تنگ‌نظری و کوته‌بینی‌ها در موسیقی همدان
گفت‌و‌گو با «محمد نصرتی» موسیقدان و آهنگساز همدانی
برای من هم قرار بود یک کارگاه در این جشنواره طراحی شود و خود من هم پیشنهاد داده بودم که کارگاه شناسایی خلق موسیقی که طراحی جدیدی است که به تازگی آن را شروع کردم و ایده جالبی هم هست، هم در جشنواره پیش‌بینی شود. هدف این کارگاه به گونه‌ای بود که نوازندگان و هنرمندان موسیقی شناخت بهتری نسبت به ساز خود، نسبت به محدوده اجرایی کارشان و خلاقیت موسیقی و چگونگی همراهی با نوازندگان دیگر داشته باشند. این نتیجه و ماحصل تجربه‌ای بود که سال‌ها در آن داشته‌ام و فکر می‌کنم که نتیجه خوبی حاصل می‌شد که متأسفانه در این جشنواره به دلیل محدودیت‌هایی که قائل شدند، اجرایی نشد. هنوز هم علت برگزارنشدن این کارگاه و عدم حضور بنده را نمی‌دانم چه بوده است و این را در حال پیگیری هستم. امیدوارم که این تنگ‌نظری و کوته‌بینی‌ها در این مسائل کمتر شود و با حضور یک هنرمندی که در حال فعالیت در کشور خود است و وقتی برای موسیقی شهر خودش دلسوزی می‌کند و دغدغه موسیقی شهر خود را دارد، عده‌ای فکر نکنند که قرار است جای کسی گرفته شود .
*علی پاشا رجبلو
*مدرس موسیقی
محمد نصرتی، متولد ۱۹ شهریور ۱۳۵۲ در همدان، دانش‌آموخته رشته آهنگسازی دانشگاه هنر با درجه کارشناسی ارشد، مدرس دانشگاه برای دروس تخصصی موسیقی و آهنگسازی و رشته‌های سینما و انیمیشن، از هنرمندان فعال و بنام کشور و شهر همدان در عرصه هنر موسیقی است.
نصرتی در محضر استادانی چون فرهاد فخرالدینی، شریف لطفی، نادر مشایخی، وارطان ساهاکیان، هوشیار خیام و کیاوش صاحب نسق، کمال طراوتی و عزیرالله قیطاسی فرا می‌گیرد و دوره‌های تکمیلی آهنگسازی را نزد واهرام بابایان و مارتون اسرائیلیان از ارمنستان گذرانده و دوره رهبری ارکستر را از سهراب کاشف و کریستین شولتز از آلمان می‌آموزد.
ساخت موسیقی متن برای ۲۵ فیلم و مجموعه مستند، داستانی، عروسکی و انیمیشن، انتشار چندین آلبوم موسیقی کودک و ارکسترال و پاپ، ضبط و تولید و صدابرداری بیش از ۹۰ آلبوم موسیقی، کسب جوایز مختلف در بخش‌های آهنگسازی و تنظیم موسیقی و تئاتر در عرصه‌های کودک و پاپ و ارکسترال در چند جشنواره داخلی و خارجی و آهنگسازی برای مسابقات جام جهانی ۲۰۱۴ را در کارنامه هنری خود دارد.
- شما قبلا در فضای موسیقی همدان فعالیت داشته و می‌دانم حتی دورادور همچنان پیگیر فعالیت‌های موسیقی در همدان هستید. درباره وضعیت فعلیموسیقی همدان در حال حاضر چه نگاهی دارید؟
در سال‌های گذشته فعالیت‌های مختلفی انجام و هنرمندان خوبی تربیت شده‌اند که در سطح کشور مطرح بوده‌اند که فعالیت آن‌ها را دیده‌ایم و این جای خوشبختی دارد و خوشحال هستیم که چنین اتفاقی پیش آمده است. ولی این‌که چرا این فعالیت‌ها بیشتر در سطح کشور مطرح بوده‌اند و در همدان فعالیت این هنرمندان کمتر دیده می‌شود و یا اگر فعالیتی داشته‌اند این فعالیت‌ها محدود شده و دیگر ادامه نداده‌اند، باید دنبال آن نکات منفی بگردیم. کماکان فکر می‌کنم استعدادهایی که در هر شهرستان و یا استانی وجود دارد باید به وسیله هنرمندان همان منطقه پرورش داده شود، که تجربه کسب کرده‌اند و در سطح کشور فعالیت می‌کنند که بتوانند این تجربیات را منتقل کنند و عملی‌شدن آن نیاز به بسترسازی دارد. بدین شکل که از سمت مسئولین و مدیران هنری آن استان حمایت شوند و حتی اگر این‌که خود هنرمندان هم تمایلی نشان نمی‌دهند، مدیران هنری استان، آن‌ها را راضی کنند که فعالیت‌ها و تجربه‌هایی که در طول سال‌ها به دست آورده‌اند را به هنرمندان دیگر منتقل کنند. بنابراین من آینده موسیقی استان همدان را خوب می‌بینم، ولی نیاز دارد که این همکاری و مداومت و دلسوزی در استان هم شکل بگیرد.
