رانندگی برای آرامش یا عدم آرامش؛ مسئله این است!

*یلدا خاکباز

*دانش‌آموخته جامعه‌شناسی

در واقع این نظم اجتماعی است که باعث قرار یافتن ثبات در جامعه می شود. رعایت‌نکردن قواعد اجتماعی برای تداوم نظم، هزینه‌هایی را تحمیل می‌کند که گاهی قابل جبران هم نیست. یکی از این قواعد می‌تواند رانندگی ما در ایران و بالاخص همدان باشد. با دقت بیشتر به رفتارهای هریک از ما شهروندان، همچون سرعت بالا، عبور از چراغ قرمز، سبقت‌های بیجا و خطرناک، مجادله با دیگر رانندگان، بی‌احترامی به حقوق عابر پیاده، تلاش برای ترساندن و منحرف‌کردن دیگر خودروها، طعنه‌زدن به بانوان در حین رانندگی، استفاده‌نکردن از چراغ  راهنما، تنها و تنها همین رفتارهای به ظاهر  ساده اما مهم و البته رفتارهای دیگر خشونت آمیز در رانندگی،  این روزها چالشی ایجاد کرده است که نمی‌توان به سادگی از آن گذر کرد و یا حتی نسبت به آن، بی تفاوت بود.

بدون شک به طور کلی عوامل محیطی و روانی را به عنوان دوعامل اصلی ایجادکننده خشونت مورد توجه قرار می‌دهند. مفهوم ترافیک سنگین  یا طولانی شاید از مفاهیم نو و تازه در فرهنگ  بومی شهروندان همدانی باشد که عارضه‌یابی آن نیاز به کنکاش و بررسی موشکافانه است. وضعیت آب وهوا به خصوص گرمی یا شرجی، آلودگی‌های شدید صوتی یا محیطی، شتاب در رسیدن به مقصد، رعایت‌نکردن حق تقدم توسط برخی از افراد از اصلی‌ترین عوامل محیطی بروز خشونت هنگام رانندگی محسوب می‌شود. در کنار این مسائل، عوامل درونی که با روان و خلق و خوی رانندگان در ارتباط است را نمی‌شود نادیده گرفت؛ به مانند ترس‌های فردیِ افراد، فشارهای زندگی روزمره اجتماعی و اقتصادی امروز ایران که به نوعی آستانه تحمل شهروندان را کمتر کرده است. اما این‌که چرا هنوز بعد از سال‌ها، آموزش و ایجاد الگوهای مناسب رفتاری، ما شاهد این رفتارهای ناهنجار هستیم ؟! بیراه نیست که اشاره کنم تمایل به فردگرایی و مرز‌بندی برای حفظ حوزه خصوصی هم می‌تواند از دلایل ترافیک باشد؛ به طوری‌که هریک ازما تمایل داریم وسیله نقلیه خود را داشته باشیم. در جهانِ امروز این تفاوت نگاه به زیست است که شهروندِ امروز را مجاب می‌کند داشتنِ وسیله شخصی منحصر به خود را در اولویت خریدِ زندگی زیسته‌اش بگذارد. چنانچه شاهد هستیم که در برخی خانواده‌ها باب شده است. به تعداد افرادِ خانواده خودروِی شخصی وجود دارد که اغلب به شکل تک‌سرنشین در شهر تردد دارند که این خود می‌تواند معضل ترافیک را بیشتر می‌کند و یا این‌که افراد کمتر از وسیله حمل‌و‌نقل عمومی استفاده می‌کنند خود دلیلی می‌تواند باشد تا بپذیریم رانندگی در کشور ما صرفا یک مسئله شهری نیست، بلکه بیشتر جنبه جامعه‌شناسی و اجتماعی دارد و برای حل مشکلات آن، شایسته‌تر است که کارشناسان راهنمایی و رانندگی و جامعه‌شناسان کنار هم قرار بگیرند و برآیند این تعامل پیداکردن راهکار و اجرای آن بشود .