چایخانه موزیکال، نمودی از فرهنگ ازبکستان
ناهید زندی‌صادق
«چایخانه موزیکال»، از کشور ازبکستان، به نویسندگی «سرگی سدوخین» و کارگردانی «سلطان توکل‌اف»(به گفته خودش و ترجمه آقای شروین درستی، در متن‌های جشنواره «توکل سلطانوو» نوشته شده‌است) روز سه‌شنبه در پلاتوی عین‌القضات در دو سانس روی صحنه رفت.
سلطان توکل‌اف کارگردان و سرپرست گروه نمایش عروسکی-موزیکال ازبکستان در گفت‌وگو با همدان‌نامه گفت: اولین بار است که به جشنواره‌های ایران می‌آیم. این جشنواره را خیلی پسندیدم، اکثر نمایش‌های چند روز گذشته را دیدم و به نظرم سطح کیفی کارها بسیار بالا بود.
وی در ادامه دیدگاهش را درباره شهر همدان گفت: شهر همدان بسیار زیبا است، طبیعت و کوه‌های این شهر شبیه شهر «فرغانه» در ازبکستان است و شاید یکی از دلایلی که در این شهر احساس غریبی نمی‌کنم همین تشابه باشد.
سلطان توکل‌اف افزود: اسم نمایش ما «چایخانه» است. فرهنگ و مکان چایخانه هم در ازبکستان وجود دارد، هم در ایران و ترکیه و تاجیکستان است. چایخانه در فرهنگ ازبکستان جایی است که در آنجا مردم باهم حرف می‌زنند، می‌خندند، معاشرت می‌کنند و در واقع فضایی است که روابط انسانی در آن شکل می‌گیرد و به همین دلیل با این کار در جشنواره همدان شرکت کرده‌ایم. در طراحی لباس از فرهنگ کهن ازبکستان استفاده شده‌است. کلاهی که بازیگران بر سر دارند، کلاه ملی ماست و طرح و رنگ کلاه آقایان و بانوان باهم متفاوت است. خانم‌ها کلاه را روی روسری بر سرمی‌گذارند.
وی درباره نزدیکی فرهنگ ایران و ازبکستان گفت: بخارا زادگاه بوعلی‌سینا؛ در ازبکستان امروز قرار دارد، من خیلی خوشحالم که به ایران سفر کرده‌ام و می‌توانم به زیارت آرامگاه این پزشک و فیلسوف بزرگ بروم.
نباید فراموش کرد که فرهنگ ایران و ازبکستان از دیرباز باهم ارتباط دوستانه‌ای داشته و حتی پیش از آمدن بوعلی‌سینا به همدان فرهنگ دو ملت دوستانه در کنار هم رشد کرده و بالیده است.
زبان ملی و رسمی ما شاخه‌ای از زبان ترکی است و شاید به همین سبب بخش‌هایی از موسیقی پخش شده در نمایش برای ترک‌زبانان آشنا بود. علیشیر نوایی به ترکی ازبکی شعر گفته و عبدالرحمن جامی به فارسی شعر سروده و هر دو در ازبکستان عزیز هستند.