*ناهید زندیصادق
*روزنامهنگار
زیستن در زمانه ما با بایدها، نبایدها، اماها و اگرهای زیادی همراه است. گاهی انسان مدرن خود را در چارچوبی تلخ و شوم بازمییابد که ناخواسته در آن گرفتار شده و ناگزیر از زیستن در آن قاب است.
شاید این روزهای کرونایی که همه ما به نوعی در آن اسیر شدهایم از همان قابهای ناگزیر باشد، همه در تکاپوی ماندن هستند و برای بهتر زیستن و بیشتر ماندن آفرینش امید و شادی به دغدغهای همگانی بدل شدهاست. فضای مجازی پر شده از رقص و شادمانگی پزشکان و پرستارانی که شاید در حقیقت از رنج و فشار زندگی در شیفتهای مداوم کرونایی به تنگ آمدهاند و واقعیت زندگی این روزهایشان چیزی جز ترس، دلهره، خستگی و از دست دادن نیست؛ اما تلاش میکنند به بیمارانشان و به جامعهای که در قرنطینه خانگی هستند، امید و شادی تزریق کنند.
البته از نظر عدهای توفیق اجباری خانهنشینیها و قرنطینهها، شاید فرصتی باشد برای استراحت، مطالعه و انجام کارهای ناتمام گذشته، این روزها کتابهای نخوانده و فیلمهای ندیده دوباره به خلوت مردم راه گشودهاند؛ اما علاقهمندان به سفر و گردشگری به ویژه آنان که نان و نام در گرو این صنعت دارند از این خانهنشینی اجباری دلخور و دلزدهاند. آنان که عادت به سفر دارند سختتر از دیگران پایبند قزنطینه شدهاند و شاید هر روز که میگذرد تلخی این زندان خودساختهِ ناخواسته بیشتر در جانشان رخنه میکند و بیشتر دلتنگ رفتن میشوند.
از آنجا که تعطیلات نوروز همواره مجال خوبی برای گشتوگذارها و دیدن زیباییهای تاریخی و طبیعی ایران بوده خیلی از راهنمایان گردشگری از مدتها پیش برنامههای سفر را چیده و چشم به راه نوروز نشسته بودند که این بلای ناگهانی بساط عیش همه را بر باد داد، بسیاری از مردم که تمام سال سخت کار کردهاند تا نوروز را فرصتی دوباره بیابند برای سفر نیز با حضور این مهمان ناخوانده به کنج عزلت خزیده و عطای سفر را به لقایش بخشیدهاند. بلیطهای هواپیما و قطار، هتل و اقامتگاهها را کنسل کردهاند و خود را در ورطه خانهنشینی یافتهاند؛ اما دنیا که به آخر نرسیده است! در زمانهای که دنیای اینترنت جهان کوچک ما را آنقدر بزرگ کرده که زمینه برای سفرها و تورهای مجازی کاملا آماده است، میتوان در زمانی بسیار کوتاه به دنیایی از اطلاعات سودمند درباره مقاصد دست یافت. سفرهای مجازی بسیار کمهزینه هستند، شما تنها هزینه خرید اینترنت را پرداخت میکنید و کمی هزینه فرصت، با یک جستجوی ساده میتوان فیلمها، عکسها و اطلاعات زیادی را درباره یک بنای تاریخی یا اثر طبیعی به دست آورد. سفرهای مجازی بسیار پربار هستند چراکه تصاویر پاناروما و سهبعدی میتواند زیباییهای بیشتر و هنهجانبهای را از آن آثار به نمایش بگذارد.
یکی دیگر از کارهایی که میتواند رنج بیسفری را برای ما آسان کند سر زدن به صفحههای بلاگرهای سفر است. میتوان از تجربیات سفرهای متعدد آنان برای برنامهریزی سفرهای بعدی سود جست یکی از بهترینها در این زمینه شاید عرفان فکری باشد که تجربههایش شنیدنی و خواندنیاست.
تعطیلات کرونایی فرصت مناسبی است برای سفرنامهخوانی و سفرنویسی، سفرنامهها پر از تجربهها و نکات ریز و درشتی که خامان سفر کرده را پخته کرده و تنها با خرید یک کتاب و هزینه فرصتی که شاید اگر صرف این کار نشود هدر خواهد رفت، تمام آن تجربیات به ما منتقل خواهد شد.
سفرنامهها چند بعدی هستند و بخشهای از تاریخ اجتماعی همیشه مغفول ایران را نیز به تصویر میکشند. مثلا زمانی که در سفرنامهها از بیماریهای فراگیری مثل وبا یا طاعون میخوانیم به شباهتهای دنیای امروز و دیروز بیشتر پی میبریم
به هر روی این تعطیلات «آش خاله» است که شاید بهتر باشد با میل و رغبت خورده شود و برای استفاده بهتر از این فرصت و توفیق اجباری راهی برای سفر در دنیای مجازی یا مطالعه و برنامهریزی برای سفرهای بعد از کرونا یافت.