*مریم امیری
*خبرنگار
یکی از شاخصه‌های زندگی امروز، مدرن شدن در همه زمینه‌هاست، به شکلی که زندگی انسان اجتماعی، بر پایه پیشرفت و حرکت به جلو تعریف شده است. به تحقیق این ما هستیم که همیشه مشتاق پیشرفت و نوآوری بوده‌ایم. این ویژگی باعث می‌شود آدمی از هر آن‌چه مانع حرکت اوست، عبور کرده و راهش را هموار سازد. احتمالاً در گذشته که سرعت پیشرفت تکنولوژی و کشفیات بشر کندتر بوده، هرگاه پیشرفتی رخ می‌داده نگاه جهان را به خود جلب کرده اما در دنیای امروز آن‌قدر سرعت پیشرفت بالاست که هر لحظه کشفی جایگزین دیگری می‌شود و در واقعیت این زندگی ماست که مدام در حال تغییر و متنوع شدن است. در میان سیل انبوه تغییراتی که در عصر حاضر با آن مواجهیم، نگاهمان را به چارچوب‌هایی معطوف می‌کنیم که همچنان در کنار مسیر پیشرفته شدن همراهیمان می‌کند. با وجود همه ابعاد مدرنیته در جای جای زندگی امروز ما، به طور عجیبی در چارچوب‌های فرهنگی خاص عمر می‌گذرانیم که در اصل با مدرن شدن تضاد دارد اما به شکلی کاملا خارق العاده این دو در کنار هم قرار گرفته و سالیان سال وجوه زندگی ما را شکل بخشیده‌اند. این مسئله جزئی از واقعیت زندگی ماست که جامعه ایران جامعه‌ای پر از آداب و رسوم فرهنگی خاص خود بوده و عقبه این رسوم به سالیان بسیار دور باز می‌شود.
بدیهی است هر چه زمان به پیش می‌رود باید رنگ و لعاب این رسومات کمرنگ‌تر شده و جای خود را به روش‌های نوین واگذار کند اما هر آدابی بسته به میزان ریشه‌داری در فرهنگ هر جامعه می‌تواند تدوام بیشتری داشته باشد. البته بسیاری از رسوم زندگی‌ها که ریشه در زندگی گذشتگان دارد؛ متناسب با امکانات و شرایط آن زمان تعریف شده و تا به امروز ادامه یافته‌اند. روی سخن با آدابی است که در واقعیت ریشه خاصی نداشته و محصول گذر زمان هستند و به طریقی زندگی ما را در اسارت خود قرار داده و شرایط دشوارتری را با خود به ارمغان آورده‌اند. همان‌طور که برای شکل‌گیری آداب و سنن مختلف گذر زمان لازم است، برای اصلاح آن نیز به همان میزان، زمان ضروری خواهد بود. اتفاق جالب در این بین آن است که امروز و در حال حاضر، دنیای پر هیاهوی انسان‌ها دچار یک توقف عجیب و غریب در همه زمینه‌ها شده است؛ توقفی که بسیار فعالانه و زیرکانه زندگی همه ما را دچار تغییر و تحولات اساسی کرده که تا امروز هیچ‌گاه آن را تجربه نکرده بودیم. این بازه زمانی که جزئی از عمر ما محسوب می‌شود یقیناً در تاریخ زندگی بشر در کره خاکی برای همیشه ثبت خواهد شد.
آری معضل کرونا که با نام بیماری از آن یاد می‌شود با چهره‌های مختلف در زندگی همه ما رخ نشان داده و توانسته همه چیز را عوض کند. هیچ قدرتی با هیچ اجباری این توانایی را نداشته که در زمانی بس کوتاه آدابی بس چندین و چند ساله را با خود ببرد و جایگزین کند. البته که معضل کرونا منفورترین اتفاق این دنیا بوده و بی‌شک تاثیراتی که بر زندگی بشر گذاشته غیرقابل بخشش و گذشت است. اگر کمی واقع بین باشیم، می‌توانیم ویژگی‌هایی خاص از این معضل را در زندگیمان کشف کنیم. معضل کرونا همه دنیا را با خود همراه کرده و باعث شده که اگر قبلاً هر ملتی برای خود تصمیم‌گیری می‌کرده حال همه به یک نقطه نظر اتکا کنند. تاثیر کرونا در جامعه ما بسیار عمیق بوده و تغییراتی اساسی در آداب زندگی ایرانی ایجاد کرده است. از یک رو بوسه ساده که در دنیا رفتاری منسوخ به حساب می‌آید تا مراسم پر جمعیتی که برای عروسی و عزا برگزار می شود، دچار تغییر و تحول شده‌ایم.
خصیصه آداب و رسوم آن است که اگر مخالف آن هم باشیم اما به حساب رسم بودن آن را اجرایی می‌کنیم. شاید تنها نیرویی که می‌توانست چنین آدابی را تغییر دهد و طعم تغییر را به ما بچشاند، معضل کرونا بوده است. معمولاً مقابله با رسومی که مورد قبول اکثریت باشد کاری بس دشوار خواهد بود. یقیناً هر نظری که ارائه شود با مقاومتی اساسی روبرو خواهد شد.
بی‌شک نظر جوانان با والدین و بزرگترهای خود که بزرگ شده همین آداب هستند، تفاوت‌هایی دارد که در بیشتر مواقع این جوانان هستند که در مقابل نظرات بزرگان سر تعظیم فرود می‌آورند. تکرار شدن رسوم در طول زمان باعث می‌شود که همه ما به طور ناخواسته نسبت به آن احساس پذیرش پیدا کنیم و آن را حتمی بدانیم. اگر از این زاویه به مهمترین رخداد این ایام یعنی کرونا بنگریم در خواهیم یافت که از نگاه جامعه‌شناسانه هر اتفاق و تغییر در زندگی اجتماعی انسان‌ها یقیناً در کنار بار منفی احتمالی خود، تغییراتی مثبت نیز به همراه داشته و این موضوعی است که در طول زمان خود را نشان داده و البته اثبات می‌کند.