*هلن محمدزاده
*هنرمند
احساس آرامش خاطر، نشاط و وجود حس سرزندگی یکی از نیازهای روحی انسان و مهمترین شاخص کیفیت فضاست. انبوهی از فضاهای دل مرده، سرد و بی‌روح در شهرها تحت تاثیر ناهمگونی و آلودگی‌های بصری مشاهده می‌شود که به دور از هر گونه زیبایی و مطلوبیت، هیچگونه معنا، مفهوم و عملکردی را القا نمی‌کنند. امروزه سیما و منظر شهرها تحت تأثیر این اغتشاشات بصری، چهرهای ناخوشایند و نامطلوب یافته‌اند که هیچ گونه جذابیت و زیبایی در آن‌ها وجود ندارد.
چند وقتی است سازمان سیما و منظر و فضای سبز شهری همدان از بودجه بیت‌المال اقدام به اجرای سازه‌های نوری در سطح شهر کرده است. سازه‌های نوری ای که باید پرسید دلیل استفاده از آن‌ها چیست؟ لزوم استفاده از سازه‌های نوری در چیست؟ چرا بیشتر این سازه‌های نوری بر روی پایه چراغ‌های وسط بلوارها نصب شده است؟
چرا باید بر روی پایه چراغی که خود منبع نوری برای خیابان و معبر حساب می‌شود یک سازه نوری نصب شود؟ البته نه یک سازه نوری بلکه به تعداد پایه چراغ‌های موجود در یک خیابان سازه نوری نصب شده است.
در ابتدای جاده ملایر بعد میدان امام حسن (ع) بر روی پایه چراغ‌ها تعداد زیادی سازه نوری نصب شده است که البته همیشه تعدادی از آن‌ها خاموش است. سوال این است که چرا باید بر روی پایه چراغ‌های خروجی شهر که نور کافی هم دارند سازه نوری نصب شود. آن هم با آن ابعاد.
یا در خیابان پاستور آن همه ماه و ستاره که علامت پرچم ترکیه و پان ترکیسم است با آن تعداد اجرا شود و باز هم می‌توان رد پای ستاره را در رو گذرهای خواجه رشید و تختی دید.
در خیابان بوعلی بالا نصب آن همه سازه فانوسی شکل آن هم بر روی پایه‌های چراغ چه نقشی در زیباسازی شهر دارد؟
اگر سری به چهار راه پژوهش بزنید و نگاهی بیندازید متوجه می‌شوید که تعداد بسیار زیادی اسکلت ماهی بر روی پایه چراغ‌های زیر گذر پژوهش به جای مانده است. در محلی که پر است از زواید بصری و شلوغی بصری لزوم نصب این همه اسکلت ماهی مرده چیست؟
این زشتی‌های بصری به این‌جا ختم نمی‌شود. میدان آرامگاه بوعلی دقیقا به موش آزمایشگاهی زیباسازی تبدیل شده است. یک سال تونل نوری یک سال سازه نوری ویک سال دروازه نوری امسال هم که با تکرار یک ایده تکراری در کمترین فاصله ممکن از خود شهرداری، استفاده از طرح ناقص و شماتیک گل بر روی پایه چراغ‌های دور آرامگاه! یا در خیابان میرزاده عشقی تعدادی دایره در وسط خیابان آویزان شده‌اند.
چند نکته در مورد این سازه‌های نوری:
یک این‌که همه سازه‌های نوری موقت بوده و هر سال نیاز به تعمیر دارند. از همه مهم‌تر این‌که این سازه‌های نوری در طول ۲۴ ساعت فقط عملا ۵ تا ۶ ساعت اول شب برای مردم و شهر کاربرد و استفاده دارد و بقیه ساعات خاموش بوده و سیمای زشتی به شهر می‌دهد. البته همه این موارد را متولیان معاونت خدمات شهری و سازمان زیباسازی از ما بهتر می‌دانند.
اصولا در شهری که هنوز جداره‌سازی درست و اصولی ندارد و بهسازی و نوسازی جداره‌ها مانده، فضای سبز آن کلی کار دارد، مبلمان شهری آن کلی نیاز به توجه و تقویت دارد، هنوز بعد این همه سال چند المان و مجسمه ماندگار و دایم در سطح شهر وجود ندارد، دیوارهایی که ظرفیت نقاشی دیواری با موضوعات فرهنگ‌سازی را دارد به سادگی برای هزینه کمتر با یک رنگ ساده پوشش داده می‌شود و اصطلاحا امحا می‌شود. زشتی زیر پل‌ها، زشتی پایه پل‌ها، زواید بصری فراوان، کمبود تابلوهای جهت نما در شهر،
حتی در بحث ایثار و فرهنگ شهادت هم نه تنها کاری صورت نگرفته بلکه کاری هم صورت گرفته به نوعی کمرنگ کردن فرهنگ شهادت و ایثار در سطح شهر است، با کاری که سازمان با نقاشی چهره شهدا در جداره میدان امام زاده عبدالله کرد و آن‌ها را با تکنیکی اجرا کرد، چهره شهدا کاملا محو شد و اگر بیننده قبلا این چهره‌ها ندیده باشد نمی‌تواند بفهمد که این چهره متعلق به کدام شهید است.
چه کسی تعیین می‌کند اولویت سازمان چیست و پول‌ها کجا و چرا و به چه اندازه باید هزینه شود؟ آیا مدیران این سازمان خلاهای موجود در زیباسازی این شهر را نمی‌بینند یا نمی‌خواهند ببینند.
انحصار موجود در سازمان زیباسازی، نبود مدیریت و بدنه کارشناسی غیر ذینفع در قراردادها، در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گزاری ها چندی از تهدیدات موجود در این سازمان برای شهر همدان است.
سازمانی که هنوز در خیلی از اولویت‌های زیباسازی و فضای سبزی راه برای رفتن زیاد دارد در سایه نبود نظارت صحیح و بی‌طرف و نبود مطالبه گری از بیرون پول‌های مردم و بیت‌المال را صرف سازه‌های نوری‌ای می‌کند که در سبد وظایف زیباسازی در رتبه‌های خیلی پایینی قرار دارد.
حتی شنیده‌ها از دور و نزدیک حاکی از این است که کل قراردادهای این سازه‌های نوری فقط با یک یا دو نفر یا نهایت سه نفر بسته می‌شود. آن هم به ترتیب از قردادهای با رقم‌های سنگین تا چندتا هم قرارداد با رقم‌های کم با نفرات بعد جهت خالی نبودن عریضه. سوال این است که با پول این سازه‌های نوری چه کارهای مفیدی می‌توان در شهر انجام داد که به این وسیله هدر می‌رود. آیا سازمان و معاونت خدمات شهری در راس آن برای پولی که هزینه می‌کند. نباید پاسخگو باشد.