*سینا سوادکوهی
*کارشناس فناوری اطلاعات و امنیت شبکه
سرتان بسیار شلوغ است و وقت کافی برای رفتن به بازار و خرید اجناس مورد نیاز خود ندارید، یا به دلیل آلودگی‌های هوا و ترافیک شهر ترجیح می‌دهید قید خرید را بزنید! شاید هم از بس خیابان‌ها را پیموده‌اید و کالای مورد نیاز خود را پیدا نکرده‌اید، خسته شده‌اید. در چنین شرایطی واقعا عالی است که با چند کلیک بتوانید تمام خریدهای خود را در چند دقیقه انجام دهید و حتی نهارتان را هم سفارش دهید! «تجارت الکترونیک» پدیده‌ای که به سرعت درحال فراگیر شدن است، توانسته این امکان را در اختیارمان بگذارد. در این مقاله می‌خواهیم تجارت الکترونیک را بهتر بشناسیم و با مزایا و معایبش آشنا شویم. شاید روزی خواستید برای یک‌بار هم که شده از فروشگاه‌های اینترنتی خرید کنید!
تجارت الکترونیک، به معنیِ انجام معاملات تجاری، از طریق ابزارهای الکترونیکی مانند اینترنت، تلفن، تلویزیون و کامپیوتر است.
تجارت الکترونیک، برای نخستین بار در سال ۱۹۶۰ و از طریق یک مبادله الکترونیکی داده‌ها (EDI) بر روی شبکه‌های ارزش افزوده (VANs) معرفی شد و با افزایش دسترسی به اینترنت و ظهور فروشندگان آنلاینِ محبوب در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، رشد کرد. برای نمونه، وب‌سایت آمازون، کار خود را در سال ۱۹۹۵ و در گاراژ جف بزوس (Jeff Bezos) به عنوان کسب‌و‌کار حمل‌و‌نقلِ کتاب شروع کرد. یا وب‌سایت EBay که امکان خرید و فروش آنلاین میان مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند، در سال ۱۹۹۵ مزایده‌های آنلاین را به جهان معرفی کرد و در سال ۱۹۹۷ و با استقبال شدید از عروسک‌های Beanie Babies، شهرت و محبوبیت بسیار زیادی یافت. با افزایش تعداد کاربران اینترنتی، بسیاری بر این باورند که به زودی تجارت الکترونیک به روش اصلیِ انجام معاملات تجاری مبدل می‌شود.
تجارت الکترونیک نیز مانند هر تکنولوژی دیجیتالی یا بازار خریدِ دیگری که بر مصرف‌کننده استوار است، در طول سال‌ها تکامل یافته است. با محبوب‌تر شدن دستگاه‌های تلفن همراه، تجارت گوشی همراه نیز بازار مختص خود را پیدا کرده است. با ظهور سایت‌هایی مانند فیس‌بوک و پینترست (Pinterest)، شبکه‌های اجتماعی به محرک مهمی برای تجارت الکترونیک مبدل شده‌اند. برای نمونه، بر اساس Paymill، از سال ۲۰۱۴، در فروش‌های انجام شده بر روی پلت‌فرمِ تجارت الکترونیکِ Shopify ، که به دلیل تبلیغات موجود بر روی شبکه‌های اجتماعی بوده است، در ۸۵ درصد موارد خریداران با استفاده از تبلیغات موجود بر روی فیس‌بوک به این پلت‌فرم هدایت شده‌اند.
بازارِ در حالِ تغییر، فرصت بزرگی را برای کسب‌و‌کارها فراهم می‌کند تا ارتباط خود با مشتری را بهبود دهند و بازار خود را در دنیای آنلاین گسترش دهند. بر اساس Statista، تا سال ۲۰۱۳، میزان فروش جهانیِ تجارت الکترونیک، به ۱.۲ تریلیون (۱۰۰۰ میلیارد) دلار رسید و میزان فروش گوشی تلفن همراه در ایالات متحده نیز، به ۳۸ میلیارد دلار رسید. بیش از ۴۰ درصد از کاربران اینترنت (در مجموع ۱ میلیارد نفر)، کالاهایی را به صورت آنلاین خریداری کرده‌اند. این ارقام همچنان به رشد خود ادامه خواهند داد، زیرا استفاده از گوشی همراه و اینترنت، هم در ایالات متحده و هم در بازارهای در حال توسعه در سراسر جهان، در حال گسترش است.
در تجارت الکترونیک نیز مانند تجارت سنتی، چهار دسته‌بندی وجود دارد که عبارتند از: B2B، B2C، C2B و C2C.
