شرایط آبوهوایی همدان در یک ماه، سه ماه و ۱۵ ماه گذشته از نظر بارش و دما
*حسین عابد
*مدیرکل هواشناسی استان همدان
مقدار بارش کشور از ابتدای سال آبی امسال ( اول مهر ۱۴۰۰) تا پایان خرداد ۱۴۰۱ برابر ۱۶۱ میلی متر بوده (که نسبت به بلند مدت ۲۲۶ میلی متر) ۲۹ درصد کاهش داشته است. در بین استانهای کشور بهجز هرمزگان، بقیه استانها از ۷ درصد در گیلان و ۶۱ درصد در ایلام، شرایط کمبود بارش را نسبت به بلندمدت تجربه کردند. کشور در خرداد ماه امسال، ۱.۴ میلیمتر بارش را دریافت کرده است (به طور معمول از خرداد ماه بارش بسیاری از نقاط کشور شدیدا کاهش مییابد).
مقدار بارش استان همدان از ابتدای فصل سال آبی ( اول مهر ۱۴۰۰) تا پایان خرداد ۱۴۰۱ برابر ۲۰۹ میلیمتر بوده است. به عبارتی استان همدان، ۳۹ درصد نسبت به بلندمدت و ۱۱ درصد نسبت به سال قبل کمبود بارش را ثبت کرده است. پهنه همدان در بهار ۱۴۰۱، به مقدار ۴۱ میلی متر بارش دریافت کرد که نسبت به بلندمدت ( ۱۱۶ میلی متر) برابر با ۶۴ درصد کاهش بارش را داشته است. پهنه همدان در خرداد ۱۴۰۱، کمتر یک میلی متر بارش دریافت کرد که نسبت به بلندمدت (۷ میلی متر) برابر با ۸۸ درصد کاهش بارش را داشته است.
مجموع بارش ۱۵ ماه اخیر در هواشناسی فرودگاهی همدان ۱۹۵میلی متر ثبت شده که در بلندمدت(۴۵ سال گذشته) این رکورد بیسابقه بوده است. به عبارتی در دوره منتهی به خرداد ۱۴۰۱، استان همدان یکی از خشکترین دوره خشکسالی هواشناسی خود را در طی ۴۵ سال گذشته تجربه کرده است.
دمای هوا در خرداد ماه و بهار ۱۴۰۱ در پهنه همدان ۰.۵ درجه نسبت به بلندمدت کاهش یافته، اما در طی ۹ ماهه منتهی به پایان خرداد ۱۴۰۱، استان یک درجه سلسیوس افزایش دما را تجربه کرده است.
براساس دادههای بلندمدت برای بارش فصل تابستان استان همدان میتوان گفت، مقدار بارش در تابستان عمدتا قابل توجه نیست و میانگین بلندمدت آن ۶ میلیمتر است ( ۲درصد بارش یک سال). بنابراین پیشبینی بارش نرمال برای استان همدان در فصل تابستان ۱۴۰۱، در اصل مبین نبود بارندگی قابل توجه است. اما پیشبینی دمای استان بیانگر دمای هوای فراتر از میانگین بلندمدت بوده و انتظار است، دمای هوای بین ۰.۵ تا ۲ درجه سلسیوس در طی ماه های تابستان افزایش یابد. (این پیشبینی ها معمولاَ بین ۶۰ تا ۷۰ درصد صحت وقوع دارند).
با توجه به کمبود بارش ۱۵ ماه گذشته و همچنین افزایش نسبی دما در این مدت، از طرف دیگر پیشبینی دما و بارش ماههای آتی، نیاز است تدابیر ویژهای بهخصوص از طرف مردم و مسئولین به مقوله آب و برق در ماههای تابستان برای استان همدان صورت پذیرد.