هجده شب آواز در دیار هگمتانه

همدان‌نامه: برگزاری هجده شب آواز هگمتانه آن هم با کیفیت مناسب از جمله کارهای خوب حوزه هنری استان است که به همت واحد موسیقی این حوزه و شخص «جلال الدین سروش» کارشناس و مسئول واحد موسیقی حوزه هنری استان همدان اتفاق افتاده است. سروش از سال ۱۳۶۸ فعالیت موسیقی خود را آغاز کرده و در جشنواره‌های معتبر داخلی و خارجی دارای مقام است. وی سال‌ها چه در همدان و چه در شهرهای دیگر هم به عنوان نوازنده و هم به عنوان مدیر هنری و برگزارکننده کنسرت فعالیت داشته و کارگاه‌های تخصصی و سمینارهایی در این زمینه مخصوصا در استان همدان برگزار کرده است. به بهانه برگزاری هجدهمین شب آواز هگمتانه با سروش گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

از شب آواز هگمتانه برایمان بگویید.

اتاق فکر شب آواز هگمتانه از اواخر سال ۹۴ تشکیل شد و با برنامه‌ریزی هایی که انجام دادیم از فروردین ۹۵ همزمان با هفته هنر انقلاب اسلامی اولین برنامه شب آواز هگمتانه را آغاز کردیم. ما در این برنامه سه هدف عمده داریم؛ اجرای صحنه‌ای، بزرگداشت فعالان عرصه موسیقی استان و رونمایی و معرفی آخرین تولیدات واحد موسیقی حوزه هنری استان. فلسفه وجودی این برنامه توجه به موسیقی فاخر به خصوص موسیقی سنتی و همچنین توجه به آواز است. در واقع همانطور که از نام برنامه پیداست ما تلاش کردیم در کنار اجراهایی که داریم از خواننده‌هایی در برنامه‌ها استفاده کنیم که بتوانند در بحث آواز که در سال‌های اخیر از آن دور شدیم و بیشتر به تصنیف خوانی پرداختیم، ما را یاری کنند و بار دیگر آواز مورد توجه قرار بگیرد.

دومین هدف ما در برنامه شب آواز هگمتانه این است که بتوانیم استعدادهای استان را شناسایی کنیم و در قالب کارگاه‌ها و برنامه‌ها، آن‌ها را پرورش دهیم و در نهایت بتوانیم آن‌ها را به جایی برسانیم که به تولید محتوا بپردازند و نتیجه این امر نیز چندین آلبومی است که از برنامه شب آواز هگمتانه منتشر شده است. آهنگسازی این آلبوم‌ها را کسانی به عهده داشتند که در برنامه‌های خودمان حضور داشتند و قطعاتی را که برایمان اجرا کردند، فضایی فراهم کردیم تا بتوانند تولید محتوا کنند.

بخش دیگر برنامه به بزرگداشت فعالان عرصه موسیقی استان اختصاص دارد که در این زمینه از زمان شروع به کار برنامه تا امروز از ۱۴ نفر از پیشکسوتان موسیقی و ۴ نفر از هنرمندان جوان استان که در سطح ملی درخشیده‌اند، تقدیر کرده‌ایم.

برنامه شب آواز هگمتانه اولین برنامه موسیقی است که به این شکل و سیاق در حوزه‌های هنری کشور اجرا می‌شود. برنامه‌ای با نام شب آواز ایرانی در حوزه هنری مرکز چند سالی است که برگزار می‌شود که مشابه آن را با همان شکل و فرمت، در همدان آغاز کردیم که در واقع اولین استانی هستیم که اقدام به این کار کردیم که در گفتگوهایی که با همکارانمان در حوزه هنری سایر استان‌ها داشتیم، برنامه شب آواز هگمتانه الگویی برای سایر استان‌ها شده است.

این برنامه در این مدت به اندازه‌ای موفق ظاهر شده است که از استان‌های کرمانشاه و قزوین در این برنامه اجرا داشته‌اند. نگاه ما در این برنامه معطوف به شهرستان همدان نیست و ما نگاه استانی داریم و تاکنون نیز از شهرستان‌هایی مثل اسدآباد، تویسرکان، بهار و ملایر استفاده کرده‌ایم.

ما در راستای رسیدن به اهداف خود با بقیه سازمان ها و نهادها همکاری می‌کنیم و از همکاری همه دوستان نیز استقبال می‌کنیم. البته در حال حاضر این برنامه را با همکاری سازمان فرهنگی شهرداری برگزار می‌کنیم که از این دوستان به خصوص بابت در اختیار گذاشتن سالن بسیار سپاسگزاریم.

ما به دنبال این هستیم که در آینده بتوانیم جنبه پژوهشی نیز به برنامه‌های خود بدهیم و امیدوارم بتوانیم فرصتی پیدا کنیم تا یک تیم متخصص و منتقد در کنار هر اجرا حضور داشته باشد تا درباره آن اجرا نظر بدهند و آن را نقد و بررسی کنند تا به غنای هرچه بیشتر برنامه به لحاظ محتوایی کمک کنند.

