*الهه عبدالملکی
*دانشجوی دکترای مهندسی برق
اگرچه شرایط آب‌وهوایی معتدل، تأثیر بسزایی در کاهش ارزش انواع خودروها ندارد، اما در مناطق جغرافیایی بسیار سرد یا بسیار گرم، شاهد تأثیرپذیری خودروها به ویژه خودروهای داخلی از آب و هوا هستیم .از عوامل مؤثر در شرایط جوی همدان، یکی دوری آن از دریا و دیگری جریان‌های پرفشار هوای سرد شمالی و غربی است.
به طور کلی مناطق مرتفع استان همدان، آبوهوای سرد کوهستانی دارد. همچنین این استان با شرایط جغرافیایی منحصر به فرد و با توجه به اقلیم بی‌نظیر خود، یکی از استان‌های چهار فصل کشور است. در فصل‌های مختلف سال همدان، شرایط محیطی، دما و فشار هوا تغییر می‌کند و خودرو از انواع قطعات با مواد متفاوت تولید شده، که هرگونه تغییر در رطوبت و شرایط آب‌وهوایی بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد. به همان شکل که آبوهوای بسیار گرم بر خودرو تأثیرات منفی برجا می‌گذارد، این موضوع در آبوهوای بسیار سرد نیز صادق است.
با توجه به این‌که موقعیت جغرافیایی همدان، سرد و کوهستانی است، باید ضمن رعایت نکات فنی مانند استفاده از ضدیخ برای خودرو، به فکر حفظ بدنۀ آن نیز بود. زیرا ماندن برف روی بدنه به رنگ آن آسیب وارد می‌کند. بنابراین توصیه می‌شود بلافاصله برف‌های مانده روی بدنه خودرو را به خوبی پاک کرده و جای آن را خشک کنید. این کار کمک می‌کند که آسیب کمتری به بدنۀ خودرو وارد شود.
هوای سرد یا گرم؛ کدام برای خودرو بهتر است؟
در نیم‌سال دوم شاهد سرمای همدان خواهیم بود و خودرو در هوای سرد، چگالی بیشتری دارد. به‌همین دلیل موتور می‌تواند اکسیژن بیشتری به سیلندرها برساند. هنگامی که اکسیژن بیشتری به موتور برسد، سوخت بیشتری هم می‌سوزد و می‌توان گفت عملکرد فنی خودرو تا حدودی بهتر خواهد شد. از طرفی دمای سردتر باعث می‌شود روغن موتور و دیگر مایعات خودرو غلظت بیشتری پیدا کنند.
اگر دما بیش از اندازه‌ای که روغن‌ها کارایی دارند پائین برود، افزایش غلظت بر روان‌سازی بین قطعات مختلف خودرو و کارایی مایعات تأثیر منفی می‌گذارد. روغن‌های جدید به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که در محدودۀ دمایی گسترده‌ای عملکرد مطلوب داشته باشند. اما در این شرایط چند نکتۀ منفی وجود دارد؛ برای مثال زمانی که خودرو در آب و‌هوای سرد استارت می‌خورد، در مقایسه با فصل تابستان، زمان بیشتری لازم است تا روغن‌ها و مایعات خودرو به دمای بهینه برای کارایی و عملکرد خود برسند. در شرایطی که مدت زمان و مسافت رانندگی طولانی باشد، این شرایط چندان مشکل‌ساز نیست.، اما اگر در فصل زمستان خودرو را استارت بزنیم و در بازه‌های زمانی نزدیک به هم حرکت و توقف‌های متعدد داشته باشیم، زمان کافی برای عملکرد مطلوب روغن‌ها و مایعات وجود نخواهد داشت. بنابراین مصرف سوخت بالاتر از حالت استاندارد خواهد بود.
در نیم‌سال اول همدان شاهد گرمای شدیدی نیستیم و هوا معتدل است اما تأثیر آب‌وهوا بر خودرو در دمای بالا نیز، مشخصه‌های خود را دارد. در آبوهوای گرم، استفاده از روغن موتور باکیفیت، اهمیت بسزایی دارد. چراکه باید روان‌سازی موتور در بهترین شرایط باشد. علاوه بر چک کردن منظم و در صورت نیاز تعویض روغن موتور، کولانت (مایعی بر پایه آب) هم از دیگر موارد مهم برای خودرو در آب و هوای گرم است.
کولانت ضمن جلوگیری از جوش آوردن خودرو در دفع حرارت بالای موتور نقش دارد. روغن‌های فرمان و گیربکس هم باید در تابستان چک شوند. اما به اندازه روغن موتور مهم نیستند. لاستیک‌ها، باتری، رنگ بدنه و تودوزی خودرو نیز از دیگر مواردی هستند که در آبوهوای گرم تحت تأثیر محسوس قرار می‌گیرند. به‌طور کلی، خودرو در آب و هوای گرم خیلی زودتر مستهلک می‌شود.
تأثیر رطوبت بر خودرو می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات اساسی باشد. بنابراین در فصل گرما توصیه می‌شود، بررسی منظم قطعات و بخش‌های مختلف خودرو در برنامه قرار بگیرد. زمانی که تأثیر آب‌وهوا بر موتور خودرو مطرح باشد، باید به رطوبت توجه ویژه‌ای داشت. رطوبت زیاد برای خودرو مساوی با اکسیژن کمتر برای خودرو است. اکسیژن کمتر نیروی حرکت را در خودروها کاهش می‌دهد.