یورش به دستکندهای پارک طبیعی خورزِنه
*تارخیان
جمعه اول دی ماه ۱۴۰۲ و پس از سالهای طولانی که به خورزنه نرفته بودم به همراه خانواده راهی این کوه طلایی رنگ و زیبا شدیم به علت سردی احتمالی هوا کمی دیرتر راه افتادیم.
از محل پارک ماشین تا زیر صخرهها ده دقیقه کوهنوردی از شیب اصلی و تقریباً تند کوهستان داشتیم بالای قله چند گروه کوهنوردی در حال عکس گرفتن بودند.
زیر صخرههای خوشرنگ و فوقالعاده زیبای خورزنه مسیر همواری قرار دارد که چشماندازی از شهر همدان با مناظر دیدنی و کوهستان الوند به چشم میخورد در دل صخرهها دستکندهای فراوانی وجود دارد که نشان میدهد نیاکان ما از این مکان به عنوان محل سکونت موقت یا به عنوان پرستشگاه استفاده میکردهاند.
خورزِنه «xorzene» محل برآمدن خورشید، نام کوهی در شرق همدان است که خورشید ابتدا از آن سر زده و سپس انوار طلایی رنگ خود را بر پهنه شهر همدان میگستراند و به همین علت ممکن است این کوه تقدس یافته و به عبادت گاه و محل پرستش خدا در آئین مهرپرستی تبدیل شده باشد؛ چراکه دستکندهای زیبا، دایرهشکل و گِردی مانند سنگ آسیابهای دستی در جای جای صخرههای خورزنه تراشیده شده است که شبیه به هسته قابل رویت خورشید هستند…
البته ممکن است کوه خورزنه با توجه به دستکندهای متعدد و غارهای مناسبی که دارد محل ییلاقی طوایف کوهنشین همدان هم بوده باشد…
عدهای گمان دارند که شیرسنگی همدان از خرسنگهای خورزنه تراشیده شده است
در مجاورت کوه خورزنه تپه شاه طهماسب قرار دارد که به عنوان آثار تاریخی در میراث فرهنگی به ثبت رسیده است که بر اساس یافتههای باستانشناختی سفالهایی مربوط به ۵۰۰ سال قبل از میلاد در آنجا به دست آمده است از این رو قدمت استفاده از این مکان به پیش از دوره اشکانیان باز میگردد…
پس از صعود به قله خورزنه به یال غربی آن برگشته و به بازدید از قسمتهای مختلف صخرهها و دستکندها مشغول شدیم.
هنگام مشاهده دستکندها با کمال تأسف متوجه شدم عدهای سودجو این کوه تپه زیبا را شخم زده و تمام قسمتهای آن را برای پیداکردن گنج زیر و رو کردهاند. نمی دانم ما ایرانیها با تاریخ و تمدن خود چهکار میکنیم و چرا سازمانهای عریض و طویلی چون سازمان میراث فرهنگی بر اینگونه مکانها هیچگونه نظارتی ندارند…
پس از یک ساعت کوهپیمایی در کنار یکی از این دستکندهای زیبا برای خوردن یک لیوان چای قندپهلو اتراق کردیم.
در برگشت به سمت «حصار حاج شمسعلی» براه افتاده و پس از عبور از مسیر ارغوان وارد شهرک بهشتی شدیم…
دامنه کوه تپه خورزنه بهترین مکان برای راهاندازی یکی از زیباترین و بکرترین مناطق گردشگری همدان است و این مهم وقتی حاصل خواهد شد که ابتدا از تصرف دامنه های این منطقه باستانی توسط سودجویان جلوگیری شود.
از این رو لازم است ادارات و ارگانهای ذیربطی مانند محیط زیست، جهاد کشاورزی، شهرداری، جنگلبانی و منابع طبیعی با نظارت عالیه استانداری هرچه زودتر و قبل از اینکه دیر بشود وارد عمل شده و سمت جنوبی رودخانه یا به عبارت درستتر جویبار زیبایی که از پای کوه تپه خورزنه عبور میکند و هنوز خوشبختانه از تصرف متجاوزان در امان مانده است را علامتگذاری کرده و با جدیت از ساختوساز در دامنه کوه جلوگیری کنند.
سمت جنوبی این جویبار زیبا چند خانه باغ وجود دارد که دولت میتواند با اقتدار آنها را تصاحب کرده و منطقه حفاظتشدهای برای زیباترین پارک طبیعی گردشگری شهر همدان در نظر بگیرد.
با اطمینان میگویم اگر دولت و ادارات ذیربط استان همدان در این زمینه هرچه زودتر وارد عمل نشوند چند سال آینده با توجه به کثرت ساختوسازهای غیرمجاز دیگر نمیتوان به ساخت پارک طبیعی خورزنه اقدام کرد. پس تا دیر نشده ضرورت دارد همه تلاش کنیم تا طرح «پارک طبیعی خورزنه» هرچه زودتر به مرحله اقدام و اجرا برسد.
شهرداری همدان برای ساخت این پارک طبیعی میتواند از همه ظرفیتهای استانی و با الگوبرداری از طرحهایی مانند «پارک طبیعی کوه سنگی مشهد» استفاده لازم را داشته باشد.
ایجاد ژئوپارک خورزنه میتواند ظرفیتهای زیادی برای توسعه گردشگری، بومگردی و توسعه صنایع دستی در استان ایجاد کرده و حتی در آینده به عنوان یک طرح ملی جزء ژئوپارکهای کشور ایران به ثبت ملی برسد.