همدان میزبان خوبی است، ما هم باید مهمانان خوبی برای همدانی‌ها باشیم
همدان میزبان خوبی است، ما هم باید مهمانان خوبی برای همدانی‌ها باشیم
ناهید زندی‌صادق
«مهدی سیم‌ریز»؛ نمایشنامه‌نویس و کارگردان مشهدی، متولد ۱۳۶۰است. چند دوره در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان حضور داشته و امسال به عنوان نویسنده، در کنار محمدجهانپا، با اثر«فقط خودم» به همدان آمده‌است.
-لطفا خودتان را معرفی کنید.
من مهدی سیم‌ریز هستم، ۴۳ سال دارم، از مشهد، با نویسندگی نمایش فقط خودم در بخش کودک بیست و نهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان حضور دارم.
-چند دوره در این جشنواره شرکت کرده‌اید؟
در ۴ یا ۵ دوره حضور داشته‌ام، یک دوره به عنوان نویسنده-کارگردان و بقیه به عنوان نویسنده اثر به جشنواره آمده‌ام. کارهایی مثل «آش آشتی‌کنان»، «رویای اسبی به نام شبرنگ»، «غول‌بابا» و امسال با نمایشنامه فقط خودم توفیق حضور دارم.
-کارهایی که در این چند روز دیدید چطور بود؟
جشنواره یک رقابت نسبی است، یک سال ممکن است سطح کارها بالاتر و یک سال پایین‌تر باشد. این نسبی بودن از همان مرحله انتخاب آثار تا مرحله رقابت و داوری نهایی به بالاترین سطح خود می‌رسد.
جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان برآیند و کارنامه تولیدات یک سال تئاتر کودک و نوجوان کل کشور است. قطعاً تابع شرایط تئاتر کشور است. زمانی که فرایند تولید دستخوش نوسان بوده، در سطح کیفی آثار جشنواره نیز به وضوح مشاهده می‌شود.
سطح آثار بد نیست. برخی از آثار قابل دفاع است اما تا ایده‌آل و استاندارد یک جشنواره بین المللی فاصله زیادی دارد. امیدوارم در روزهای باقیمانده جشنواره این احساس من کمی تعدیل شود.
از کارهایی که دیدید کدام را بیشتر پسندیدید؟
کار کشور روسیه را دوست داشتم، به عنوان یک کار عروسکی برای کودک، به نظرم موفق عمل کرد، کار عراق هم مانند روسیه به نسبت کارهای ایران حرف بیشتری برای گفتن داشت. از تئاتر به‌عنوان ابزاری برای انتقال مفهوم بهتر استفاده کردند و به مخاطب خود حرف‌های خوبی ارائه دادند که این اتفاق در کارهای ایرانی خیلی به چشم نمی‌خورد.
– از کارهای مربوط به نوجوانان کدام را دیدید؟
لوطیان مرد رند را دیدم، از نظر فرم و تکنیک ساخت کار خوبی بود، از نظر محتوا کمی اهمال شده بود. نکاتی که در این اثر بود شاید برای مخاطب نوجوان به ویژه دختران خیلی مناسب نبود. در جاهایی حدود عرف و ادب را رعایت نکرده بود، البته شاید به فرم خاص ین نوع نمایش برمی‌گردد. فکر می‌کنم این نمایش پسرانه بود حضور لوطی‌ها و آن رفتار و سکنات برای مخاطب پسر حرف بیشتری داشت.
کار عراق «درخت کتاب» در عین ساده بودن حرف برای گفتن داشت. کار روسیه تکنیک خوبی برای اجرا داشت، بازیگران نمایش هم خیلی خوب اجرا کردند و ارتباط خوبی با مخاطب گرفتند.
– جشنواره اردکان را با جشنواره همدان از نظر میزبانی می‌توان مقایسه کرد؟
از نظر کیفیت کار که هر دو در یک سطح هستند. چون تئاتر کشور چنین وضعیتی دارد و در هر شهری برگزار شود، سطح کیفی آن تقریباً همین است. همه دست اندرکاران تئاتر کودک و نوجوان در سطح کارها نقش دارند. کم کاری آنها سطح تئاتر کشور را پایین می‌آورد و ربطی به میزبانی ندارد. درباره بحث میزبانی، یزد با وجود همه جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی مهمان‌نوازی مردم، نتوانست گوی سبقت را از همدان برباید. با توجه به سابقه‌ای که همدان در میزبانی این جشنواره داشت، نتوانست حتی به همدان نزدیک شود، چه رسد به اینکه از آن عبور کند و به‌عنوان یک جشنواره متفاوت نام خود را ثبت کند.
