*رضا مسلمی
*فعال صنفی معلمان
الهیار ترکمن، دیماه ۹۸
داستان از ۳۰ بهمن ۹۸ و با ابلاغ افزایش امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری آغاز شد؛ پیش از آن، یعنی دی ماه سال جاری، الهیار ترکمن؛ معاون برنامهریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که نگارش حقوق (بر مبنای طرح رتبهبندی) انجام شده و همکاران ما شبانه‌روزی کار میکنند تا رتبهبندی در حقوق دیماه معلمان اعمال شود. برخلاف وعدههای همیشگی، رتبهبندی (نه بهطور کامل) اجرا شد و با حقوق دیماه، به معلمان پرداخت شد. الهیار ترکمن در وصف رتبهبندی معلمان در گفتگو با خبرگزاری ایسنا(۲۱/۱۰/۹۸)گفت: «رتبهبندی یکی از اصلیترین فرایندها در نظام مدیریت منابع انسانی است» وی با اشاره به کارآمدی رتبهبندی و در توصیف نقطه ایدهآل این طرح گفت: «ایدهآل این است که شخصی که تدریس میکند عملکرد مؤثرتری بروز دهد» و منظور خود را در مورد مؤثر بودن این طرح در نظام آموزشی کشور، بالا بردن انگیزه معلمان عنوان نموده و گفت: «ما قبول داریم که آموزش و پرورش با مشکلات مالی روبروست و نظام جبران خدمت درخوری تهیه نکردیم، اما قرار نیست همه چیز را در قالب ارتقای مالی، تنزل دهیم. در آموزش عالی هم عمدتا افزایش حقوق، انگیزه استادان برای ارتقا به استادیاری و… نیست.» همچنین در این مصاحبه در پاسخ به برخی نمایندگان مجلس که از این طرح انتقاد میکردند و آن را غیرقانونی میخواندند، گفت: «اگر فقط با نگاه به مسائل صنفی و پولی بخواهیم حرف بزنیم توهین کردهایم. اگر برخی دنبال کاندیداتوری مجلساند باید شفاف توضیح دهند عملکرد مؤثرشان برای ارتقای شأن معلم چه بودهاست؟ رتبه بندی در جزء دوم بند الف ماده ۶۳ قانون برنامه ششم توسعه آمدهاست، مگر چه آنجا نوشتهشده که اکنون برخی انتقاد میکنند این طرح فعلی آن مصوبه قانونی نیست؟ استنادشان چیست؟ یکبار قانون را بخوانید که چه نوشتهاید؟ در قانون آمده؛ دولت اعتبار رتبهبندی را در بودجه سنواتی قرار دهد که مجلس آن را تصویب کند.» الهیار ترکمن در این مصاحبه دربارۀ این طرح جملۀ مهمی را نیز عنوان نمود: «مبنای کار ما فعلاً بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری است و تا زمانی که تحت این قانونیم شکل رتبهبندی قابل تغییر نیست.»
الهیار ترکمن، اسفند ماه ۹۸
موضوع رتبهبندی معلمان که بخشی از آن در سال۱۳۹۴ و در پیِ اعتراضات گسترده معلمان در اعتراض به پایین بودنِ دستمزد در بهمن و اسفند ۹۳ و در زمان وزارت بطحایی اجرا شده بود. بخش دیگرِ آن در دیماه سال جاری با بوق و کرنا و با افتخارِ وزارت نشینان، به صورت نیمبند اجرا شد، کمتر از دو ماه از اجزای این طرح نگذشته بود که این بار معاون برنامهریزی و توسعۀ منابع وزارت آموزشوپرورش در گفتگو با خبرگزاری ایسنا (۱۲/۱۲/۹۸) در پاسخ به سوالات در رابطه با بخشنامه جدید افزایش ۵۰درصدی حقوق گفت: «در حال حاضر امکان اجرای همزمان هر دو آیین نامه رتبهبندی و افزایش ۵۰ درصدی امتیازات وجود ندارد، زیرا ظرفیتهای قانون مدیریت خدمات کشوری محدود است.» وی در اظهار نظری مخالف مصاحبههای قبلی خود رتبهبندی معلمان را غیر قانونی اعلام کرد و گفت: «دریافت هرگونه امتیاز و افزایش حقوق دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری باید کاملاً در راستای قوانین و مقررات و ظرفیتهای قانون مدیریت خدمات کشوری باشد و چیزی اضافه بر آن نمی‌توانیم انجام دهیم.» وی توپ را به زمین مجلسنشیان اندخت و رتبهبندی را باری دانست که نمایندگان مجلس بر دوش دولت تحمیل کردهاند و دولت را مجبور به اجرای آن کردهاند: «در سال ۹۶ در خلال تصویب برنامه ششم توسعه، نمایندگان مجلس بندی را در ماده ۶۳ گنجاندند و دولت را مکلف کردند که رتبهبندی حرفه‌ای را برای معلمان اجرا کند.» الهیار ترکمن در این مصاحبه، رتبهبندی را فاقد وجهه قانونی اعلام کرد و آن را طرحی خلاف منافع معلمان دانست، این در حالی است که برای اجرای طرح رتبهبندی، تمهیدات بسیاری از جمله آزمونهای آنلاین در سامانه جامع مدیریت یادگیری و آموزش فرهنگیان (ltms) فراهم شدهبود و معلمان موظف به اجرای آزمونهای آنلاین بودند. الهیار ترکمن این بار زبان به توصیف فصل دهم قانون خدمات کشوری گشود و عنوان کرد: «فصل دهم شامل حق شغل، حق شاغل، فوقالعاده شغل، عائله‌مندی، اولاد، فوقالعاده ایثارگری، سختی کار و فوقالعاده مناطق محروم است، در رتبهبندی احکام مشمولان از ۳۵ تا ۵۰ درصد در سه آیتم ارتقا یافتهبودند و اکنون بهتر است که سایر اقلام و امتیازات هم ارتقا پیدا کند و قطعاً به نفع فرهنگیان است.»
