*حسین زندی
*سردبیر
هیچ صندلی و میزی برای هیچ مدیر و مسندنشینی همیشگی نبوده و نیست و هرقدر مغرور منصب و شیفته قدرتش باشد، روزی باید از آن جدا شده و فاصله بگیرد، اما در این سال‌ها به تجربه دریافته‌ام، به ندرت افرادی پیدا می‌شوند که در دوره مدیریت خدمت کرده و کارنامه مثبتی از آنان باقی مانده باشد.
در هفته‌های گذشته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان پس از حدود هفت سال نشستن بر صندلی مدیریت این نهاد، جابه‌جا شد و مدیر جدیدی بر صندلی این اداره نشست. حال که «علی مالمیر» از مدیریت میراث استان کنار گذاشته شد، بهتر می‌شود درباره کارنامه و عملکرد او سخن گفت و اعمال مثبت و منفی او را بررسی کرد. البته در دوره مدیریت او بارها برنامه‌ها و کارهایش را در یادداشت‌ها و گزارش‌ها به نقد کشیده‌ام. مسلما انتقادهایی بر او و دوره کاری‌اش وارد است، اما در ادوار گذشته، پس از «فرهاد فرزانه» قوی‌ترین و پرکارترین مدیرکل میراث فرهنگی استان مالمیر بود. ثبت ده‌ها اثر تاریخی در فهرست آثار ملی، ثبت روستاها و شهرهای ملی و جهانی در استان، تعیین ضوابط عرصه و حریم ده‌ها اثر ثبتی، تلاش برای ثبت جهانی کاروانسراهای فرسفج و تاج‌آباد، تلاش برای ثبت جهانی قنات قاسم‌آباد و برنامه‌ریزی و تلاش برای ثبت منظر شهری هگمتانه تا همدان از جمله کارهای ماندگار دوران اوست. و کارهای نکرده که قطعا اگر به منویات و دستورات مدیران بالادستی و نمایندگان تن می‌داد و برخی مجوزها را صادر می‌کرد، خرابی‌های بسیاری به بار می‌آورد؛ از جمله جلوگیری از ساختوساز و مجوزهای مراکز گردشگری در دامنه شمالی الوند که سال‌هاست زمین‌خواران به دنبال آن بودند، مهم‌ترین کار بازدارنده این دوره بود. بسیاری از ذی‌نفوذان و مسئولان شهر به دنبال ساختوساز تأسیسات گردشگری در جاده برگشت امامزاده کوه و جاده گنجنامه و دره‌های سرسبز همدان بودند، اما خوشبختانه در سال‌های گذشته تقریبا مجوزی در این منطقه صادر نشده است.
حال که با پیگیری‌ها و فشار یکی از نمایندگان شهر همدان، مدیر تغییر کرد و یکی از نزدیکان نماینده جای مدیر قبلی را گرفت، نگرانی فعالان میراث فرهنگی و محیط زیست بیشتر شده است که آیا مدیر فعلی راه او را ادامه خواهد داد یا بقایای طبیعت شهر قربانی تأسیسات گردشگری خواهد شد؟ علاوه بر نیمه‌تمام‌ماندن برنامه‌های مدیرکل قبلی در حوزه ثبت جهانی و آثار یادشده، این پرسش مطرح است که آیا مدیر فعلی می‌تواند در برابر زیاده‌خواهی زمین‌حواران و بسازوبفروش‌ها در سطح شهر و فشار برخی مسئولان در جهت همراهی با آنان مقاومت کند و میراث فرهنگی و طبیعی استان را حفظ کند یا این‌که به عنوان ماشین امضای مسئولان بالادستی عمل خواهد کرد؟ در سال‌های گذشته چند خانه تاریخی ثبت شده توسط مالکان به صورت عمدی و غیر قانونی تخریب شده و طبق قانون اگر قرار است ساخت‌وسازی در آن‌ها صورت بگیرد باید عین‌به‌عین و دقیقا مانند بنای قبلی ساخته شود. باید دید مدیر جدید از قانون پیروی خواهد کرد؟ ده‌ها پرونده و شکایت علیه تخریب‌گران میراث فرهنگی در نهادهای قضایی استان درحال پیگیری بوده و حال باید دید رویکرد مدیر جدید نسبت به حقوق نهاد مطبوعش چگونه است؟
مسلما اگر کوتاهی صورت بگیرد، فعالان مدنی و اهالی رسانه‌های مستقل کوتاه نخواهند آمد. آنان امروز براساس تجربه‌های پیشین احساس نگرانی می‌کنند، اما خوشبختانه در استان همدان تعداد فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران غیردولتی مستقل کم نیستند و بسیاری از هنرمندان و استادان دانشگاه نیز در پیگیری مطالبات این کنشگران، همراه آنان هستند و مدام زیاده خواهی‌ها و تخریب‌ها را بازتاب داده‌اند و این‌بار نیز در صورت مشاهده در برابر بی‌قانونی خواهند ایستاد.
نکته دیگر این که مسئله فعالان حوزه میراث فرهنگی هرگز فرد نبوده و دغدغه آنان همواره حفظ میراث فرهنگی بوده است. بنابراین اگر مدیری در حفظ میراث بکوشد مسلما فعالان مدنی نیز از او پشتیبانی خواهند کرد.