آینده گردشگری در غار و غارنوردی
در بسیاری از کشورهای دنیا برای حفظ و نگهداری بهتر از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی که در معرض آسیب یا خطر تخریب هستند تمهیداتی اندیشیده‌اند که اگر کشور ما هم از تجربه موفق آن‌ها در این حوزه بهره گیرد، شاید آسیب کمتری به داشته‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی ایران وارد شود. حضور بیش از حد گردشگر در یک غار ممکن است به آن آسیب جبران ناپذیری وارد کند،
تحقیقات نشان داده در جایی مانند علیصدر اگر صد نفر در یک زمان در جایی تجمع کنند، یک درجه دمای غار را بالا می‌برند و با تغییر در اکوسیستم محیطی غار و تبخیر بیش از حد آب، به آن آسیب می‌زنند. از سوی دیگر سروصدا، خوردن و آشامیدن و تولید زباله این تعداد گردشگر، برای غار بسیار تهدیدکننده خواهد بود. بسیاری معتقدند سطح آب علیصدر در ۲۵ سال گذشته به نصف تقلیل یافته‌است.
البته بخشی از این مسئله به مشکلات جوی فراگیر در سطح کشور برمی‌گردد و بخشی از آن عوارض حضور گردشگر است و بهتر است برای جلوگیری از آسیب بیشتر، با استفاده از تجربه کشورهای دیگر راهکار قابل‌اجرایی ارائه داده شود.
در سال‌های اخیر کارهای قابل‌تحسینی در غار علیصدر انجام شده که امیدوارم ادامه پیدا کند. استفاده از غار در زمان‌هایی که گردشگر کمتری به غار رجوع یا پیش فروش بلیت با توجه به ظرفیت گردشگرپذیری غار، می‌تواند به حفظ آن کمک کند.
در آمریکا اجلاسی در حوزه غارشناسی بود که چند تن از همکاران انجمن ما از ایران شرکت کرده بودند، پس از مکاتباتی که ما برای بازدید این دوستان از غارهای مهم آمریکا داشتیم، پاسخ دادند: «با اینکه شما از راه دور آمده‌اید؛ اما بلیت ورودی این غارها تا یک ماه آینده رزرو شده است و تا آن زمان امکان بازدید از غار برای کس دیگری وجود ندارد.»
در واقع جهان به این سمت می‌رود که غارها را برای بازدیدهای ضروری و مهم علمی و گردشگری زمان‌بندی کنند تا هم استفاده بهتری از غار شود و هم آسیب کمتری به غار وارد شود. در برخی از غارهای جهان که خفاش وجود دارد، شش ماه از سال اجازه بازدید گردشگر نمی‌دهند تا سروصدای گردشگران مزاحم خواب زمستانی خفاش‌ها نباشد.
جواد نظام‌دوست
عضو موسس انجمن غارشناسی ایران
هفته نامه خبری الوند