پارکینگ مزاحم؛ وصله ناجور در معماری

صبح ساعت ۷ برای رفتن به محل کار عجله داری اما همسایه طبقه بالا خودروی خود را پشت خودروی شما پارک کرده و تا ساعت ده هم از خواب بیدار نمی‌شود، در را می‌زنی و از او درخواست می‌کنی خودرو را عقب بکشد تا بتوانی از پارکینگ خارج شوی. عصبانی از این‌که مجبور شده سه ساعت زودتر از خواب بیدار شود، شروع به غرولند می‌کند و همین آغاز یک جر و بحث نیم ساعته است. پشت فرمان به این فکر می‌کنی که کاش در موقع خرید این خانه به واژه پارکینگ مزاحم‌دار بیشتر فکر می‌کردم. همدان‌نامه در شماره جدید خود این مقوله را مورد بررسی قرار داده است.

———————————-

*پارکینگ‌ مزاحم؛ دردسر بالقوه

*حسین زندی

*روزنامه‌نگار

با افزایش آپارتمان‌نشینی از یک طرف و افزایش وسایل نقلیه از طرف دیگر، به طوری که در برخی خانواده‌ها هر کس یک خودرو دارد، به تبع چالش‌های اجتماعی نیز افزایش یافته است. گذشته از مقوله‌ای به نام فرهنگ آپارتمان‌نشینی، در طول سال‌های اخیر پارکینگ مزاحم‌دار و بدون مزاحم نیز به ادبیات آپارتمان‌نشینی اضافه شده که به نظر می‌رسد صرفا مختص همدان است. آپارتمان‌های با پارکینگ‌های بدون مزاحم راحت‌تر و البته با قیمت بالاتر فروش می‌روند و افرادی که آپارتمان با پارکینگ مزاحم‌دار خریده‌اند، مدام جنگ اعصاب تحمل می‌کنند. شهرداری برای حل این مشکل و این‌که همه پارکینگ‌ها بدون مزاحم شوند، باید در زمان صدور پروانه ساخت، طرح‌های تشویقی در نظر بگیرد که فعلا این اتفاق نیفتاده است.

یک دردسر بالقوه

معاون سابق شهرسازی شهرداری همدان با بیان این‌که پارکینگ با مزاحم اصطلاح درستی در معماری نیست اما باید محدودیت­ها در شهر همدان از نظر ساخت و ساز را بررسی کنیم، توضیح می‌دهد: پیش از این و تا قبل از سال ۱۳۹۴، تقریبا پارکینگ با مزاحم، در نقشه­ها با هر تعدادی و با هر شرایطی مشروط بر این‌که فضای استقرار و چرخش استقرار تعیین می‌شد، مورد پذیرش بود و به طبع مزاحمت برای پارکینگ­ها با توجه به نگرانی مردم یک مشکل اساسی ایجاد کرده بود. از سویی تغییر شرایط زندگی مردم باعث شده بسیاری از مردم وسیله نقلیه شخصی داشته باشند. حالا فرض کنید دو همسایه پشت سر هم خودروی خود را پارک می­کنند و یکی می‌خواهد زودتر برود و دیگری می­خواهد دیرتر برود، یا برای یکی از آن­ها اتفاقی می­افتد و نیمه شب می‌خواهد به مسافرت برود، یا به مراکز درمانی و بیمارستان مراجعه کند. این مزاحمت و جا­به­جایی، کار مثبت، موثر و خوبی نیست. یعنی هیچ­کس پارکینگ مزاحم را تایید نمی­کند.

«مجید یوسفی‌نوید» ادامه می‌دهد: الان در خرید و فروش واحدهای مسکونی، واحدهای بدون پارکینگ مزاحم راحت­تر و با شرایط بهتری خرید و فروش می­شوند. این نشان می­دهد مردم واقف به این هستند که پارکینگ با مزاحم یک دردسر بالقوه است. اگر فرد همسایه خوب یا شریک خوبی نداشته باشد، مدام باعث یک تنش اجتماعی می­شود.

