یک فعال گردشگری در گفت‌وگو با همدان‌نامه:
عزم جدی در حوزه گردشگری وجود ندارد

*نازنین ناصری

*خبرنگار

یک فعال گردشگری با بیان این‌که همه ما می‌دانیم که گردشگری یک علم مانند علوم دیگر است، اما برای ما درک آن سخت است، می‌گوید: همه افراد تجربه سفر را دارند. ما در علوم دیگر مانند شاخه معماری شاید سفر را تجربه نکنیم، اما در گردشگری این تجربه‌ها وجود دارد و فرد بر اساس این تجربه خود را متخصص در این حوزه می‌داند.

«مجتبی جوادیه» با ابراز تأسف مطرح می‌کند: ما در کشور و به‌خصوص در استان همدان کار علمی و زیر بنایی درست انجام نمی‌دهیم و با اتکا به یکسری آمار نسبت به آن‌ها کارهای مختلف را انجام می‌دهیم. به عنوان مثال؛ با توجه به ظرفیت پذیرش گردشگر در استان همدان، می‌توان در فصول گردشگری مانند نوروز و تابستان و همچنین تعطیلات خردادماه و عید فطر که دو روز در نظر گرفته شده در رابطه با جذب گردشگر، نمره خوبی به همدان داد. در این ایام گردشگری را به‌صورت انبوه در کل کشور مشاهده می‌کنیم.

جوادیه می‌گوید: اما به نظر من که سعی می‌کنم کار علمی انجام دهم، این موارد ملاک نیست. نمی‌توانیم نوروز را ملاک قرار دهیم و بگوییم در نوروز این تعداد گردشگر داشتیم، پس نمره خوبی کسب کردیم. در حال حاضر که در ادریبهشت ماه هستیم، مهم است که چه تعداد گردشگر وارد استان می‌شود و همزمان با استان‌های اصفهان، کاشان، شیراز و شهرهای شمالی مقایسه کنیم تا ببینیم حوزه گردشگری در این شهرها به چه صورت است. در نوروز چه بخواهیم یا نخواهیم و ادارات مرتبط با گردشگری تلاش کنند یا تلاش نکنند، گردشگر وارد استان می‌شود. در دوره‌های زمانی که گردشگر به صورت انبوه در همه جای ایران سفر می‌کند، با تعداد افراد سفر کرده نباید آمار بگیریم و به جای آن آمار درآمدی و اقتصادی را باید مقایسه کنیم که از این تعداد گردشگر وارد شده به استان چقدر سود داشتیم و استان چقدر درآمد داشته است؟

عملکرد ضعیف ادارات در حوزه گردشگری

این فعال گردشگری ادامه می‌دهد: متأسفانه ادارات کمتری وجود دارد که بتوان این مبالغ را از آن‌ها به‌دست آورد. در همه دنیا کارهای اقتصادی کامل مشخص است که چقدر مبلغ هزینه شده است، درآمد‌ها توسط اداره دارائی و مالیات تفکیک می‌شود که این مقدار درآورد استان همدان از حوزه گردشگری در دوره‌های زمانی مختلف بوده است. اگر از نظر تعداد بررسی کنیم، در عید نوروز و تعطیلی عید فطر، نمره خوبی در گردشگری می‌گیریم، اما در بخش درآمدی نمره ضعیفی داریم. ما باید بررسی کنیم که در حوزه اقتصادی از گردشگر چه استفاده‌هایی می‌کنیم، گردشگری که وارد استان همدان می‌شود، چقدر برای ما سود دارد؟ اگر سود نداشته باشد، مفید نبوده و کار مثبتی برای اقتصاد استان صورت نگرفته است؛ چراکه گردشگر از منابع مختلف موجود در استان استفاده کرده است. اگر بخواهیم عملکرد ادارات و سازمان‌های دولتی را بررسی کنیم، عملکرد بسیار ضعیفی داشتند. ناهماهنگی‌ها، افتتاحیه خیلی بد و بسته‌شدن ستاد خدمات نوروزی بعد از افتتاحیه گویای همه چیز بود.

بررسی آورده و هزینه‌های گردشگر

این فعال گردشگری با بیان‌ این‌که این عملکرد ضعیف نشان‌دهنده این است که به حوزه گردشگری خیلی توجه نمی‌شود، توضیح می‌دهد: ما باید در بزنگاه حضور داشته باشیم و ایرادات را ببینیم تا آن‌ها را برای دوره‌های بعد برطرف کنیم. در حال حاضر موضوع جلسات ادارات در حوزه گردشگری باید مشخص و شفاف باشد. ما باید بدانیم تعطیلاتی که سپری شد و گردشگر وارد استان و خارج شد، چه ایراداتی داشتیم، آن‌ها را بررسی و راه‌حل ارائه دهیم، اما متأسفانه در جلسات مختلف همان صحبت‌های قبل تکرار می‌شود و در چند سال اخیر در جلسات همین رویه بوده است و اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد. به عقیده بنده عزم جدی در حوزه گردشگری وجود ندارد.

