در جستوجوی نفس
گفت‌و‌گوی صمیمانه با «محسن فریدونی» مربی واحد سگ‌های آنست جمعیت هلال احمر همدان
فریدونی: تعداد نیروی انسانی و سگ‌های ما بسیار کم هستند و همین امر باعث شده تمرینات و مأموریت‌های ما به سختی انجام شود. نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است، این‌که تعامل باید نیروی انتظامی قوی‌تر شود.
*دکتر حسین صالحی
*دامپزشک، دانشجوی دکترای تخصصی سلامت در بلایا
تصاویر سیل امامزاده داوود را که بررسی می‌کردم، جدای از وحشت و رنجی که به مردم تحمیل شده بود، چشمم به تصویری پر از مهر برخورد کرد. تصویری از یک سگ جست‌و‌جوگر که در گل‌و‌لای ناشی از این سیلاب با بدنی خسته و بی‌رمق هنوز در حال تلاش برای نشانی از انسان‌هایی بود که شاید برای ما یک عدد بر روی شمار تلفات باشند، اما عزیز جان خسته خانواده‌ای چشم انتظار هستند. نمی‌دانم واقعا این را فهمیده بود یا نه، اما در چشمانش حسی مملو از حسرت برای گفتن گفتاری کلیشه‌ای که من تمام تلاشم را کردم، نهفته است که الحق هم این یکی فارغ از همه جهت‌گیری‌ها و عکس‌های یادگاری تمام تلاشش را کرده بود. اخیرا در حوادثی که در کشور پیش آمده است، واحدهای سگ‌های امدادی و جست‌و‌جوگر نقش پررنگی پیدا کرده‌اند و در بسیاری از مأموریت‌های خویش در مراتبی از نیروی انسانی موثرتر واقع شده‌اند. با نگاهی به این موضوع برآن شدم تا با یکی از مربیان باتجربه سگ‌های زنده‌یاب در استان همدان به گفت‌و‌گو بنشینم که همنشین‌شدن در این بحث برای شما خواننده عزیز خالی از لطف نیست. واحد سگ‌های جست‌و‌جوگر سازمان هلال احمر استان همدان کارنامه بسیار قابل قبولی را از خود نشان داده است که به دلیل ناشناخته‌بودن این واحد اهم فعالیت‌های آنان مغفول مانده است.
- یک معرفی کلی از خودتان و عملیات‌هایی که در آن شرکت داشته‌اید به صورت مختصر بگویید.
بنده محسن فریدونی متولد سال ۱۳۶۶ در شهر همدان هستم که به مدت ۱۸ سال در خدمت جمعیت هلال احمر هستم. از سال ۱۳۸۲ همزمان با زلزله بم و تا سال ۱۳۹۰ در تیم‌های کوهستان و جاده و آواربرداری استان فعالیت داشتم و از سال ۱۳۹۰ وارد واحد سگ‌های تجسس (آنست) شدم تا سال ۱۳۹۶ امدادگر بودم و تا به امروز به عنوان کارکن کادر مشغول به فعالیت هستم. در عملیات‌هایی همچون حوادث و تصادفات جاده‌ای مختلف سبک وسنگین، جستوجو و نجات افراد گمشده در کوهستان الوند ریزش بهمن پیست اسکی تاریک دره همدان، زلزله تبریز، سیل الموت استان قزوین، ریزش آوار روستای میشن (ملایر)، پیداکردن یک نفر زنده و یک جسد زلزله استان کرمانشاه، سیل روستای حرم‌آباد ملایر، سیل لرستان (پلدختر) و جستوجوی اجساد خانواده تویسرکانی حضور فعال داشته‌ام.
- واحد سگ‌های جستوجو گر سازمان هلال احمر استان همدان چگونه تأسیس شد؟ با چه چالش‌هایی مواجه بودید؟
واحد سگ‌های جست‌و‌جوگر یا در اصطلاح آنست در سال ۱۳۷۹ در جعیت هلال احمر شکل گرفت و استان همدان جز ۹ استان اول در تأسیس این واحد بود. در بدو ورود بنده به این واحد، عملا پروتکل و قواعد مشخصی برای آن وجود نداشت. در بدنه سازمان نیز با حضور این واحد مشکلات و اختلافات بنیادینی وجود داشت و زمان بسیاری صرف شد تا بتوانیم کادر مربی سگ جست‌و‌جوگر را جا بیندازیم و تخصصی به آن نگاه کنیم. طبیعتا مردم هم در عملیات‌ها خیلی همکاری نمی‌کردند و غریب‌بودن عملکرد سگ و مسائل شرعی کار را بسیار برای ما دشوار می‌کرد. سگ‌ها به دلیل این‌که باید استانداردهای خاصی داشته باشند، اوایل توسط سازمان هلال احمر از کشورهای دیگر وارد می‌شدند، اما در حال حاضر با تلاش‌های زیاد خودمان این گونه را بومی‌سازی و به سایر استان‌ها نیز واگذار کرده‌ایم.
