*حسین زندی
*سردبیر
همه ساله ۱۵ اسفند ماه، همزمان با روز درختکاری، مسئولان و دولتمردان به صورت نمادین، یا بهتر بگویم شعاری و تبلیغاتی اقدام به کاشت درخت یا غرس نهال می‌کنند. آنان با انتشار چند عکس و خبر، درخت غرس‌شده را به حال خود رها کرده و تا سال آینده و روز درختکاری بعدی، هیچ سراغی از درخت و درختان نمی‌گیرند. این روند در شهرهای کوچک و روستاها هم رواج یافته است. مثلاً عکس‌های فراوانی در فضای مجازی می‌بینیم که دهیاری آفتابه به دست در کنار عضوی از شورای روستا که بیلی در دست گرفته و عضو دیگری درختی را در چاله‌ای نگه داشته تا همکارش با خاک پر کند. این عکس یک کار مشارکتی تبلیغاتی است که همه‌گیر شده است. بنابراین دور از انتظار نیست که پس از ظهر روز ۱۵ اسفند، تصاویر مسئولان استانی و شهری را از استاندار و شهردار گرفته تا مدیر فلان نهاد و بهمان اداره در حال کاشتن نهال ببینیم.
اما برگردیم به اخبار چند روز قبل از ۱۵ اسفند و روز درختکاری. متولیان اصلی این حوزه یعنی مسئولان منابع طبیعی و شهرداری‌ها مدام آمار و ارقامی را مبنی بر افزایش تعداد درختانی که کاشته خواهد شد منتشر می‌کنند. در واقع امسال نیز این مسابقه آمار چند روز قبل از ۱۵ اسفند آغاز شده بود. تنها مدیر منابع طبیعی ملایر اعلام کرده بود که امسال یک میلیون و ۲۳۶ هزار اصله نهال در استان از طرف اداره کل منابع طبیعی استان همدان توزیع خواهد شد. بماند که شهرداری‌های هر شهر نیز جدا در این امر خطیر و مسابقه آمار پیش‌قدم شده بودند و از تعداد درختانی که شهرداری‌ها خواهند کاشت، سخن می‌گفتند.
نفس این کار بسیار پسندیده است و بر همین اساس روزی به نام درختکاری نامگذاری شده است، اما اگر آمار امسال و سال‌های گذشته را تجمیع می‌کنیم به نتیجه مهمی خواهیم رسید. به طور مثال اگر هر سال به طور متوسط یک میلیون درخت کاشته می‌شود در طول سی سال این عدد می‌شود ۳۰ میلیون درخت. با درختانی که مردم عادی، کشاورزان، باغ‌داران، شهرداری‌ها و گلخانه‌دارها که در طول سال می‌کارند، کاری نداریم، اما آیا ما در استان همدان ۳۰ میلیون درخت ۱ تا ۳۰ ساله داریم که توسط این بزرگواران توزیع و کاشته شده است؟ مسلما پاسخ منفی است.
حال یا این آمار کذب است و مسئولان شعار می‌دهند. یا در کاشت و داشت درخت مشکل داریم. یعنی یا درختان درست توزیع نشده و از بین رفته‌اند، یا پس از کاشت، درست نگهداری نمی‌شوند. به هرحال یک جای کار می‌لنگد.
آن‌چه مسلم است مسئولان دچار شعارزدگی و تبلیغات هستند و به درخت نیز شعاری نگاه می‌کنند، به همین دلیل در زمینه درختکاری هم مانند سایر کارها ناکام مانده‌اند. توجه داشته باشیم که در گذشته از همدان به عنوان باغ‌شهر به شهر بسیاردرخت نام برده‌اند و با این‌که در سال‌های گذشته بخش بزرگی از فضای سبز استان همدان و به ویژه شهر همدان از بین رفته، اما همچنان بخشی از شهر سرسبزی خود را حفظ کرده است. پس چه عاملی باعث می‌شود که گذشتگان ما هر روز به فضای سبز محل زندگی خود بیفزایند و همه روزه کاهش می‌دهیم؟ فراموش نکنیم که در آن روزگار نه روزی به نام درختکاری وجود داشت و نه فضای مجازی و عکس گرفتن از درختکاری به عنوان یک عمل تبلیغاتی خبری بود. بلکه افراد خانواد از کودکی برای داشتن درخت احساس مسئولیت می‌کردند.
یکی از راهکارها این است که بخشی از هزینه‌هایی که برای موضوع هفته درختکاری هدر می‌دهند و درختی به بار نمی‌آید، در حوزه آموزش خردسالان، کودکان و مادران هزینه شود. آن‌ها که آموزش دیده‌اند، مسلماً تصمیم بهتری برای نگهداری درختان محل زندگی خود می‌گیرند.