قطع بیمه هنرمندان صنایع دستی همدان

*ناهید زندی‌صادق

*روزنامه‌نگار

به گفته مسئولان اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین تعدادی از هنرمندان، در ایام کرونا بیمه تعدادی از هنرمندان شاغل در حوزه صنایع دستی به دلیل حضور نداشتن در کارگاه و فعالیت در منزل قطع شده است و در مقابل کارشناسان اداره‌کل تأمین اجتماعی استان این ادعا را تکذیب می‌کنند و معتقدند هرگز چنین اتفاقی نیفتاده است.

بی انصافی در حق هنرمندان

«محمدهاشم مظاهری» معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در این‌باره به همدان‌نامه می‌گوید: در استان همدان حدود ۴۶۰۰ نفر از هنرمندان صنایع‌دستی استان بیمه‌شده تامین‌اجتماعی دارند. قانون این بیمه در زمان دولت قبل با عنوان «بیمه قالی‌بافان و صنعتگران» آغاز شد. تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان تامین اجتماعی و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منعقد شد که بر اساس آن به صورت دوره‌ای از کارگاه‌های صنایع‌دستی بازدید می‌کنند. مسئله ما این است که با وجود شرایط کرونا برخی از مشاغل به ناچار تعطیل شده‌اند و بازرسی و بازدید از کارگاه‌ها در چنین شرایطی کمی بی‌انصافی است.

وی تأکید می‌کند: بر اساس تفاهم‌نامه باید بعد از نخستین بازرسی به هنرمندان اخطار دهند اگر برای بار دوم به کارگاه مراجعه کردند و کارگاه تعطیل بود می‌توانند بیمه را قطع کنند.

پیشنهاد کاهش بازدیدها در ایام کرونا

مظاهری توضیح می‌دهد: مشکل تامین‌اجتماعی این است که به تمام بیمه‌شده‌ها به عنوان شاغل و به هنر و حرفه این هنرمندان نیز به عنوان شغل یاد می‌کند و به این موضوع توجه نمی‌کند که این افراد در خانه کار می‌کنند و باید با چشم‌پوشی و اغماض بیشتری با آن‌ها برخورد کنند. فردی که در خانه هم باید به کارهای معمول خودش برسد هم به حرفه و هنری که برای آن بیمه شده‌است، ممکن است چند دقیقه برای خرید خانه یا کار ضروری کار خود را تعطیل کرده باشد. بازرس تامین اجتماعی در بار نخست به فرد اخطار می‌دهد و بار دوم اگر باز هم فرد در خانه حضور نداشت به جرم فعال نبودن کارگاه بیمه فرد را قطع می‌کند.‌ کاش می‌شد در شرایط کرونا بازدیدها کمتر شود.

معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان می‌گوید: تعداد ۵ هزار و ۶۰۰ هنرمند بیمه‌شده در طول سال‌های اخیر داشته‌ایم که بعضی‌ها هم چون فعال نبوده‌اند طبیعتا حقشان هم نبوده که بیمه باشند اما خیلی از این هنرمندان فعال هستند و نباید با قطع بیمه، حقشان ضایع شود. طبق بخشنامه‌ای که دولت صادر کرده می‌توان بیمه برخی از هنرمندان که بیمه‌شان قطع شده را دوباره برقرار کرد و همه تلاشمان را برای این کار خواهیم کرد. بیشتر آن‌هایی که بیمه‌شان قطع شده خانم‌های خانه‌دار هستند که در منزل صنایع دستی تولید می‌کنند که باید در این شرایط درک شوند.

بیمه هیچ هنرمندی قطع نشده

کارشناس اداره تامین‌اجتماعی که تمایلی به ذکر نامش در نشریه ندارد، در پاسخ به این پرسش که چرا برخی از هنرمندان صنایع‌دستی که قبلا بیمه داشته‌اند و پس از کرونا قطع شده‌است، می‌گوید: تاکنون هیچ کارگاهی بدون توجه به قوانین مصوب تعطیل نشده است. کارشناسان ما یک‌ بار از کارگاه‌های این هنرمندان بازدید می‌کنند و اگر کارگاهی تعطیل باشد به فرد بیمه‌شده تذکر داده و از او توضیح می‌خواهند.