وی با اشاره به این‌که با مطالعه مقالات متعدد حوزه گردشگری در چند ماه گذشته به این نتیجه رسیدم که تصور ما اشتباه بوده است، تأکید می‌کند: راهی که از سال‌های قبل پیش‌رو گرفتیم که مبنای توسعه اقتصادی استان را توسعه گردشگری قرار دهیم، کاملا اشتباه است. در هیچ جای دنیا این تصور وجود ندارد؛ به دلیل این‌که گردشگری به‌خصوص گردشگری نوین برای توسعه نیازمند سرمایه است. سرمایه‌گذاری وقتی شکل می‌گیرد که اقتصاد قوی باشد و سرمایه‌گذار داشته باشد. اگر ما در حوزه گردشگری سرمایه‌گذار داشته باشیم که بخواهد سرمایه‌گذاری کند، همدان را برای سرمایه‌گذاری انتخاب نمی‌کند و بیشتر جلب استان‌های جنوبی و شمالی کشور می‌شود، حتی اگر سرمایه‌گذار بومی باشد.

این فعال گردشگری اظهار می‌کند: در حوزه سرمایه‌گذاری در دو بخش ضعیف هستیم؛ اولا سرمایه‌گذار خوب نداریم و سرمایه‌گذاران بومی ما علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری در استان همدان ندارند، مسیر مناسبی برای سرمایه‌گذار تعریف نمی‌کنیم و باعث می‌شود اندک سرمایه‌ای که وارد این حوزه می‌شود، یک مسیر طولانی و پرپیچ‌وخم در مقابل آن قرار می‌دهیم، دوما طرح‌های توجیهی علمی آماده برای سرمایه‌گذار وجود ندارد. حداقل کاری که می‌شود انجام داد، این است که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را باید به‌صورت علمی طراحی کنیم و اگر سرمایه‌گذار پیدا شد، به‌صورت رایگان در اختیار او بگذاریم.

مشکلات دریافت مجوز

وی ادامه‌ می‌دهد: مسیر دریافت مجوز برای آغار کار سخت است و سرمایه‌گذار باید استعلامات هجده‌ ساله از همه ادارات داشته باشد. چند ماه می‌رود و می‌آید و در میانه‌ راه می‌ماند. در چند سال گذشته حدود هشت سرمایه‌گذار خوب می‌شناختم که با این مشکل مواجه شدند. با توجه به تورم موجود در کشور، زمانی که سرمایه‌گذار چند میلیارد تومان برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری کنار می‌گذارد، تا بخواهد مجوز بگیرد، ارزش پول آن نصف می‌شود. پس به سراغ سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دیگر مانند مسکن و زمین می‌رود. روند دریافت مجوز خیلی طولانی است و حداقل دو سال طول می‌کشد که مجوز صادر شود. اگر در این راه از تلاش سرباز نزند، باز توجیه اقتصادی ندارد.

گردشگری نوین

جوادیه نیاز به سرمایه‌گذاری و تنوع در جاذبه‌های گردشگری را از موضوعات اصلی عنوان می‌کند و می‌گوید: در گردشگری نوین مکان‌های دیدنی مانند آرامگاه ابن سینا در همدان موجود است، اما چه استفاده‌ای به‌جز آرامگاه از آن داریم؟ در شهر قونیه فقط از اسم مولانا درآمد بسیاری به‌دست می‌آورند. با طرح‌های جالب می‌شود فقط از اسم بوعلی سینا درآمد کسب کرد که متأسفانه هیچ کاری انجام نمی‌دهیم.

استفاده‌نکردن از فرصت‌های شهرستان‌ها

وی همچنین از استفاده‌نکردن از فرصت‌ها و طرح‌ها در دیگر شهرستان‌های استان گلایه کرده و می‌‌افزاید: از لالجین چه استفاده‌ای به‌جز یک خیابان با چند تا فروشگاه می‌کنیم؟ درحالی که شهر جهانی سفال نام دارد. ما می‌توانیم آتلیه سفال و موزه سفال در آن تأسیس کنیم یا از ساخت سفال برای گردشگران کسب تجربه داشته باشیم. از صنایع مبل و منبت موجود در ملایر و تویسرکان هیچ استفاده‌ای نمی‌کنیم. همه این‌ها نیاز به عزم جدی دارد. فرصت‌های موجود باید به‌صورت طرح دربیاید و فرصت سرمایه‌گذاری ایجاد شود و برای جذب سرمایه‌گذار تسهیلات خاصی به آن‌ها داده شود. روند گرفتن مجوزها کوتاه‌تر و تسهیل شود تا به آینده گردشگری در استان امیدوار باشیم، در غیر این صورت این تعداد گردشگر با این میزان درآمد نسبت به جاذبه‌ها و ظرفیت‌های موجود در استان اضافه هم هست.