فعالیت زنان روستایی استان همدان در حوزه کشاورزی

با اینکه سهم زنان از کل بهره برداران کشاورزی ثبت شده استان تنها ۷/۲ درصد است، اما نقش زنان روستایی که تقریبا ۵۰ درصد جمعیت روستا را تشکیل می‌دهند در توسعه انکار ناپذیر است. گرچه به دلیل عدم مالکیت منابع نقش آنان اغلب نادیده گرفته شده، اما زنان روستایی جز همسر و مادر بودن و خانه‌داری دارای مشغله‌های دیگری همچون قالیبافی، صنایع دستی، تولید فرآورده‌های کشاورزی سنتی و همکاری در اموردامداری، زراعت و باغداری هستند.

در سال‌های اخیر با ارتقا سطح آگاهی و دانش زنان روستایی که در اثر آموزش‌های رسمی در مدارس و دانشگاه‌ها و آموزش‌های غیر رسمی از طرف سایر ارگان‌ها مخصوصا جهاد کشاورزی فعالیت زنان و دختران روستایی گسترده‌تر شده و اشتغالاتی چون تولید قارچ خوراکی، تولید فرآورده‌های کشاورزی بهداشتی، پرورش زنبور عسل، پرورش بلدرچین، تولید ورمی‌کمپوست، ایجاد گلخانه، کشت سبزیجات، زعفران، گیاهان‌دارویی و غیره نیز به امور قبلی آن‌ها اضافه شده است.

حتی بعضی از زنان روستایی با استفاده از راهنمایی کارشناسان موفق به اخذ مجوز اشتغال خانگی شدند که این امر راه را برای ورود به بازارهای بزرگتر هموارتر می‌سازد. درحال حاضر روز به روز به تعداد کارآفرینان زن روستایی افزوده می‌شود و این استقبال باید با حمایت دستگاه‌های مختلف در جهت تامین نیازهای این قشردر حوزه تامین مالی و بازار و آموزش باشد. ایجاد شرایط مناسب جهت دسترسی زنان روستایی به عوامل تولید یکی از مهمترین مراحل فرایند است .

از طرفی با‌توجه به اینکه عامل فقر در جوامع روستایی موجب عدم دسترسی آنان به منابع تولید می‌شود و نداشتن سرمایه‌ای هر چند اندک سیکل بیکاری و فقر را تداوم می‌بخشد، لذا ایجاد صندوق‌های اعتبارات خرد زنان روستایی که یکی از پروژه‌های دفتر توسعه فعالیت‌های کشاورزی زنان روستایی و عشایری وزات جهاد کشاورزی می‌باشد؛ به دلیل کوچک بودن میزان پس انداز ، صرفا افرادی را به سوی خود جذب می‌کند که واقعا از نداشتن سرمایه اولیه کار رنج می‌برند. این پروژه با هدف کاهش بیکاری و فقر و افزایش عدالت اجتماعی در مناطق روستایی، از سال ۱۳۸۲ در روستاهای استان به اجرا درآمد. اکنون ۳۳ صندوق با بیش از ۱۰۰۰ نفر عضو و سرمایه جمعی حدود ۲۷۰۰ میلیون ریال در سطح استان در حال فعالیت است. و طی تفاهم‌نامه وزارت جهاد کشاورزی با بانک توسعه به هریک از صندوق‌ها ۳۰۰ میلیون وام قرض الحسنه در دو مرحله تعلق خواهد گرفت که باعت افزایش کارایی آنان خواهد شد.

صندوق‌ها طبق دستوالعمل و اساسنامه در روستاهای بالای ۵۰ خانوار که زنان فعال و جویای کار دارند زمینه‌یابی می‌شود. هر صندوق بین ۳۰ تا ۵۰ نفر عضو دارد. صندوق از هر خانواده یک نفر عضو می‌پذیرد و خانواده‌های کم درآمد و زنان سرپرست خانوار و خودسرپرست در اولویت هستند. سه نفر از زنان روستا با انتخاب اعضا به عنوان هیات مدیره انتخاب می‌شوند که مسوولیت اداره صندوق را برعهده دارند. آموزش‌های کارآفرینی، بازاریابی،  حسابداری صندوق و آموزش‌های اختصاصی کشاورزی برای اعضا اجرا می‌شود.

صندوق همزمان با پس‌انداز ماهانه اعضا آن که حداقل دویست هزار ریال برای هر نفر در نظر گرفته شده ایجاد می‌شود. پس از گذشت ۶ ماه وام دهی آغاز می‌شود که می‌تواند منجر به ایجاد شغل جدید و یا توسعه فعالیت‌های اعضا صندوق و خانواده آن‌ها شود. در صورت ادامه همکاری جهاد کشاورزی با بانک‌ها می‌توان از تسهیلات کم بهره برای افزایش سرمایه و توان وام‌دهی صندوق استفاده کرد، اما همچنان فلسفه استفاده از پس انداز‌های اندک جمعی برای راه اندازی کسب و کار باقی خواهد بود.

اکرم صالحی عظیمی

کارشناس مسوول آموزش زنان روستایی سازمان

هفته نامه خبری الوند