یک اولویت برای شهر

وی می‌گوید: سال ۱۳۹۴ در کمیسیون ماده ۵ همدان در ضوابط طرح تفصیلی یکی از بندها، پارکینگ بدون مزاحم بود که یک سری تشویق­ها برای آم تعیین شد. برای مثال رمپ مثبت، منفی، یک و نیم پایین، یک و نیم بالا، برای پارکینگ بدون مزاحم اعطا شد. پارکینگ بدون مزاحم یک اولویت برای شهر است. در کمیسیون ماده ۵، امتیازی دادیم که ساختمانی که پارکینگ بدون مزاحم دارد، دو طبقه به ارتفاع خود اضافه کند. در یک بند در کمیسیون ماده ۵ قرار شد حد بی­نهایت را بردارند که هر کسی ۴۸ واحد، ۵۰ واحد کمتر یا بیشتر می­ساخت، می­توانست پارکینگ با مزاحم را تامین کند و از نظر ضوابط محدودیتی نداشت. محدودیتی برای این کار گذاشتند که واحد مسکونی ۱۲ واحدی می­تواند پارکینگ با مزاحم داشته باشد و اگر بیش از آن باشد، صد در صد باید پارکینگ بدون مزاحم داشته باشد.

موضوع فراموش‌شده

یوسفی‌نوید با بیان این‌که این یک ضابطه بود، ادامه می‌دهد: یک فرصت یک ساله داده شد و قرار شد بعد از یک سال برآیندها و هر آن‌چه که در این فرصت اتفاق افتاده است، بررسی شود و پس از یک یا دو سال در خصوص ضوابط جدید، کاهش یا افزایش پارکینگ بدون مزاحم، صحبت شود که این موضوع به دست فراموشی سپرده شد.

معاون سابق شهرسازی شهرداری همدان معتقد است: یکی از مشکلاتی که در شهر همدان وجود دارد، قطعات پلاک­های مسکونی کوچک هستند. یعنی قطعات ۲۰۰ متری، ۱۸۰ متری، ۱۵۰ متری که ایجاد پارکینگ بدون مزاحم عملا برای آن‌ها میسر نیست. یعنی واحد مسکونی باید ابعاد بزرگ­تری داشته باشد تا بتواند پارکینگ بدون مزاحم بسازد. امروز فرهنگ عمومی شهر و غالب مردم بر این است که پارکینگ بدون مزاحم داشته باشند. پارکینگ بدون مزاحم باعث می­شود واحدها، با قیمت بهتر و با شرایط مطلوب­تری به خصوص در نقاط بهتر شهر به فروش برسند.

نیازمند ضوابط پیشنهادی تشویقی

می‌پرسم پیشنهاد شهرداری به سازنده چه باید باشد که این مشکل حل شود که یوسفی‌نوید توضیح می‌دهد: طبق مصوبه سال ۱۳۹۴، هم در­ها آزادی بیشتری در دسترسی پیدا کرد، هم زیرزمین دوم برای پارکینگ­ها مصوب شد. خوشبختانه امروز از نظر درخواست عمومی و مطالبه، به خصوص نقاط متوسط به بالای شهر درخواست برای پارکینگ بدون مزاحم وجود دارد. برای این‌که صد در صد پارکینگ­ها بدون مزاحم شوند، نیازمند ضوابط پیشنهادی تشویقی است. در یک مرحله­ای ۱۲ واحد را ملزم به پارکینگ بدون مزاحم کردند، به نظر ­می­رسد الان می­شود این را به ۶ واحد رساند. این کار را باید پله پله به انجام رساند.

معاون سابق شهرسازی شهرداری همدان و شهردار سابق منطقه چهار تأکید می‌کند: امروزه با توجه به قیمت بالای واحدهای مسکونی می­طلبد که همه واحدها دارای پارکینگ بدون مزاحم باشند. یک تیم فنی کارشناس معماری و شهرسازی باید بنشیند یک بسته تشویقی مجدد ایجاد کند و به یک عدد کارشناسی برساند که می­تواند ۵ یا ۶ واحد و مانند این باشد که این را به عنوان پیشنهاد جدید به کمیسیون ماده ۵ ببرند و تصویب کنند. پارکینگ مزاحم به عنوان یک موضوع و مسئله اساسی می­تواند منجر به تنش و مسائل اجتماعی شود.