*فرزاد سپهر
*روزنامه‌نگار و معمار
شهر همدان برای سفرکردن و مسافر و میهمانش شدن، راه‌های راحتی برای دسترسی دارد و از هر گوشه ایران تا رسیدن به غرب و به قول متون قدیم «عراق عجم» و شهرهای واصل و موصول به آن، راه هموار است. به قول استاد اذکایی که نام به تاریخ این سرزمین سپرد و رفت، همدان چهارراه ایران است. زنده‌یاد سعیدی سیرجانی سفرنامه‌ای با نام «کرمان دل عالم است» مکتوب کرده و نوشته: «و این معجون جادویی تنوع، آدمیزاد را در اوج آشوب یادها از کویر سوزان کرمان به زیر آسمان ابرناک پاریس می‌برد و از اطاق در هم ریخته هتل آسمان به سالن و لنگ و واز موزه لوور منتقل می‌کرد». حالا دو بندِ گفته شده را بر هم گذاشته و به چهارراه همدان می‌رسیم؛ به نقلِ مضمونِ نام کتابِ بابک روشنی‌نژاد، همدان راهی بر انتهای جهان است که درختان انبوه دارد. راهی که از آن می‌شود به شهرهای دیگر رسید تا بدانیم، همدان آخر دنیا نیست!
مسافران
در ابتدای فیلم «مسافران» ساخته «بهرام بیضایی» هما روستا، بازیگر فیلم روبروی دوربین جمله‌ای می‌گوید. این جمله اما در پایان فیلم تصویرگر رسیدن است به شکلی دیگر و تداوم امید. همدان و مسافرانش به وقت رسیدن و گشتن و اقامت، دل به خاطره‌ای دلنشین می‌سپارند اگر سفرنامه همان باشد که باید و دلنشین مسافران شود.
راهنمای سفر را می‌شود پیش از سفر دانست به ویژه حالا که به کمک فضای مجازی، همه راه‌ها به مقصد می‌رسند. هدف، همدان است در خیال مسافران و میزبان؛ بفرمایید، خوش آمدید. پذیرایی و همراهی با شما افتخار است. عاشقانه‌های شهر باد و خنکای کوهسار الوند تقدیم شما. گویش شهر زیباست و به لبخند، شهدِ کشفِ معنا می‌رساند برای دوستدار گویش همدانی.
به وقت سفر
هرچه در گذشته، راه ناهموار بوده و مقصد هموار، امروز و این سال‌ها به عکس شده است. راه هموار و اتوبان‌های رساننده، مستقیم است، اما مقصد برای میزبانیِ شایسته چند فقره کم دارد. این کم‌بودن به‌ویژه در اوقات حضور متعدد مسافران بیشتر به چشم می‌خورد. سفر، راهنمای سفر می‌خواهد و راهنمایی اگر برای مسافران به خوبی انجام بگیرد قطع یقین از کلافگی و ابرو در هم شدن ایشان می‌کاهد. مسافر به وقت رسیدن به مقصد، ابتدا اقامتگاه می‌خواهد و سپس آدرس‌های مورد نیاز شامل مکان‌های دیدنی یا گردشگری هم طبیعی و هم تاریخی و هم تجاری و اگر همای اقبال فرهنگ و هنر را شمایل و حمایل داشته باشد، مکان‌های فرهنگی و هنری مانند کتابفروشی و نمایشگاه.
همدان، هگمتانه، اکباتان
شهر باستانی هگمتانه یکی از مکان‌های خوبِ پذیرای مسافران نوروزی امسال بود و برنامه‌هایش را به تداوم پیگیر است. برنامه‌هایی که امروز با هدف ثبت جهانی هگمتانه توسط مدیریت این محوطه باستانی پیگیری می‌شود. برنامه‌های اجرایی را گروهی از فعالان فرهنگی و گردشگری اجرا کردند. برای نقد و انتقاد به معنای مرسوم آن وقت هست اما باید و باید، کنارش پیشنهاد را افزود تا در اصطلاح غرزدن تلقی نشود. اجرای نقالی شاهنامه خوب است، اما می‌شود برای هگمتانه داستان‌های باستانی مرتبط را به شکل نقالی اجرا کرد. نگارش متون یا سروده‌هایی برای معرفی شهر را می‌توان پیشنهاد داد. جذاب بودن بخش‌های ناشنیده از شهر باستانی هگمتانه، برق شوق را به چشمان مسافران و شهروندان همدانی می‌رساند. نتیجه این تلالوی درخشان را می‌توان همین لحظه در چشمان خود ببینید.
به قول شاملو، جستن یافتن و از خویشتنِ خویش بارویی پی‌افکندن را می‌توان به مصداق درست کهن‌شهر هگمتانه دانست. تعبیر معمارانه و باستان‌شناسی از شهر برای آشنایی با برج و باروی هگمتانه، جذابیت و خلاقیت به دنبال دارد. ثبت عکس و انتشار آن در فضای مجازی هر چند در این روزها محدود و محدودتر شده اما باز هم راه باریک امیدواری است و رسیدن به کهن‌شهر همدان.