برای اجرای برنامه‌ها مشکل مجوز دارید؟

به دلیل آ‌ن‌که این برنامه رایگان است، خوشبختانه در این زمینه تا به حال مشکلی نداشتیم‌. البته در خصوص آلبوم‌های موسیقی، مجوز توسط مرکز موسیقی حوزه هنری داده می‌شود و مشکلی در این خصوص وجود ندارد. اداره اماکن نیز همواره در جریان برنامه‌ها بوده و حضور داشته و تاکنون نیز مشکلی به وجود نیامده است.

نحوه همکاری با گروه‌هایی که در برنامه شب آواز هگمتانه با شما همکاری می‌کنند، چگونه است؟

حوزه هنری استان همدان در بین ادارات بودجه بسیار کمی دارد و من می‌خواهم در همین‌جا اعلام کنم که اجرای این برنامه لطف و همکاری فراوان هنرمندان استان است که بدون هیچ چشم‌داشت و توقع مالی برنامه را اجرا می‌کنند. حتی در تولید و انتشار آلبوم‌ها نیز همینطور بوده است و جالب است بدانید که مثلا وقتی می‌گوییم در همدان آلبومی با ۵ میلیون تومان هزینه تولید کرده‌ایم، باور نمی‌کنند! چراکه به طور مثال فقط صدابرداری یک آلبوم حداقل ۱۰ میلیون تومان هزینه دارد. هزینه‌های دیگر مانند هزینه نوازنده و آهنگساز و مسائل دیگر نیز جای خود؛ اما خوشبختانه در استان همدان به دلیل همکاری بسیار خوبی که وجود دارد، این اتفاق افتاده است.

بنده سال‌ها با این گروه‌ها همکاری کرده‌ام و همه این گروه‌ها با شناختی که از من دارند، بدون هیچ چشم‌داشتی دعوت ما را می‌پذیرند و من از همین‌جا از همه این عزیزان به طور ویژه تشکر می‌کنم.

چه چشم‌اندازی برای شب آواز هگمتانه تعریف کرده‌اید؟

ما به همان اهدافی که در ابتدا مطرح کردم تا حدودی نزدیک شده‌ایم اما به طور جدی به دنبال ۱_ استعدادیابی ۲_ پرورش استعدادها و ۳_ تولید محتوا با آن فرد یا گروه مستعد هستیم.

به طور مثال آلبوم موسیقی با لهجه همدانی به نام «هِمِدان» که شامل دو لوح فشرده است، در زمستان ۹۷ منتشر شد. آهنگسازی این آلبوم را رضا عباسی روی اشعار شریفی امینا انجام داده است و لوح دیگر آن آهنگسازی شاهین ترکمان بر روی اشعار بهرام ترکمان است که هر دو لوح به گویش همدانی است که این آلبوم از دل همین برنامه شب آواز هگمتانه بیرون آمده است. جا دارد همین‌جا یادی کنیم از مرحوم سید احمد حسینی که از خوانندگان خوب استان همدان بودند که در این برنامه برای ما اجرا کردند و همان اجراها جرقه‌ای شد برای تولید همین آلبوم.

آلبوم موسیقی ترکی به نام «گوزل داغلار» که آهنگساز آن مرتضی فطری است که خوانندگی آن را پدر ایشان استاد حق رضا فطری داشتند که بسیار مورد استقبال واقع شد.

آلبوم‌هایی که ما در حوزه هنری تولید کردیم به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ یک گروه آلبوم‌هایی هستند که می‌توانند در سطح استانی موفق ظاهر شوند اما خوشبختانه تاکنون تمام آلبوم‌هایی که منتشر کرده‌ایم دارای شماره ملی از واحد موسیقی حوزه هنری کشور هستند و در واقع در سطح ملی تولید شده‌اند و دارای درجه الف هستند و این موفقیت بزرگی برای استان است. در بحث گویش‌ها نیز مجموعه‌ای به نام موسیقی اقوام تولید کردیم که حاصل کار این مجموعه ۴ آلبوم به نام های «گوزل داغلار» به زبان ترکی، «هِمِدان» به گویش همدانی، «هونیا» به زبان کردی با آهنگسازی آسو عبدالله و «سیل نکردی»  به زبان لری با آهنگسازی فرهاد کریمی است که این آلبوم‌‌ها در دانشنامه موسیقی استان به صورت ضمیمه صوتی آورده شده است و جرقه اولیه تمام این آلبوم‌ها از همین اجراهای شب آواز هگمتانه زده شده است.

حرف آخر؟

حوزه هنری در زمینه کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی موسیقی پیشتاز است و همواره اولویت ما موسیقیدانان همدانی هستند. هنرمندان همدانی نیز با ما همکاری بسیار مطلوبی داشته‌اند و ما هم همواره سعی کردیم شرایط مطلوبی برای هنرمندان ایجاد کنیم تا این همکاری و همدلی برای موسیقی استان استمرار داشته باشد.