پنج دهه تلاش برای روشن‌نگه‌داشتن مشعل تولید

*نسرین زندی

*خبرنگار

«فراز و فرود تولید» گفت‌وگو با مهندس ناصر بکتاش در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات روزنه منتشر شده و مصاحبه، تدوین و پژوهش این کتاب به کوشش «محمدحسین یزدانی‌راد» و «پیمانه صالحی» انجام شده است.

فراز و فرود تولید، گفت‌گو با ناصر بکتاش، پژوهشی ساختارمند برمبنای تاریخ شفاهی است. مهندس بکتاش بیش از پنج دهه از حیات پربار خویش را در راه روشن‌نگه‌داشتن مشعل تولید در این مرز و بوم گذرانده است. بکتاش مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره «شرکت درین کاشان» و رئیس هیئت مدیره «شرکت دپو ماسه»، «شرکت ماد آسفالت»، «شرکت پج»، «شرکت فرآورده‌های معدنی» و بیست سال ریاست «انجمن تولیدکنندگان آسفالت ایران» بوده است که تجربه‌های ارزشمندی برای این صنعتگر و کارآفرین نمونه به ارمغان آورده است.

ناصر بکتاش در سال ۱۳۲۳ در همدان متولد شد. در سال ۱۳۳۰ دوره ابتدایی را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۲ پس از پایان تحصیلات متوسطه، عازم خدمت سربازی شد. در سال ۱۳۴۴ به تحصیل در مدرسه عالی نقشه‌برداری مشغول شد و در سال ۱۳۴۸ راهی آمریکا شد. او در  دوران تحصیل به عنوان دانشجوی ممتاز انتخاب شد و بورس تحصیلی به وی تعلق گرفت. همچنین پایان‌نامه‌اش با عنوان «آپارتمان‌های ارزان‌قیمت» از سوی انجمن معماران و مهندسان ساختمان نیویورک، به‌عنوان بهترین پایان‌نامه سال انتخاب شد و به اجرا درآمد. بکتاش در سال ۱۳۵۳ به ایران بازگشت و همکاری با شهرداری تهران را آغاز کرد. سپس سرناظر و رئیس کل ساختمان‌های فرودگاهی «پایگاه هوایی شاهرخی» (شهید نوژه کنونی) شد. همزمان به همکاری با مهندس مهدی مکاره‌چی پرداخت و نظارت بر شماری از پروژه‌های ساختمانی او را در همدان به عهده گرفت. همچنین بانی ساخت شهرک الوند برای کارکنان تیپ ۳ زرهی همدان و سرناظر ساخت واحدهای مسکونی این شهرک بود.

او در سال ۱۳۶۰ شرکت دپو ماسه را خریداری و شرکت غرق در بدهی را به سوددهی رساند. در سال ۱۳۶۲ به ریاست اتحادیه شن و ماسه استان تهران منصوب شد و شرکت ماد آسفالت را راه‌اندازی کرد. سال ۱۳۷۵ شرکت فرآورده‌های معدنی را دایر کرد که زمینه‌ساز ورود مهندس بکتاش به حوزه نفت و گاز شد. در سال ۱۳۸۷ شرکت درین کاشان را خریداری و از ورشکستگی نجات داد و اکنون مجموعه درین با ۱۰ شرکت تخصصی زیرمجموعه‌اش مشغول به فعالیت است.

فراز و فرود تولید در پنج فصل گردآوری شده است. فصل اول آن در مورد پیشینه خانوادگی است که شامل فرقه بکتاشیه، مهدی بکتاشی، محیط تربیتی خانوادگی، دوران ابتدایی و متوسطه و مدرسه عالی نقشه‌برداری می‌شود.

در فصل دوم به تحصیل در آمریکا، ورود به نیویورک، طرح‌های ساختمانی و فرهنگ و تنوع غذایی پرداخته شده است.

فصل سوم تحت عنوان طرح‌های عمرانی؛ همکاری با شهرداری تهران، مهندس مشاور شهرداری، آپارتمان‌سازی در امامزاده قاسم، پایگاه هوایی نوژه، تیپ ۳ زرهی و شهرک الوند و تشکیل خانواده را بررسی کرده است.

در فصل چهارم گذر از طوفان حوادث؛ مطالبی با موضوعات آستانه انقلاب، مدرسه‌سازی، شرکت دپو ماسه، صنعت آسفالت و فرآورده‌های معدنی و کائولن و باریت ایران آورده شده است.

مولفان در فصل آخر نیز به شرکت درین کاشان؛ خریداری درین، راه‌اندازی و احیای درین، نخستین مناقصه‌ها، تولیدات و حمل و نقل، تولید و بازاریابی، امور خیریه و ارزیابی گذشته پرداخته‌اند.

از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به انتشار خاطرات راوی برای نخستین‌بار، تازه و جامع بودن اطلاعات ارائه شده، شرح پیشینه خانواده پدری و مادری، توضیح درمورد دوران تحصیل، خدمت سربازی و تحصیل در نیویورک، توضیح در مورد همکاری با شهرداری تهران، نحوه نظارت بر ساختمان‌های پایگاه هوایی نوژه، شرح تاسیس شرکت‌های دپو ماسه، ماد آسفالت و پج، توضیح درمورد نحوه خریداری شرکت درین کاشان، محصولات درین، فعالیت زیرمجموعه‌های درین و دیدگاه‌ها در مورد راهکارهای رونق تولید در کشور اشاره کرد.