۱۲/۱۲/۱۳۹۸ پس از صدور بخشنامه ۵۰ درصدی امتیازات فصل دهم قانون خدمات کشوری توسط دولت، جبار کوچکی نژاد _عضو کمیسیون آموزش مجلس_ در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت با انتقاد از اینکه دولت رتبهبندی معلمان را قربانی افزایش فوق العاده شغل کردهاست، گفت: «فرهنگیان و مجلس چند سالی است اجرای رتبهبندی فرهنگیان را دنبال میکنند و در قانون برنامه ششم توسعه هم پیش‌بینی شده امّا متاسفانه دولت لایحه را به مجلس ارائه نکرد و برنامه‌ای را برای افزایش حقوق معلمان و فرهنگیان اجرا کرد و نام آن را رتبهبندی گذاشت.»
حمیدرضا قائم پناه؛ دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان، روز چهارشنبه ۳۰/۱۱/۱۳۹۸ در اعتراض به حذف رتبهبندی از سیستم حقوقی فرهنگیان و نابرابری مضاعف در حقِ معلمان، در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «سوال این‌جاست اگر رتبهبندی مخصوص معلمان بود، چرا در نگارش قبلی با حذف فوقالعاده ویژه و احیای حق شغل حرفه‌ای اداری‌ها را مشمول افزایش رتبهبندی جدید کردند؛ حال که حق شغل حرفه‌ای معلمان را کسر کردند، چرا دوباره برای اداری‌ها فوق العاده ویژه برقرار کردند تا شاهد ناعدالتی در افزایش‌ها بین نیروهای اداری وآموزشی باشیم؟»
قائم پناه در توضیح نابرابری صورت گرفته در حق معلمان با حذف رتبهبندی، ادامه میدهد: «متأسفانه در اجرا شاهد بیعدالتی و تبعیض در افزایش‌ها بودیم؛ در ضمن فوقالعاده ویژه نیروهای اداری که در اول مهر سال جاری تبدیل به حق شغل حرفه‌ای کردند (به دلیل اینکه نیروهای اداری مشمول رتبه بندی جدید شوند) را دوباره احیا کردهاند تا باز هم شاهد افزایش نابرابری نیروهای اداری نسبت به آموزشی باشیم.»
