کرونا؛ عصری برای احترام به محیط زیست

*مهرداد نهاوندچی

*کارشناس ارشد محیط زیست

با ورود جهانی ویروسی از خانواده کرونا با عنوان کووید-۱۹، بر آن شدم تا در این مقاله به برررسی اثرات این ویروس بر محیط زیست، بپردازم. از جنبه‌های مختلفی می­توان به این موضوع پرداخت. در ابتدا می‌توان با کاهش گازهای گلخانه‌ای به خصوص در کشور چین اشاره کرد. گسترش اپیدمی موجب کاهش تولید در این کشور و در نتیجه کاهش آلاینده‌ها شده است که این مورد را در برخی دیگر کشورها می­توان ملاحظه کرد. اما مورد مهمی که قابل بررسی است، احترام به حیات وحش است و آن‌چه مردم چین بنا بر فرهنگشان مورد استفاده قرار می­دهند. در چین و برخی از کشورهای شرق دور، گوشت بسیاری از حیوانات از جمله: سگ، گربه، خفاش، موش، مار، میمون، قورباغه، سوسک، ملخ و حتی جنین انسان مورد تغذیه قرار می­گیرد. البته بسیاری از این موارد در حالی به وقوع می­پیوندد که اخلاق حیوانات رعایت نمی­شود و بعضا حیوانات زنده زنده طبخ می­شوند و یا از حیواناتی استفاده می­شود که قابلیت خوردن را ندارند و یا دارای خطر برای سلامت انسان ها هستند. پس از گسترش این ویروس از کشور چین، بسیاری از مردم دنیا به این مطلب اعتراض داشتند و روی پلاکاردهایی اشاره کردند که «مردم چین بایستی خوردن هر چیزی را که حرکت می­کند را متوقف کنند». البته این مورد زمانی اهمیت بیشتری پیدا می­کند که بسیاری منشا این ویروس را خفاش و یا مورچه خوار ذکر کرده‌اند. همچنین گمانه‌زنی‌ها از انتقال ویروس کرونا از توله‌های گرگ به انسان و خفاش‌ها هم وجود دارد، چراکه سوپ خفاش در شهر ووهان چین طرفداران بسیاری دارد و ممکن است ویروس از طریق این جانور به انسان‌ها منتقل شده باشد.

ویروس کرونا تهدیدی است که درس‌های متعددی به ما می­دهد. یکی از این درس‌ها، استفاده حداقلی از پول کاغذی است، استفاده از پول الکترونیکی، گسترش خرید اینترنتی، مزایای فراوانی دارد که عمده این فضایل به محیط زیست برمی­گردند. کاهش ترددها و در نتیجه کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی (کاهش رد پای کربن)، مهم‌ترین این نیکی هاست. آموزش الکترونیکی، قدرتمندتر شدن و آمادگی برای بحران‌های نوین، مبارزه با تغییرات اقلیمی درس های بعدی هستند.

کرونا عصری است برای اندیشدن و احترام به طبیعت؛ طبیعتی که هرگاه آزرده‌اش کردیم به طرق مختلفی از ما انتقام گرفته است. سیل‌های مهیب، فرونشست زمین، گسترش بیماری‌های ناشناخته و بسیاری از این دست بازخوردهایی است که طبیعت به ما برگردانده است. طبیعت آینه اعمال ماست و با عمل و عکس‌العمل، قانون سوم نیوتون کار می­کند. اگر از دوران کرونا به عنوان عصری برای احترام به محیط زیست استفاده نکنیم بایستی منتظر بحران های نوظهور بعدی نیز باشیم. بنابراین، عصر کرونا، زمانی است برای ارزیابی توان، آمایش دقیق، تولید آلاینده متناسب با خودپالایی زمین، احترام به حیات وحش و احترام به توسعه پایدار. تهدید عصر کرونا، فرصتی است به منظور نشست‌های جدی محیط زیستی در سطح جهانی برای داشتن دنیایی سالم‌تر، امن‌تر و پاک‌تر.