ضرورت‌ غربالگری و شناخت وضعیت خودکشی در سطح جامعه

0

*حسین علیزاده

*ناظر برنامه جامع پیشگیری از خودکشی بهزیستی استان همدان

شناخت وضعیت آسیب‌های اجتماعی نخستین گام برای هر نوع سیاست‌گذاری و مداخله است. چنان‌چه تصویری از آن‌چه در سطح جامعه در حال رخداد است، وجود نداشته باشد، حاصل یا انفعال دست‌اندرکاران خواهد بود و یا «ره به ترکستان» بردن‌شان و نتیجه، تبدیل آسیب به مسئله و بحران و سپس هم‌افزایی بحران‌ها. علت‌شناسی و اقدامات مورد نیاز برای ایجاد تغییرات مثبت در روند آسیب‌ها در مراحل بعدی قرار می‌گیرند. در واقع، می‌توان گفت پیش نیازِ علت‌شناسی و مداخله، داشتن توصیفی درست از وضعیت است.

از این رو، می‌توان گفت شیوع‌شناسی و فهم کم‌وکیف توزیع هر آسیب در بین گروه‌های مختلف براساس ویژگی‌های سنی، جنسی، قومی، تحصیلات و مانند این برای فهم وضعیت و شناسایی گروه‌های در معرض خطر موضوعی بسیار مهم است. این امر، پیش نیاز هر مداخله‌ای بوده و به تبع اثربخشی مداخلات و دست‌یابی به اهداف منوط به آن است، زیرا چنان‌چه روشن نباشد کدامین گروه‌ها پرخطر هستند، چه بسا منابع مالی و معنوی سازمان در جهتی غیرضروری صرف شود.

در همین راستا، همراستا با کل کشور در استان همدان نیز طرح غربالگری پیشگیری از خودکشی در حال اجراست و انتظار می‌رود در این طرح، ضمن شناسایی گروه‌های پرخطر، نیم‌رخی از وضعیت جامعه در حوزه برخی متغیرهای روانی-اجتماعی مرتبط با افکار خودکشی به دست آید. همزمان، بر شناسایی عوامل هدایت‌کننده افراد به سوی افکار خودکشی، میزان آمادگی روانی برای اقدام به خودکشی، ابزارها و روش‌ها، مولفه‌های بازدارنده از این قبیل افکار یا اقدام بدان تأکید شده است تا مبنایی برای اقدامات بعدی و ارتقای مهارت‌های فردی و اجتماعی در راستای توانمندسازی افراد باشد.

البته در این بین، با توجه به حساسیت‌های خاص موضوع و همچنین مختصات فرهنگی خاص جامعه ایرانی، ممکن است درستیِ پاسخ‌های افراد به دیده تردید نگریسته شود، اما در این طرح از کارشناسان رشته‌های روان‌شناسی، مددکاری اجتماعی و جامعه‌شناسی به عنوان تسهیلگران آموزش دیده‌ای استفاده شد که تجربه فعالیت‌های مشابه دارند و البته پیش از شروع فرایند اجرایی، آموزش‌های متعددی هم به همکاران بخش اجرایی برای برقراری ارتباط موثر با جامعه هدف ارائه و همزمان از راهبردهایی همچون جلب اعتماد جامعه هدف از طریق اطمینان‌بخشی از محرمانه بودن پاسخ‌های افراد و توجه به اصل رازداری استفاده شد. امید آن می‌رود انجام طرح‌هایی از این قبیل، دانش‌مان از وضعیت این آسیب در جامعه را ارتقا دهد.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.