مهمترین معضلی که در اردکان وجود داشت عدم تمرکز هنرمندان در یک محور مکانی خاص بود، پراکندگی خیلی زیاد بود. در صورتی که همدان خیلی متمرکزتر است. اجرای تئاتر ما در اردکان بود و اسکان در یک خانه بوم‌گردی در شهر میبد، جای خیلی زیبایی بود؛ اما فقط گروه ما در آن حضور داشت و هیچ تعاملی با دیگر هنرمندان نداشتیم.
شب نشینی و دورهمی که یکی از خواص این جشنواره بود، در اردکان اتفاق نیفتاد.
– از نظر تماشاگر می‌توان این دو شهر را مقایسه کرد؟
مردم همدان درک خیلی بهتری از جشنواره دارند، قطعاً این سابقه طولانی سبب شده تفاوت چشمگیری میان تماشاچیان همدانی و یزدی و حتی دیگر شهرها وجود داشته باشد. در جشنواره‌های مختلفی در تهران شرکت کرده‌ام، فکر می‌کنم همدان از نظر تماشاچی حتی از تهران هم جلوتر است.
فکر می‌کنم در طول سال هم تئاترهایی که همدانی‌ها اجرا می‌کنند، نسبت به دیگر شهرها تماشاچی بیشتری داشته باشد و این فرهنگی است که جشنواره در طول سالیان به وجود آورده است و تاثیری دائمی در ذائقه، ذهن و تفکر مردم این شهر بر جای گذاشته است. همدان پایگاه خوبی برای این جشنواره است و امیدوارم در همین شهر بماند و رشد کند.
– به نظر شما حضور این جشنواره در همدان در نوع نگاه و تعداد هنرمندان تئاتر کودک نیز تاثیرگذار بوده است؟
قطعاً یکی از تاثیرات مثبت جشنواره بر شهر همدان تربیت هنرمند تخصصی تئاتر کودک و نوجوان است. در جشنواره‌های دیگر حوزه کودک و نوجوان کشور، مانند جشنواره تئاتر کودک و نوجوان رضوی بندرعباس که بعد از جشنواره همدان، مهمترین جشنواره تئاتر کودک است، در دو دوره اخیر من دبیر جشنواره بودم، سهم قابل توجهی از این جشنواره و همدانی‌ها اختصاص داشت، می‌توان همدان را یکی از قطب‌های تئاتر کودک و نوجوان در حوزه کیفیت تولید کشور دانست.
حتی در حوزه نظری هم همدانی‌های گام از دیگران جلوتر هستند، تحصیل کرده‌های رشته هنر و به ویژه تئاتر در همدان نسبت به دیگر شهرهای کشور بسیار قابل توجه است از ثمرات مستقیم همین جشنواره است.
-میزبانی همدان در این دوره در مقایسه با سال‌های دورتر چطور است؟
امسال یک جهش در میزبانی همدان ایجاد شده است. بعد از یک افول ملموس، امسال یک اهتمام ویژه به میزبانی وجود دارد، که می‌توان رضایت خاطر هنرمندان حاضر در این دوره را حس کرد. البته امیدوارم تا پایان این دوره هم شاهد این اهتمام باشیم و این دوره به عنوان یک دوره خیلی خوب از مجموعه ادوار حضور جشنواره در همدان به یادگار بماند.
– سخن آخر؟
من از همه هم صنف‌های خودم یک درخواست دارم. همدان با همه امکانات تلاش می‌کند یک جشنواره خیلی خوب برگزار کند، اگر چیزی در این جشنواره محل تامل باشد سطح کیفی کارهای ماست. امروز ماییم که موظفیم میزبانی همدان را به عنوان مهمانانی شایسته پاس بداریم و تکمیل کنیم، امیدوارم مهمانان خوبی برای این جشنواره باشیم. کمی منصفانه‌تر به متن‌ها، کارگردانی، تدارکات آثار بپردازیم ثمره خیلی بهتری از تلاش ما پیش روی مردم همدان قرار بگیرد،مردم همدان اگر کارهای خوبی از ما شاهد باشند حامی حضور دوباره و چند باره ما در شهرشان خواهند بود. در برخی از آثار اشکال و ایراد دو رقمی یده می‌شود و این برای من مهمان در برابر شور و شوق کودکان همدانی حاضر در سالن خجالت‌آور است.
باید تلاش کنیم روز به روز آثارمان از نظر فنی و محتوایی بهتر شود.