»
زندی در ادامه صحبت‌هایش، درباره نقش غربی‌ها در پایه‌گذاری مدارس در ایران افزود: «بخشی از آموزشگاه‌ها و مدارس توسط غربی‌ها در ایران پایه‌گذاری شده است. برای مثال مدارس آلیانس که در شهر ما و همچنین در نهاوند نیز بوده است. این مدارس اهمیت بالایی داشتند. بخش دیگری از مدارس نیز توسط فرانسوی‌ها در ایران پایه‌گذاری می‌شود. علاوه بر این، آمریکایی‌ها هم در ایران تاثیر بسیاری داشتند. به همین خاطر، گاهی به مدرسه ابن‌سینا، مدرسه آمریکایی‌ها نیز می‌گفتند. شناخته‌شده‌ترین فرد آمریکایی که در ایران مدرسه ایجاد می‌کند، آقای باسکرویل است که یکی از شهدای مشروطه هم محسوب می‌شود.»
پس از پایان سخنان زندی، علیرضا نظیری، سخنران بعدی نشست، دررابطه‌با ظهور مدارس مدرن در ایران صحبت کرد. در میانه سخنان او، باشندگان نیز به اظهارنظر در خصوص مطالب مطرح شده پرداختند.
نظیری در بخشی از صحبت‌هایش درباره ارتباط بین مشروطه و آموزش گفت: «آموزش از سال‌های بسیار دیرین همراه با تمدن و مدنیت در ایران آغاز شد و ادامه پیدا کرد. مدارس نوین نیز در ادامه این روند تأسیس شدند. رابطه تنگاتنگی بین دو موضوع مشروطه و آموزش برقرار بوده و شاید بتوان گفت، آموزش کاتالیزوری برای مشروطه و مشروطه نیز کاتالیزوری برای آموزش بوده است.»
نظیری در ادامه افزود: «هر چقدر ما به انقلاب مشروطه نزدیک‌تر می‌شدیم، ایده‌ها و فرهنگ روشنفکری در ایران پیشرفت کرده و به‌مرور باعث گسترش مدارس نوین شده است. در نقطه مقابل، هر چقدر مدارس نوین پیشرفت می‌کرد و علم‌آموزی نیز گسترده‌تر می‌شد، به مشروطه کمک می‌کرد و به تحقق اهدافی که مشروطه به دنبالش بود، نزدیک‌تر می‌شدیم. با افتخار باید بگوییم که افرادی مثل حسن رشدیه، طوبی رشدیه، بی‌بی خانم استرآبادی و یحیی دولت‌آبادی در تاریخ ما وجود دارند که چنین خدمت بزرگی را به آموزش ما کردند.»
در پایان نشست، حسین زندی درباره حضور جوانان به‌عنوان سخنران در نشست‌های بررسی تاریخ ایران گفت: «یکی از اهداف ما در نشست‌ها این است که دوستان جوان‌تری مانند آقای نظیری در برنامه‌ها حضور داشته باشند تا مطالب خود را ارائه کنند و با دغدغه‌های این نسل هم آشنا بشویم. از ایشان سپاسگزارم و امیدوارم جلسات بعد نیز از وی و دوستانشان استفاده کنیم.
وی در ادامه درباره موضوعات سلسله‌نشست‌های تاریخ ایران در سال ۱۴۰۴ افزود: «هفته بعد آخرین نشست ما در سال ۱۴۰۳ است. برای سال بعد تلاش می‌کنیم اگر امکان داشته باشد، یک بازخوانی از کتاب «یونانی‌ها و بربرها» نوشته امیرمهدی بدیع داشته باشیم. چون ما حداقل در این شهر و استان، مسئولیتی در قبال امیرمهدی بدیع، این همشهری نازنین داریم که حتماً به آثارش بپردازیم. برای همین سعی خواهیم کرد از هفته دوم فروردین با مقدمه «یونانی‌ها و بربرها» شروع کنیم.»
سلسله‌نشست‌های بررسی تاریخ ایران، روزهای یکشنبه از ساعت ۱۷ تا ۱۹ در محل شهر کتاب همدان واقع در میدان جهاد (دانشگاه)، برگزار و جزئیات برگزاری این نشست‌ها از طریق کانال «همدان‌نامه» و کانال «باهم» در شبکه‌های اجتماعی به طور پیوسته از قبل اطلاع‌رسانی می‌شود. شرکت در این جلسات برای همگان و علاقمندان به تاریخ، آزاد و رایگان است.