*فاطمه کاظمی
*خبرنگار
بزرگداشت پرفسور «حسین غیور» ریاضیدان برجسته همدانی که سال ۱۳۷۹ درگذشت، در قالب سلسله نشست‌های دیدار (۱۵) و همزمان با روز خیام و هفته میراث فرهنگی در دبیرستان ابن‌سینا برگزار شد.
در این برنامه که چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ و با اجرای «حسین زندی» برگزار شد، جمع زیادی از هم‌د‌وره‌ای‌های استاد غیور، دوستان، فرهنگیان و علاقمندان به تاریخ همدان حضور داشتند.
دکتر «پرویز اذکائی»، «محمدجلال لاله‌چینی»، استاد دانشگاه فرهنگیان، «عباس رنجبران» عضو انجمن شاهنامه‌خوانی چکاد همدان، «جواد محقق» شاعر و نویسنده همدانی، «رضا ایزدی» و «هوشنگ جمشیدآبادی» نویسنده و پژوهشگر سخنرانان این برنامه بودند. لاله‌چینی درباره اهمیت ریاضی در زندگی و بی‌توجهی به این علم در جامعه صحبت کرد و رنجبران با توجه به همزمانی این نشست با روز جهانی ریاضیات و روز بزرگداشت خیام به ارائه مقاله‌ای درباره تقویم جلالی پرداخت. محقق به اهمیت جایگاه معلم و نزول آن در برخی شرایط اشاره کرد و ایزدی و جمشیدآبادی به بیان خاطراتی از زنده‌یاد غیور پرداختند.
استاد «محمود شریفی‌امینا» حاضران را به خوانش شعری با گویش همدانی مهمان کرد و «کاظم مرادی»، «شادی فریدونی» و «محمد ثابت‌راد» هنرمندان موسیقی به نواختن قطعاتی پرداختند.
ریاضیدانان بزرگ همدان
دکتر اذکائی از شخصیت‌های بزرگ همدان در حوزه ریاضی یاد کرد و گفت: از شخصیت‌های بزرگ این حوزه که در دوره پیش از اسلام زندگی کرده‌اند، اطلاع چندانی نداریم، اما مهم‌ترین ریاضیدانان همدان در دوره اسلامی شخصیت‌هایی چون «ابن‌صلاح همدانی» بودند؛ ابن‌صلاح هم ریاضیدان برجسته‌ای بود و هم منجم ذی‌فن و بارزی محسوب می‌شد و رصدخانه‌ای نیز به نام وی در همدان برپا شده است. «میرزا ابراهیم همدانی» نیز از دیگر ریاضیدانان، فیلسوف و حکیم دوره صفویه و از شاگردان و همکاران شیخ بهائی بود.
وی ادامه داد: از بین ریاضیدانانی که قدر او مهجور مانده و باید برای برگزاری بزرگداشت وی قدم برداشت، «میرزا جعفر ریاض همدانی» است که ادیب و شاعری بود که در دوره بازگشت ادبی که با قصاید ملک اشعرای بهار آغاز شد، بهار تحت تأثیر اشعار ریاض همدانی بود. وی انگلیسی‌دان و بالاتر از آن عربی‌دان برجسته‌ای بود، به طوری که بعد از بدیع‌الزمان همدانی در علم عربی، میرزا جعفر ریاض همدانی لقب «بدیع‌الزمان ثانی» دادند. وی موسیقیدان و گردآورنده آثار موسیقی همدان هم بود و چند رساله نیز در این زمینه دارد. در ریاضیدانی، حل مسائل سه و چهار فلکی به وی منسوب است. با این وجود به سختی زندگی کرد و خیلی هم رنج کشید و در نهایت، در ۱۲۶۵ هجری قمری در تهران درگذشت.
دکتر اذکائی تأکید کرد: بعد از ریاض، کسی که سزاوار یادشدن هست، دانشمند و ادیب معروف «شیخ موسی نثری همدانی» است که از هم مجاهدان مشورطه و هم از بانیان معارف و فرهنگ همدان محسوب می‌شود. یکی از آثار سیاسی او فعالیت در روزنامه اتحاد بوده و نخستین شارح مثنوی است. یکی دیگر از آثار نثری پیشگویی‌های وی در «افسانه طی زمان» است.
این پژوهشگر تاریخ با اشاره به این‌که از سال ۱۳۱۰ تا ۱۳۴۵ شهر همدان از حیث فرهنگی و معارف بعد از تهران در تراز دوم بود، ادامه داد: کتاب ریاضیات شادروان نثری «قوانین» نام دارد که وزیر معارف وقت مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته و تأکید کرده نثری کشفیاتی در جبر کرده است.
دکتر اذکائی از زنده‌یادان خوئی و امامی به عنوان دیگر ریاضیدانان مشهور همدانی نام برد و گفت: شادروان «غلامرضا بهنیا» دیگر ریاضیدانی بود که اگرچه همدانی نبود، اما در همدان ساکن بود و خدمات زیادی به همدان کرده بود.
وی افزود: آن زمان کتاب‌هایی با عنوان «مجموعه علوم» در کشور چاپ می‌شد که مولفان این مجموعه، ریاضیدانان همدانی بود. زنده‌یاد غیور، علاوه بر ریاضی، ادیب نیز بود. زنده‌یاد غیور با زنده‌یاد «حسن دانشفر» شاعر و ادیب همدانی مشهور بود و درباره خیام مباحثاتی داشتند که بنده نیز چند جلسه‌ای خدمتشان بودم.
تقدیر از مدیر موزه آموزش‌وپرورش
در این برنامه همچنین «حسین زندی» سردبیر هفته‌نامه همدان‌نامه به نمایندگی از تشکل‌های غیردولتی شهر، با اهدای لوحی از سال‌ها فعالیت صادقانه «سید امیر قشمی» برای راه‌اندازی موزه آموزش‌وپرورش تقدیر کرد.
لازم به ذکر است، زنده‌یاد غیور در سال ۱۳۷۹ درگذشت که در شماره پیش به اشتباه سال ۱۳۸۳ قید شده بود و از این بابت از مخاطبان گرامی عذرخواهی می‌کنیم.