وی می‌افزاید: البته شایان ذکر است این قانون مربوط به گذشته بوده و در حال حاضر بیمه‌شده جدیدی به سیستم اضافه نمی‌شود. افرادی که از قبل بیمه شده‌اند و به پرداخت حق‌بیمه خود ادامه می‌دهند، مشروط بر این‌که همچنان به آن حرفه اشتغال داشته باشند، بیمه‌پردازی آنان بلامانع تشخیص داده می‌شود.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که بر اساس این قانون شرایط بیمه چیست، توضیح می‌دهد: هنرمندان از اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان معرفی‌نامه می‌آوردند و در صورت دارا بودن شرایط بیمه می‌شدند. بیمه‌هایی که یارانه دولتی دریافت می‌کنند بازرسی دارند و تنها در صورت تایید اشتغال بیمه‌پردازی فرد بلامانع تشخیص داده می‌شود و در غیر این‌صورت بیمه فرد قطع می‌شود.

می‌پرسم در صورت تعطیل بودن کارگاه، کارشناس تامین‌اجتماعی تذکر کتبی یا شفاهی می‌دهد؟ که وی پاسخ می‌دهد: بله بار اول تذکر می‌دهیم، بعد از بازرسی دوم اگر باز هم کارگاه بسته باشد، بیمه فرد قطع خواهد شد.

آمار نداریم

این کارشناس درباره این‌که بیمه چه تعداد در این مدت قطع شده، توضیح می‌دهد: در حال حاضر نمی‌توانم تعداد دقیقی از افرادی که بیمه آن‌ها قطع شده‌است ارائه دهم چرا که در فهرست ما بیمه‌شدگان قالی‌بافی هم در فهرست هنرمندان صنایع‌دستی قرار دارد و تفکیکی صورت نگرفته تا من بتوانم آمار دقیقی ارائه دهم. البته کل افرادی که تامین اجتماعی بیمه آنان را قطع  کرده حدود پنجاه‌نفر بوده که بیشتر آن‌ها قالی‌باف بودند که دار قالی نداشتند یا نسبت به بازدید‌های قبلی تعییری در مقدار بافت نکرده بود.

وی تأکید می‌کند: اگر مسئولان اداره‌کل میراث فرهنگی ادعا می‌کنند بیمه تعداد زیادی از هنرمندان صنایع‌دستی قطع شده‌است، مستندات این موضوع را به ما ارائه دهند تا بررسی کنیم. به هر حال اگر میراث فهرستی از این افراد در اختیار ما قرار دهند ما بهتر می‌توانیم دلایل قطع بیمه هر یک را به صورت مشخص توضیح دهیم.

می‌پرسم ممکن است برای افرادی که بیمه آن‌ها قطع شده دوباره بیمه برقرار شود که می‌گوید: بله. اگر این افراد دوباره به آن حرفه اشتغال پیدا کنند ما دوباره مدارک بیمه آنان را تایید خواهیم کرد.

روند بازرسی

این کارشناس درباره روند و زمان‌بندی بازرسی توضیح می‌دهد: کارشناسان ما بازرسی را به صورت اتفاقی انجام می‌دهند. گاهی هم بر مبنای گزارش‌های مردمی تامین اجتماعی برای بازرسی از گارگاه اقدام می‌کند. شاید جالب توجه باشد که بدانید گاهی همسایه‌ها یا اقوام یک هنرمند به اداره ما زنگ ‌می‌زنند و گزارش می‌دهند که این کارگاه تعطیل است یا فرد به حرفه فلان اشتغال ندارد. کارشناسان ما این گزارش‌ها را بررسی می‌کنند. اگر گزارش مردمی صحت داشته باشد بیمه را قطع می‌کنیم در غیر این صورت بیمه ادامه خواهد داشت.

می‌پرسم آیا مسئله شیوع کرونا روی زمان بازرسی‌ها تاثیری نداشته است که این کارشناس توضیح می‌دهد: در سه ماهه نخست سال کلا بازرسی انجام نشد البته در اواخر خرداد بازرسی‌ها آغاز شد. در آذرماه هم بازرسی‌ها کاملا تعطیل بود. بازدید کارشناسان ما بر اساس اعلام‌ ستاد کرونا خواهد بود.