رفتارهای ضد تولید در سال جهش تولید
*یعقوب یاوری
*رئیس هیئت مدیره کانون تولیدکنندگان مرغ گوشتی کشور
حدود ۵ ماه است که تولیدکننده‌ها با ضرر و زیان تا نصف قیمت واقعی تولید مرغ می‌فروشند. جلسات بی‌حاصل و تکراری که از مسئولین وزارت صمت، سازمان حمایت، وزارت جهاد کشاورزی و معاونت دام و طیور و نهادهای این‌چنینی جلساتی برگزار شد که صرفاً وقت تلف کردن و گذران وقت اداری بوده است و اقدام موثری صورت نگرفت. قیمت تمام شده مرغ برای تولیدکننده چیزی در حدود ۱۲ هزار تا ۱۳ هزار تومان بود و در این مدت تولیدکننده‌ها مرغ را تا ۶۰۰۰ تومن فروختند. از اسفند ماه تا تیر ماه تولیدکنندگان بیش از ۳هزار میلیارد تومان ضرر دادند. کسی در رسانه‌ها ابراز نگرانی نکرد بلکه خوشحال بودند که مرغ ارزان قیمت به مردم می‌رسد.
جالب این‌جاست در همین ایام ذرت و سویا باقیمت تقریباً دو تا سه برابر قیمت مصوب عرضه می‌شد، صدایی در نیامد. سویا در بازار نیست و مقدار جزئی هم که هست تا سه برابر قیمت مصوب فروخته می‌شود و هیچ مسئولی ابراز نگرانی نمی‌کند. چرا؟ چون این‌جا افکار عمومی در میان نیست، تعدادی تولیدکننده هستند که صدایشان به جایی نمی‌رسد.
این‌ها عین ترجیح منافع شخصی به منافع ملی است، چرا مسئولی نباید نسبت به این‌که سرمایه‌ها و منافع کشور در حال از بین رفتن است، تولیدکننده میلیاردها تومان و سال‌ها وقت و منابع خود و کشور را صرف راه اندازی کسب و کاری کرده است، ارزش افزوده ایجاد کرده است، اشتغال ایجاد کرده است و اینگونه ضرر ببیند و نگرانی نداشته باشد و اقدامی نکند و دلالان و واسطه‌ها در کمال آرامش در بازار جولان بدهند.
سرانه مصرف گوشت مرغ در کشور سالانه ۲۷ کیلوگرم به ازای هر نفر است یعنی یک فرد در سال به طور متوسط ۲۷ کیلوگرم مرغ مصرف می‌کند یک خانواده ۴ نفره حدود ۱۰۸ کیلو در سال و در ماه چیزی در حدود ۹ کیلوگرم، به عبارتی یک خانواده چهار نفره در ماه چیزی حدود ۹ کیلو مرغ مصرف می‌کنند. فرض کنید مرغ هزار تومان یا دو هزار تومان گران شود، ماهیانه چقدر هزینه یک خانوار اضافه شده است؟ ۹ هزار تومان تا ۱۸ هزار تومان. ببینید اصلاً قابل تصور و قابل قیاس نیست با هزینه‌هایی که مردم در حال حاضر پرداخت می‌کنند درد مردم بسیار بیشتر از مرغ و تخم‌مرغ است. این عوام‌فریبی است این‌که قشر مستضعف ندارد همین را هم بخورد این‌که نگران طبقه نیازمند هستیم همه می‌دانیم عوام‌فریبی است. اگر از ثروت آقازادهها و فساد مسئولان و دزدی‌ها صرفه‌جویی بشود، اگر از رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی که برای واردات همین نهاده های طیور به مردم پرداخت شود، مشکلات مردم در خیلی بخش‌ها حل می‌شود، ادعای نگرانی درباره معیشت مردم و حقوق مردم با عملکردها متناقض است، مگر می‌شود با آسیب‌زدن به منافع ملی به مردم کشوری کمک کرد، مگر مردم فقط مرغ و تخم‌مرغ می‌خورند که مسئولین به این دو موضوع به حدی حساس هستند که جنس دیگری که ۳ برابر ۵ برابر آن شده به اندازه مرغ و تخم‌مرغ حساسیت ایجاد نکرده؟ قیمت ماشین و مسکن را ببینید، قیمت سایر وسایل و مایجتاج مردم را ببینید. خب چطور است که کسی انقدر نگرانی بابت این مسائل ندارد؟
امروز سویا در بازار تا ۷۵۰۰ تومان معامله می‌شود، قیمت مصوب سویا ۲۷۰۰ تومان است. ذرت در بازار تا ۲۸۰۰ تومان معامله می‌شود، قیمت مصوب ۱۵۰۰ تومان. قیمت واکسن تا سه برابر افزایش داشته و واکسن با کیفیت هم پیدا نمی‌شود، ارز دولتی برای دارو و مکمل‌ها حذف شده و با ارز آزاد و نیمایی وارد می‌شود، هزینه‌های حمل و نقل به طور غیر رسمی تا دو برابر افزایش داشته، دستمزدها افزایش داشته، هزینه تعمیرات و نگهداری، خوراک و سایر هزینه‌ها همگی بر اساس شرایط اقتصادی کشور بوده و افزایش وحشتناک داشته‌اند. حال ببینید تولیدکننده ای که مجبور است مواد اولیه را تا سه برابر قیمت تهیه کند چرا باید محصول خود را به قیمت مصوب بفروشد، وزارت جهاد ده درصد نیاز تولیدکنندگان با قیمت مصوب آن هم فقط در بخش ذرت و سویا را نتوانسته تامین کند، چرا تولیدکننده‌ای که با ارز ۲۰ هزار تومانی هزینه‌های تولید را پرداخت کرده باید مرغش را به ارز ۴۲۰۰ تومانی بفروشد، این مصوبه استانداری و کارگروه تنظیم بازار کاملا غیرعادلانه بلکه ظالمانه علیه تولیدکننده در سال جهش تولید است و کاملا بر خلاف خواست و نظر رهبری است، چرا تولیدکننده ای که مواد اولیه تولیدش به قیمت مصوب تهیه نشده باید مرغش را به قیمت مصوب بفروشد؟
جالب این‌جاست که در استان همدان به دلیل شرایط آب و هوایی و ارتفاع از سطح دریا و خشکی هوا و آلودگی‌های مختلف هزینه‌های تولید بیشتر از اکثر مناطق کشور است، به دلیل سیاست‌های استانی متاسفانه همواره قیمت پایین‌تر از اکثر استان‌های کشور است و این یعنی فشار بر تولیدکننده در سال جهش تولید، یعنی فشار بر سرمایه‌گذار و فراری دادن سرمایه‌گذار. مطمئن باشید اگر هر کدام از تولیدکنندگان استان امکان خروج سرمایه از استان را داشته باشند درنگ نمی‌کنند چراکه اگر همین سرمایه‌گذاری را در تهران یا سایر استان‌ها انجام دهند، زیان کمتری می بینند و بنابراین دلیلی برای ماندن در استان ندارند جز این‌که ساختمان و بنا را نمی‌توانند جابجا کنند.