B2B (تجارت به تجارت) – شامل شرکت‌هایی است که با یکدیگر تجارت انجام می‌دهند. برای مثال، تولیدکنندگانی که محصول خود را به توزیع‌کنندگان می‌فروشند و عمده‌فروشانی که محصولاتی را به خرده‌فروشان می‌فروشند.
B2C (تجارت به مصرف‌کننده) – شامل تجارت‌هایی است که از طریق فروشگاه‌های اینترنتی و بدون نیاز به هر گونه تعامل با انسان، کالاهایی را به عموم مردم می‌فروشند. این همان تصوری است که بیشتر مردم از «تجارت الکترونیک» دارند. برای نمونه می‌توان به فروشگاه اینترنتی آمازون اشاره کرد.
C2B (مصرف‌کننده به تجارت) – در تجارت الکترونیک C2B، مصرف‌کنندگان پروژه‌ای با بودجه‌ای مشخص‌شده را به صورت آنلاین ارسال می‌کنند و شرکت‌ها برای انجام آن پروژه، پیشنهاد قیمت می‌دهند. سپس مصرف‌کننده پیشنهادهای قیمت را بررسی می‌کند و شرکت مورد نظر خود را انتخاب می‌کند. وب‌سایت Elance نمونه‌ای از این نوع تجارت الکترونیک است.
C2C (مصرف‌کننده به مصرف‌کننده) – این نوع تجارت، در تبلیغات دسته‌بندی‌شده‌ی آنلاین، انجمن‌ها یا بازارهایی انجام می‌شود که در آن افراد می‌توانند با یکدیگر، کالا خرید و فروش کنند. Craigslist، eBay و Etsy نمونه‌هایی از این نوع تجارت الکترونیک هستند.
مزایای تجارت الکترونیک
۱. مزایای تجارت الکترونیک برای مشتریان
راحتی
صرفه‌جویی در زمان
وجود طیف وسیعی از گزینه‌های مختلف
راحتی در مقایسه
راحتی در یافتن بررسی‌ها و نظرات
کوپن‌ها و تخفیف‌ها
۲. مزایای تجارت الکترونیک برای کسب‌و‌کارها
افزایش پایگاه مشتریان
افزایش فروش
دسترسیِ ۲۴ ساعته در ۳۶۵ روز سال
گسترش حوزه‌ی تجارت
ساده شدن پرداخت‌های دوره‌ای
تراکنش‌های فوری
تجارت الکترونیک در ایران!
تجارت الکترونیک در ایران و شاخه‌های متعدد آن در قرن حاضر از ضروریات چشم ناپوشیدنی است. بنابراین برای استفاده از این فناوری نوین، لازم است عوامل محیطی به عنوان زیربنا مورد بررسی، مطالعه و بازنگری قرار گیرند. برای رسیدن به این مهم لازم است ابتدا عوامل و در واقع موانع محیطی شناخته و اولویت‌بندی شوند، سپس ضریب اهمیت هر کدام را معین کنیم و با ارا‍یه راه‌حل در نهایت الگویی برای پیاده‌سازی مناسب تجارت الکترونیک ارائه کنیم.
تجارت الکترونیک در همدان!
کسب و کار اینترنتی در همدان نیز دیده می‌شود!
طبق آمارهای به دست آماده همدان نیز نمره قابل توجهی در روند شروع، رشد و فعالیت فروش‌های آنلاین (برخط) دارد و می‌توان گفت که کسب و کارهایی کاملا خودشان را با این حوزه وقف داده‌اند.
طبق آمار مرکز ثبت و ساماندهی کسب و کارهای اینترنتی و اِ نماد (مرکز ثبت نماد های اعتماد الکرونیکی کسب و کاری های مجازی) دو حوزه‌ای که معتبرترین و جدیدترین آمار حوزه تجارت الکرونیک رو دارند در حال حاضر استان همدان با ۴۴۳ مورد ثبت در حوزه کسب و کارهای اینترنتی و شهر همدان با ۳۱۴ مورد ثبت تا به این لحظه کسب و کارهای همدان طبق حرف همیشگی ظرفیت‌های قابل توجه و خوب و قابل اثباتی برای وارد شدن و فعالیت شدن در این حوزه دارند که در هر دو طرف معامله‌محور و مشتری محور سودآور برای هردو خواهد بود.
نکته اصلی این است که باید بدانیم کسب و کارها و روند آن‌ها تغییر کرده است و باید وارد این حوزه بشویم و قبل از این کار با فرهنگ این کسب و کار آشنا بشویم.