*نگاه ناقص مشاور به طرح جامع
*رضوان سلماسی
*رئیس مرکز مطالعات شورای شهر همدان
طرح جامع شهری به عنوان سند بالادستی، مرجع استناد مدیریت شهری و دستگاه‌های متولی در راستای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری، در آینده و آبادانی شهر نقش بسزایی ایفا می‌کند.
با توجه به غیربومی بودن مشاور طرح جامع همدان، در تدوین این طرح به صلاحدید مراجع ذیصلاح، برگزاری جلسات تخصصی با مشاور، برنامه‌ریزی و اجرایی شد که از لحاظ صرف وقت و هزینه قابل توجه بود. پس از ارزیابی‌های صورت‌گرفته و جمع‌بندی نظرات متخصصان در حوزه های مختلف، استفاده از نتایج جلسات مذکور از بدیهیات این امر به نظر می رسید اما به‌رغم تأکید مکرر متخصصان و مراجع ذیصلاح، در مواردی چون الحاق مناطق روستایی به شهر صرفا با توجیه گسترش پهنه شهری، بی‌توجهی مشاور قابل تامل است.
مناطق روستایی به عنوان پهنه مستقل از شهر دارای فرهنگ، خواسته‌ها و زیست متنوع و متفاوتی هستند. این مناطق با هویت مستقل، با بهره‌گیری از جایگاه اجتماعی و اقتصادی خود تعاملات خاص خود را با شهرها دارند.
اقدام به الحاق و تصمیم‌گیری برای این مناطق بدون در نظر گرفتن خصوصیات ذاتی آن‌ها، آسیب‌های مختلفی را به همراه خواهد داشت که تبعات آن شهر و روستا را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
نکته حائز اهمیت دیگر در طرح جامع، نگاه مشاور به پهنه‌های بلندمرتبه‌سازی در سطح شهر است که با توجه به توپوگرافی شهر همدان و کوهپایه‌ای‌بودن آن انتخاب مکان مناسب جانمایی این پهنه‌ها باید به صورت ویژه مورد بررسی قرار گرفته باشد. گرچه از شواهد امر این‌طور به نظر می‌رسد که توجهی به این مهم نشده و امیدواریم در طرح نهایی پهنه‌های در نظر گرفته شده برای این موضوع قابل دفاع باشد.
در پایان به نظر می‌رسد در خصوص بافت تاریخی و ضوابط حفظ آن مخصوصا با نگاه انتقال حق توسعه در جهت حفظ حقوق مالکانه مالکین، نگاه جامع و کاملی دیده نشده که لازم است مشاور محترم قبل از ارائه طرح نهایی برای تصویب، تدابیر لازم را در این مورد در نظر بگیرد.