- مشکل کجاست؟ معمولا این همدلی‌ها در شهر های دیگر وجود دارد، اما در همدان کار در این خصوص سخت است …
یک بخش مهم آن تنگ‌نظری‌ها است که یک عده در استان متأسفانه این نگاه را دارند که فکر می‌کنند ممکن است جای آن‌ها گرفته شود. باید این نگاه اشتباه برطرف شود؛ چراکه ما در استان خودمان فعالیت‌های مختلف زیادی را داریم و هنرمندانی که در سطح کشور فعالیت می‌کنند نیازی به این ندارند که بخواهند جای کسی گرفته شود. اتفاقاً جای کسی گرفته نمی‌شود و هر چقدر این فعالیت‌ها بیشتر شود، شکوفایی موسیقی استان هم بیشتر خواهد شد و همدان هم از این قاعده مستثنا نیست. متأسفانه همکاری و مداومتی در این قضیه وجود ندارد و این نگران‌کننده است. باید این بخش‌ها را همراه کرد. امیدواریم بتوانیم در سطح استان فعالیت‌های پربارتر موسیقی داشته باشیم که محدود به چند گروه و چند اجرا تکراری نباشد. نوآوری‌ها شکل بگیرد و گروه‌های مختلف هم بتوانند اجراهایی داشته باشند.
- همان‌طور که اطلاع دارید اخیراً دومین جشنواره موسیقی شب‌های هگمتانه برگزار شد. می‌خواستم ببینم شما پیگیر این جشنوارهبودید، یا دعوتی از جنابعالی به این جشنواره به عمل آمد؟
من در این جشنواره حضور نداشتم که بتوانم روی آن بررسی داشته باشم، اما اجراها و برنامه‌ها را از طریق فضای مجازی دنبال می‌کنم و می‌بینم، خوشحالم که در سطح استان و شهرهای مختلف آن به اجرای موسیقی می‌پردازند و گروه‌های مختلف فعالیت دارند. امیدوارم که این سطح فعالیت‌ها و خلاقیت‌ها بیشتر شود و گروه‌های مختلف بتوانند کارها و آثار خودشان را به شکل آلبوم به تولید برسانند و بتوانند کنسرت‌هایی در کشور و شهرهای دیگر داشته باشند و در ادامه این برنامه‌ها به‌گونه‌ای باشد که اجراها فقط محدود به یک جشنواره نباشد و بتوان در طول سال از همه هنرمندان استان استفاده کرد و پیگیری این موضوع باید از طریق انجمن موسیقی و اداره فرهنگ و ارشاد باشد.
- شنیده شده بود شما در این جشنواره حضور دارید و اگر اشتباه نکنم در اولین پوستر جشنواره شب‌های هگمتانه نام شما در آندیده می‌شد. چه شد که شما در ادامه در این جشنواره حضور پیدا نکردید؟
برای من هم قرار بود یک کارگاه در این جشنواره طراحی شود و خود من هم پیشنهاد داده بودم که کارگاه شناسایی خلق موسیقی که طراحی جدیدی است که به تازگی آن را شروع کردم و ایده جالبی هم هست، هم در جشنواره پیش‌بینی شود. هدف این کارگاه به گونه‌ای بود که نوازندگان و هنرمندان موسیقی شناخت بهتری نسبت به ساز خود، نسبت به محدوده اجرایی کارشان و خلاقیت موسیقی و چگونگی همراهی با نوازندگان دیگر داشته باشند. این نتیجه و ماحصل تجربه‌ای بود که سال‌ها در آن داشته‌ام و فکر می‌کنم که نتیجه خوبی حاصل می‌شد که متأسفانه در این جشنواره به دلیل محدودیت‌هایی که قائل شدند، اجرایی نشد. هنوز هم علت برگزارنشدن این کارگاه و عدم حضور بنده را نمی‌دانم چه بوده است و این را در حال پیگیری هستم. امیدوارم که این تنگ‌نظری و کوته‌بینی‌ها در این مسائل کمتر شود و با حضور یک هنرمندی که در حال فعالیت در کشور خود است و وقتی برای موسیقی شهر خودش دلسوزی می‌کند و دغدغه موسیقی شهر خود را دارد، عده‌ای فکر نکنند که قرار است جای کسی گرفته شود .اتفاقاً تلاش و مداومت من برای این کار برای پربار شدن موسیقی استان است و هرچه موسیقی شهر من پربارتر شود، بنده به آن بیشتر افتخار می‌کنم و همیشه آمادگی این را دارم که هر همکاری و همیاری جهت پربار شدن موسیقی همدان را با همه نهادهای مربوطه داشته باشم و اگر تجربه ای هم داشته باشم در اختیار هنرمندان و به خصوص هنرمندان جوان قرار دهم. امیدوارم که مسئولین این قضیه را متوجه شوند که من شخصاً نیازی به این ندارم که بخواهم حضورم در همدان را اعلام کنم، اما بخش مهمی از داستان عشق و علاقه‌ای هست که به شهر و هنر آن دارم. در سال‌های گذشته هم بخش مهمی از فعالیت‌های موسیقی همدان به عهده من بود. از موسسان انجمن موسیقی همدان بودم، کارشناس صداوسیما و اداره فرهنگ و ارشاد همدان و همیشه بخشی از اتفاقات بزرگ موسیقی که در همدان شکل می‌گرفت را من به اتفاق دوستانی که داشتم، طراحی و اجرا کردیم. در حال حاضر هم خوشحال خواهم شد که اگر بتوانم کاری انجام دهم و در این خصوص مشارکت داشته باشم. امیدوارم این تصور که حضور من می‌تواند آسیبی به کسی وارد کند، برطرف شود.