با روندی که اتفاق افتاده بدون تردید تولیدکننده انگیزه ای برای تولید و ادامه کار ندارد اما به هر حال راه دیگری پیدا خواهد کرد و در جای دیگری سرمایه‌گذاری خواهد کرد. فکر می‌کنم همه ما هم به صراحت و روشنی به این نتیجه رسیده‌ایم که این ساختار مبتنی بر رانت، واسطه‌گری و دلالی بنا نهاده شده است بنابراین تولیدکننده حتما بازنده خواهد بود. واسطه‌گری و دلالی و رانت خواری برنده‌های اصلی اقتصاد هستند البته این اتفاقات در نهایت منجر به باخت کشور خواهد شد و چنان کشور را فلج خواهد کرد که توان برخاستن و شروع از نو را نخواهد داشت و مسئولیت همه این‌ها بر عهده کسانی است که امروز اقتصاد و تولید را به این وضع نکشانده‌اند و در کمال تاسف کسی با آن‌ها برخورد نمی‌کند.
نباید دلالان و رانت خواران زیر چتر امن باشند و تولیدکنندگان زیر تیغ نظارت و بازرسی و تعزیرات، اگر الان استاندار دستور جلوگیری خروج مرغ از استان را می‌دهد و نهادهای بازرسی و تعزیراتی با قوه قاهره تولیدکننده را ملزم به فروش به قیمت غیرواقعی می‌کنند، همین جدیت را در جلوگیری از گران‌فروشی مولفه‌های تولید به خرج بدهند. تولیدکننده هم راضی است با هزینه کمتر تولید کند و ارزانتر بفروشد، قیمت تمام شده هر کیلو مرغ زنده برای تولیدکننده ما بیشتر از ۱۲۵۰۰ تومان است چطور می‌توانیم او را مجبور کنیم با ضرر بفروشد و بگوییم در راستای سیاست‌های رهبری قدم برداشته‌ایم، این اقدام ضد تولید است.
تولیدکننده‌ای که نهاده دولتی دریافت نکرده چرا باید محصول خود را به قیمت دولتی بفروشد، این موضوع به سادگی قابل بررسی است که هر تولیدکننده چقدر نهاده دولتی دریافت کرده است پس فقط به همان نسبت موظف است مرغ را به قیمت دولتی بفروشد، البته نه قیمت کنونی که به زور دولتی و بدون نظر حتی یک نماینده از بخش خصوصی بوده است بلکه به قیمت واقعی تولید و بر اساس قیمت های بازار نه قیمت‌های کاغذی دستوری.
افزایش ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ هزارتومنی قیمت مرغ برای هر خانواده ۴ نفری ماهیانه نهایتا ۲۰ هزار تومان افزایش هزینه ایجاد کند، آن‌هم فقط نهایتا در دو ماه از سال، و در ۱۰ ماه دیگر سال حداقل ۴ هزار تومان زیر قیمت می‌خرد یعنی در نهایتا همواره مصرف کننده ۱۰ برابر مرغ را ارزانتر می‌خرد.
بنابراین اگر نگران کشور هستیم و به قوانین کشور اعتقاد داریم در راستای منافع ملی و خط مشی‌های تعیین شده از سوی رهبری نظام اقدام کنیم، در جهت حمایت از تولید و جهش تولید قدم برداریم، واقعیت‌ها را در نظر بگیریم و تصمیم بگیریم، فشار بر تولیدکننده ای که در ۵ ماه گذشته صدها میلیون ضرر و زیان دیده جز تعطیلی واحد تولیدی و بیکاری کارگران نتیجه ای ندارد. راه‌حل کمک به مردم حذف تولیدکننده نیست باید مدیری که پست و مقام گرفته تا این حد توانایی و خلاقیت داشته باشد که بتواند منافع کشور و تولیدکننده و مصرف‌کننده را تامین کند نه این‌که هزینه یکی را از جیب دیگری بدهد و اگر نمی‌تواند باید کنار گذاشته شود. تولیدکننده مولفه اصلی در امنیت ملی و پایداری اقتصادی و آرامش کشور است و باید مورد حمایت و توجه قرار بگیرد.