*ماهان زندی
دید و بازدیدهای عید از یک سو و از سوی دیگر تجربه رفتاری بعضی مردم در نوروز پیشین، سفر به دلیل فرار از مشکلات و مصائب روحی و به دلیل طولانی‌شدن زمان درگیری مردم با بیماری کرونا و مهم‌تر از همه توصیه مسئولان ذی‌صلاح به سفر، این احتمال وجود دارد که شهر همدان به ناچار با انبوهی از گردشگران مواجه خواهد شد.
فارغ از جنبه‌های مربوط به سلامت گردشگران و مسافران که باید موکدا مورد حفاظت قرار گیرد، تاثیر این ویروس بر صنعت گردشگری و به ویژه موزه‌ها و سایت‌موزه‌ها را از جهاتی می‌توان مثبت دید. به عنوان نمونه می‌توان به استفاده از امکانات و تجهیزات سمعی و بصری و حتی کمک از نرم افزارهای هوشمند قابل نصب بر روی گوشی‌های همراه (مانند بعضی سایت‌موزه‌ها و موزه‌های یزد) هم در توسعه این بنا و اماکن و هم، به منظور حداقل‌سازی برخوردها به منظور حفظ سلامت افراد بومی و گردشگران، گامی برداشت.
درست است که کرونا، صنعت گردشگری را مانند بسیاری از صنایع دیگر دچار آسیب کرده و بسیاری از افراد شاغل در این صنعت آسیب‌های غیر قابل اقتصادی را در این دوره تجربه کردند، اما فراموش نکنیم که حفاظت آثار مادی و معنوی از میراث فرهنگی یک کشور به خصوص در حوزه گردشگری باید به عنوان رکن اصلی تلقی شود.
آسیب‌هایی که هر ساله عده محدودی از گردشگران به علت کثرت جمعیت، آموزش ندیدن و همچنین نبود برنامه‌ریزی از سوی متولیان این صنعت، به آثار فرهنگی و تاریخی وارد می‌کردند امسال رخ نداد و این امر توفیقی اجباری برای بسیاری از سایت‌ها و موزه‌های ما و ایضا فرصت مناسبی برای مسئولان برای برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری مناسب‌تر و کارآمدتر شد.
باید توجه داشت که محصول گردشگری در واقع رضایت گردشگر است و این رضایت در دوران قبل از کرونا، گاهی به کمال مطلوب نمی‌رسید و طبق مشاهدات عینی و صحبت با گردشگران، یکی از دلایل مهم این امر، شلوغی و ازدحام بیش از حد جمعیت در جاذبه‌ها، سایت‌ها و موزه‌ها عنوان می‌شد. اما در این دوران تراکم جمعیت به دلیل کاهش احتمالی سفر مردم نسبت به سال‌های قبل و عمل به دستور‌العمل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌های اجتماعی می‌توان گامی موثرتر از قبل در ارائه خدمات ملموس و غیر ملموس برداشت.