*یلدا خاکباز
*تسهیلگر کودکان
یکی از دلایلی که کودکان در دنیای امروز از کتاب دور می‌شوند وابستگی الکترونیک در میان این گروه سنی است که اگر خانواده‌ها نسبت به این چالش و مشکلات کودک و نوجوان خود آگاهی بیشتری داشته باشند، می‌توانند آن را مدیریت کنند و در کنار آن میزان مطالعه را افزایش دهند البته در صورتی که خود عالم بی عمل نباشند .
چنان‌چه بخشی از چالش‌های کنترل و مدیریت فضای مجازی برای کودکان و نوجوان را با بزرگ‌ترها نیز داریم به عبارت دیگر این مسئله از بزرگ‌ترها شروع و به کودکان می‌رسد. شاید اگر ریشه‌ای بررسی کنیم ابزارهای الکترونیکی به زندگی ما وارد شدند بدون این‌که سواد مدیریت، کنترل و مواجهه با آن‌ها را داشته باشیم. با این‌که بزرگ‌ترها هم با فضای مجازی درگیر هستند اما کودکان و نوجوانان در سنین حساس‌تری هستند و لازم است دانش درستی نسبت به این مسئله داشته باشند زیرا بزرگ‌ترها به مرحله ثبات رسیده‌اند اما کودک و نوجوان نیاز به دانش درست دارند و اطلاعات باید به جا و به موقع به آن‌ها برسد.
جدا از بحث ناآگاهی والدین نسبت به قوانین و باید و نبایدهایی که برای استفاده مطلوب و بهینه باید در نظر داشته باشند. ضرورت افزایش آگاهی درباره استفاده از ابزار الکترونیکی و مهارت کنترل فضای مجازی برای سنین پایین‌تر بسیار حائز اهمیت است اما متاسفانه کتاب‌های کاربردی و علمی محدودی برای توانمندسازی نوجوانان، در این زمینه وجود دارند که به عنوان راهنمای جامع بتواند موثر باشد.
سلب مسئولیت و صرفا برای ساکت کردن کودکان و نوجوانان وقتی موبایل یا تبلت در اختیارشان گذاشته می‌شود نقطه آغازی است برای دوری و فاصله از کانون خانواده که با هیچ چیز ارزشمند دیگری نمی‌توان آن را بازسازی کرد که با وضع قوانین خانوادگی مانند استفاده نکردن از تلفن همراه و شبکه‌های مجازی سرمیز غذا یا تاکید بر این‌که قبل از خواب همه افراد خانواده گوشی‌های خود را تحویل دهند حتی پدر و مادر مستثنا نیستند و باید در اجرای این کار مشارکت کنند و یا می‌توان قرارهای دورهمی مداوم حتی شده در زمان‌های کوتاه هماهنگ کرد تا همه خانواده بتوانند بیشتر با هم حرف بزنند و گفت‌وگو کنند در این دورهمی‌ها می‌توان کتاب مناسبی را با توجه به علاقه همه افراد معرفی و با مشارکت همگی مطالعه و خوانش کرد. هر چند جایگزین کردن کتاب با موبایل و تبلت و بازی‌های آن در ابتدا سخت است به ویژه اگر وابستگی به آن زیاد باشد اما اگر که مداومت در تغییر الگوی مناسب با مشاوره روان‌شناسان هم‌سو باشد و از طرفی خود والدین نیز در این مسیر پیشگام و آگاهانه رفتار کنند بدون شک مطالعه کتاب می‌تواند عمیق‌تر و موثرتر از موبایل در زندگی شخصی و اجتماعی هر کدام از ما نقش داشته باشد .