امّا متنِ بخشنامهای که اعتراضات معلمان را در پی داشت نیز درخور توجه است، در قسمتی از این بخشنامه آمده است: «طی سالهای گذشته تعدادی از دستگاه‌های اجرایی طبق مقررات و ضوابط قانونی از افزایش امتیازات مذکور استفاده کردهاند و تعداد دیگری از دستگاه‌های اجرایی به دلیل نبود اعتبارات مصوب نتوانستند برای کارکنان خود از افزایش مذکور استفاده نمایند.» توضیح اینکه بخشنامه مورد استنادِ دولت، با شماره(۱۶۲۸۶۲/ت۵۴۰۵۷ هـ) در تاریخ ۲۱/۱۲/۱۳۹۵ به تصویب هیئت وزیران رسیده و بسیار از نهادهای دولتی توانستهاند از آن تاریخ، از امتیازات آن، برخوردار شوند. و تنها در آموزشوپرورش است که تا کنون اجرا نشده. نکته بسیار مهم و قابل توجه در اجرای این بخشنامه که میبایست سالها پیش برای فرهنگیان اجرا میشد، این است که دولت اجرای آن را منوط به حذف نظام رتبهبندی کردهاست، چراکه بخشی از منابع مالی آن را با حذف این طرح تأمین کردهاست. الهیار ترکمن در مصاحبه با خبرنگار ایسنا در خصوص تأمین منابعِ مالیِ این طرح گفت: «این اعتبار، پایه است. برای اجرای بخشنامه افزایش ۵۰ درصدی، ماهانه ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که ۲۳۰ میلیارد آن در رتبه بندی دیده شده و ۱۷۰ میلیارد تومان را باید تامین کنیم.» وی با وعده سرخرمنِ مجدد اعلام کرد، باب رتبهبندی بسته نشده و در سال آینده آن پیگیری خواهیم کرد. وی ضعف قانونی را دلیل اجرانشدن همزمان رتبهبندی و فصل دهم قانون خدمات کشوری عنوان کرد، او که قبلا در پاسخ به ایرادهای نمایندگان مجلس رتبهبندی را مصوبه قانونیِ دولت خوانده بود، این بار آن را فاقد وجهه قانونی دانست و خشم معلمان را در حالی که کشور در شرایط خاصی است، برانگیخت.
آنچه گفتیم، بخشی از تناقضها در سخنانِ معاون وزیر آموزشوپرورش است، این چرخشهای آشکار در بیان یکی از عالی مقامترین مسئولانِ آموزشِ کشور، علاوه بر ایجاد تأسف و تأثر، سوالاتی را در ذهن فرهنگیان کشور ایجاد نمودهاست، که به بخشی از آنها اشاره میکنیم:
۱- اگر قرار بود قانون خدمات کشوری برای معلمان اجرا شود، چرا دوماه قبل از آن اجرای رتبهبندی را در بوق و کرنا کردند و احکام آن را صادر کردند؟ آیا وزارت آموزشوپرورش با دولت هماهنگ نیست؟ آیا معلمان باید قربانیِ بیبرنامگی دولت شوند؟
۲- الهیار ترکمن نمیتواند برای حذف رتبهبندی آن را فاقد وجاهت قانونی بداند، زیرا همانگونه که بالاتر ذکر شد، وی در پاسخ به نمایندگان مجلس، رتبه بندی را جزء دوم بند الف ماده ۶۳ قانون برنامه ششم توسعه دانسته و آن مصوبه قانونی و قابل اجرا عنوان نمودهاست.
۳- در کجای دنیا برای اضافه کردنِ دستمزد معلمان، از خودشان کسر میکنند تا به دستمزد آنان اضافه کنند؟ چرا رتبهبندی را حذف کردید تا بتوانید، قانون مدیریت خدمات کشوری را اجرا کنید؟
۴- قانون مدیریت خدمات کشوری برای تمامی کارمندان دولت اجرا شده بود و برای معلمان با چند سال تأخیر درحال اجراست، تکلیف چند سالی که معلمان نتوانستهاند از حقوق قانونی خود بهرهمند شود چیست؟
۵- چرا افزایش ۵۰درصدی به شکلی که برای نیروهای اداری اجرا شده برای معلمان اجرا نمیشود؟
۶- بازنشستگانی که عمر خود را صرف آموزش کشور کردهاند، در کجای این طرح قرار دارند، دستِ کم آن عزیزانی که در سالهای اخیر و پس از صدور بخشنامه در سال۱۳۹۵ بازنشسته شدهاند، حق خود را از چه کسی طلب کنند؟
۷- آیا جناب الهیار ترکمن معلمان را فاقدِ درک تصور میکنند که این همه تناقض در سخنانشان دارند؟
۸- الهیار ترکمن در مصاحبه با صدا و سیما، اعلام کرد که با اجرای این طرح بیش از یک و نیم میلیون تومان به حقوق فرهنگیان اضافه میشود. در حالی که این سخن از پایه و اساس غیر واقعی است. زیرا اجرای این طرح با حذف بخشی از حقوق معلمان (حذف رتبهبندی) اجرایی خواهد شد.
۹- اکنون که به انتهای سال رسیدهایم، معلمان ۹ ماه اضافه تدریس طلب دارند، به‌رغم اعلامهای پی‌درپیِ الهیار ترکمن در رسانههای مختلف، این مطالبات تا امروز پرداخت نشدهاست، تکلیف این همه وعدهها را چه کسی روشن خواهد کرد؟
۱۰- آیا آموزش و پرورش و اصل نظام آموزشی کشور، در اولویتِ دولت تدبیر و امید قرار دارد؟ دولت چقدر به آموزش کشور اهمیت میدهد؟