- چند وقت است شما ایده تشکیل یک ارکستر بزرگ در سطح استان همدان را دارید. در این خصوص توضیح بیشتری می‌دهید؟
همدان سال ۲۰۲۴ پایتخت گردشگری اعلام شده است. این مهم نشان می‌دهد که ما نیاز به یک ارکستر بزرگ در سطح استان همدان داریم که بتوانیم از تمام قابلیت‌ها و توانایی‌های هنرمندان همدانی استفاده کنیم و برای به انجام رسیدن آن پیگیری‌های لازم را خواهم کرد. یک بخش مهم موسیقی استان تشکیل یک ارکستر بزرگ از همه هنرمندان موسیقی شهرهای استان با سازها و خوانندگان و نوازندگان مختلف است که بتوانیم با تشکیل این ارکستر اجراهای مختلفی در سطح استان داشته باشیم و چه خوب است که دست به دست هم بدهیم و این افتخار را در سطح استان داشته باشیم و از همه قابلیت‌های هنرمندان موسیقی در این جهت استفاده کنیم.
- شما یکی از فعال‌ترین هنرمندان موسیقی همدانی هستید که در تهران و سطح کشور فعالیت می‌کنید. در مورد کیفیت و کمیت این فعالیت‌ها بگویید.
این سال‌ها با توجه به این‌که دوست دارم بخش‌های جدید کنجکاوی خودم را گسترش دهم، در بخش مختلف و متنوعی کار کرده و می‌کنم. در این سال‌ها با ارکستر سمفونیک ملی به عنوان نوازنده و آهنگساز کارهایی را انجام داده‌ام. در بخش دانشگاهی، آهنگسازی دروس مختلف هارمونی، تئوری موسیقی و حتی در بخش موسیقی فیلم چندین موسیقی فیلم کار کرده و در چند مستند سریال سینمایی کارگردانی، انیمیشن تدریس داشتم. خوشبختانه کارهای خوبی انجام شده و جوایزی نیز این آثار به دست آورده‌اند. در بخش آهنگسازی در بخش پاپ و موسیقی کودک همچنان فعالیت‌ها را ادامه می‌دهم. فعالیت‌هایی در بخش صدابرداری و تأسیس استودیوهای مختلف نیز داشته‌ام. امیدوارم که امکانی فراهم شود که بتوانم این فعالیت‌ها را منتقل کنم. بخش جدیدی در زمینه تسهیل‌گری و موسیقی درمانی راه‌اندازی کردم که در طی این سال‌ها تجربیات خوبی به‌دست آورده‌ام که با استفاده از موسیقی نوازندگی و خوانندگی می‌توانیم آن بخش‌های ذهنی و روانی خودمان را ترمیم کنیم و اتفاقاً در اجراهای گروهی نیز می‌توانیم با حال خوب به اجرای کنسرت بپردازیم که در واقع هدف موسیقی نیز چنین است که بتواند حال ما را خوب کند. در این بخش در حال گسترش فعالیت خود هستم و امیدوارم نتایج بهتری از این بخش به دست آورم و بتوانم این تجربیات را برای موسیقی استان و هنرمندان آن ارائه دهم.
- آیا حمایتی از شما در این فعالیت‌ها می‌شود؟
صحبت‌ها و حرف‌هایی که در خصوص انتقال این تجرییات به هنرمندانی همدانی مطرح شد، نیازمند حمایت و همفکری متولیان هنری استان است؛ یعنی باید آن‌ها آگاهی لازم را از فعالیت هنرمندان همدانی که در تهران هستند، داشته باشند و در این صورت است که می‌توان از این هنرمندان در بخش‌های مختلف موسیقی استفاده کرد. در کارگاه‌های مختلف می‌توان از آن‌ها دعوت کرد. (البته این کارگاه‌ها باید طی چند روز در سطح استان برگزار شود که نتایج بهتری به‌دست آید). امیدوارم که امکان گسترش این فعالیت‌ها میسر شود و این در صورت همکاری و همراهی مسئولین است. در این میان مطالبه هنرمندان بسیار مهم است و باید همیشه پیگیر حقوق هنری خود باشند. انتظار دارم که هنرمندان ما خواسته‌های خود را از مدیران و متولیان فرهنگی داشته باشند و به آن‌ها نشان دهند که هر فعالیت در جهت شکوفایی هنری موسیقی استان هم برای مسئولین امتیاز خوبی خواهد داشت، هم برای شور و نشاط مردم استان و هم برای هنرمندان استان که باعث رشد فعالیت‌های هنری‌شان خواهد شد.