خواست هر روزه و هرساله ما
حسین زندی
در جامعهای که مناسبات خانوادگی دچار دگرگونی شده و فردگرایی و جمع گریزی به ویژگی انسان ایرانی بدل شده، فضاهای اشتراکی و مکانهایی که بتوان رودررو با یکدیگر سخن گفت، موهبتی بزرگ است. شاید اصلیترین فضایی که امروز افراد با یکدیگر به صورت ودررو به گفتوگو و تبادل سخن میپردازند و یکدیگر را میبینند کافهها هستند. اما آیا در فضای دیگری نمیتوان بهصورت جمعی گردهم آمد؟ انسان نیاز به دیدار دارد و این موجود اجتماعی چه بخواهد و چه نخواهد نیاز به حضور در جمع و گروه دارد. اما این حضور کم کم رنگ میبازد.
باید بپذیریم که امروز در کشور ما کمبود فضاهای فرهنگی بیش از گذشته نمود پیدا کرده است. فراگیر شدن فضای مجازی و تلفن همراه و از سوی دیگر بههم ریختن مناسبات و قراردادهای اجتماعی، افراد را به سوی فردگرایی، تنهایی و افسردگی کشانده است و غیر از محل کار که آن هم برای بعضی بهصورت مجازی و دورکاریست، بسیاری از مردم تماس رودررویی ندارند. اما پرسش این است که کجا میتوان فضایی فراهم آورد تا شهروندان با یک بهانه مشترک آن هم بهانه فرهنگی گردهم بیایند تا شاید از این تنهایی فاصله بگیرند؟ گالریهای نقاشی، موزهها، سینماها، سالنهای تئاتر و کنسرت برای این دیدارها بسیار بهانههای خوبی هستند، اما در شهری مانند همدان چند سالن کنسرت وجود دارد، چند نمایشگاه و گالری نقاشی و آثار هنری سراغ داریم؟
بدون شک کمبود و یا بهتر بگویم نبود چنین فضاهایی نشان از توسعه نیافتگی استان است. مردم نیاز به چنین بهانههایی دارند. استانی که در معضلاتی چون خودکشی و افسردگی صدرنشین است، بدون شک ضرورت چنین فضاهایی بیش از سایر استانهاست اما آیا مسئولان چنین دغدغههایی دارند و یا در ذهن آنها چنین نیازی جایی دارد؟ بدون شک نه. که اگر چنین بود، تاکنون قدمی کوچک در راه رسیدن به این هدف برداشته بودند. نکته مهم این است که مردم خود باید به چنین نیازی جامه عمل بپوشانند و به دنبال ایجاد فضاهای فرهنگی مستقل باشند. مسئولان و نمایندگان دولتها تنها باید در صدور مجوزها آسانگیری کنند و دخالتی نداشته باشند تا صاحبان سرمایه و علاقمندان به کار فرهنگی بتوانند برای ایجاد چنین فضاهایی اقدام کنند.
سالهاست از ضرورت ایجاد و ساخت فضایی سخن میگویم که در مناسبات مختلف ملی، مذهبی و منطقهای بتوان جمعیت زیادی را گرد آورد، آیینهایی مانند جشن نوروز، جشن یلدا، جشن سده، مهرگان، تیرگان و مناسبتهای مذهبی مانند محرم و عید قربان تا مردم بتوانند در کنار هم به جشن یا سوگواری بپردازند. باید فضای بزرگی برای برگزاری جشنها با نام جشنگاه در چهار گوشه شهرها ساخته شود. این مکانها بدون شک همه مردم را به سمت همگرایی و فاصله گرفتن از افسردگی و فردگرایی خواهد برد. اگرچه گوش شنوایی نیست اما این خواست و مطالبه را آنقدر تکرار خواهیم کرد تا روزی به نتیجه برسد.