- در بین عملیات‌هایی که ذکر کردید، متوجه شدم واحد آنست همدان توانسته است یک نفر را زنده از زیر آوار در زلزله سرپل ذهاب پیدا کند. خاطره آن روز را برای ما تعریف کنید.
بله ما بلافاصله بعد از وقوع زلزله به منطقه سرپل ذهاب اعزام شدیم. به تیم اطلاع داده شد که در ساختمان روبه‌روی مرکز فنی و حرفه‌ای احتمال زنده‌بودن خانمی وجود دارد. سگ تیم بعد از جستوجو چند‌بار محلی را به ما نشان داد و بعد از اقدام تیم آواربرداری خانمی از زیر آوار زنده بیرون آورده شد که متأسفانه فرزند وی کشته شده بود.
- در حادثه متروپل آبادان نیز واحد شما حضور داشت. ابعاد حادثه به شدت دردناک بود. تعامل مردم و مسئولان در این حادثه و به طور کلی با واحد شما چگونه است؟ از نظر فرهنگی و شرعی مردم توانسته‌اند در صحنه حادثه شما را به راحتی بپذیرند؟
بله برخورد مردم بسیار خوب بود و از زلزله کرمانشاه به بعد در هر مأموریتی که شرکت کردیم، مردم بسیار مشتاق هستند تیم آنست وارد عمل شود و خب همان‌طور که می‌دانید ما به عنوان خط اول عملیات حضور پیدا می‌کنیم. در این بین افرادی هم با سگ‌های شخصی آمده بودند که خب من مخالف این قضیه هستم، چون به این راحتی نیست و باعث هرج‌و‌مرج می شود. سگ‌ها باید دوره تخصصی طی کنند و مربی هم باید تمامی دوره‌ها را سپری کند تا در طول مأموریت دچار خطا نشود و تیم را دچار اشتباه و کار بیهوده نکند. برای مثال در سیل امامزاده داوود سگ تیم حدود ۲۰ کیلومتر را جستوجو کرده بود و برای ریکاوری و اشتباه‌نکردن واقعا نیاز به تمرینات تخصصی است.
- چه چالش‌هایی برای واحد سگ‌های آنست سازمان هلال احمر همدان وجود دارد؟ چشم‌انداز واحد را برای آینده چطور ارزیابی می‌کنید؟
حقیقتا اقدامات زیادی در راستای بهبود عملکرد این واحد انجام شده است، اما تعداد نیروی انسانی و سگ‌های ما بسیار کم هستند و همین امر باعث شده تمرینات و مأموریت‌های ما به سختی انجام شود. نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است، این‌که تعامل باید نیروی انتظامی قوی‌تر شود. متأسفانه بارها شده که بعد از گذشت چند روز برای جستوجوی فرد گمشده، در پرونده‌های پلیس آگاهی به ما اطلاع داده می‌شود و دیگر عملا کاری از دست ما بر نمی‌آید، چون شرایط محیطی و فردی شخص گمشده تغییر می‌یابد. سگ‌های ما زنده‌یاب هستند و ممکن است به اشتباه جسدیاب خطاب شوند که تفسیر اشتباهی است و هنوز برای رسیدن به این مرحله فاصله داریم.
- در حال حاضر چند قلاده سگ در واحد آنست سازمان هلال احمر همدان وجود دارند و اسامی آن‌ها را هم ذکر کنید؟
در حال حاضر ۳ قلاده سگ در این واحد فعالیت می‌کنند. وایپر، هیرو و ویکی که به ترتیب هر کدام نه، چهار و یک سال سابقه فعالیت دارند و در عملیات‌های متعددی شرکت کرده‌اند.
- و سخن پایانی شما
تمامی موارد ذکر شد، اما واقعا نیاز به مکانی با موانع طبیعی داریم که بتوانیم سگ‌ها را در فضای واقعی تمرین بدهیم. از همین جا دعوت می‌کنم از کسانی که علاقه‌مند هستند به واحد ما سر بزنند تا هم با تیم بیشتر آشنا شوند و هم فرصتی برای ما است تا سگ‌های خود را اجتماعی‌تر کنیم تا در عملیات‌ها بهتر و دقیق‌تر عمل کنند.