*حسین زندی
*روزنامه‌نگار
در شماره پیشین هفته‌نامه همدان‌نامه از غربت خواجه رشید الدین فضل الله همدانی در زادگاه خود نوشتیم؛ اندیشمندی که همشهریانش هم او را نمی‌شناختند اما آیا دیگر بزرگان را می‌شناسیم؟ میرزاده عشقی یکی از این افراد غریب در وطن است، او از تاثیرگذارترین مبارزان، شاعران، نمایشنامه نویسان و روزنامه‌نگاران یک‌صد سال گذشته است.
امروز ۹۶ سال از مرگ او می‌گذرد و در گورستان ابن بابویه آرمیده است اما بسیاری از همشهریانش نمی‌دانند او کیست، چه کرده، چگونه زیسته، چرا به قتل رسیده و حتی بسیاری از آرامگاه او اطلاع ندارند. او هم مانند خواجه رشید در زادگاه خود همدان تنها یک خیابان دارد. نه همایشی برای او برگزار می‌شود، نه بنای یادمانی به نام اوست و نه در معرفی او تلاشی شده است. پس از تخریب زندان سابق همدان، فعالان فرهنگی این شهر انتظار داشتند، محوطه زندان به بوستانی به نام میرزاده عشقی تبدیل شود و یک بنای یادمانی فاخر به یاد او ساخته شود، اما کو گوش شنوا!
میرزاده عشقی را شخصیتی معترض، نوآور، احساساتی و نوجو می‌دانند و بسیاری معتقدند اگر زنده می‌ماند نوآوری‌های ادبی را او رقم می‌زد و از نیما نیز پیشروتر می‌بود اما قاتلان فرصت ندادند. او از نخستین روزنامه‌نگاران همدانی به شمار می‌رود. در ۱۸سالگی (۱۲۹۴ش) نشریه «نامه عشقی» را که فقط یک ورق یعنی دو صفحه بود، در شهر همدان منتشر می‌کند و همین کار او را در زمره نخستین روزنامه‌نگاران همدان قرار می‌دهد. عشقی در مقام روزنامه‌نگار بیشتر درباره اوضاع سیاسی زمان خود نوشته که جملگی با لحنی اعتراضی و مهاجم به نظر می‌رسد. جوان بودن او را در سبک و سیاق روزنامه‌نگاری نمی‌توان نادیده گرفت. به نظر می‌رسد اگر تجربه بیشتری کسب می‌کرد و فرصت بیشتری برای زیستن داشت، از هیجان درونی او کم می‌شد و در روزنامه‌نگاری نیز متعادل‌تر می‌شد. اگرچه در موضع‌گیری‌های سیاسی از احساساتش تبعیت می‌کرد و این احساسات از روحیه هنری‌اش سرچشمه می‌گرفت، اما در دیگر حوزه‌ها او یک شخصیت متفاوت و سرآمد بود.
عشقی در همدان ناشناخته و مظلوم است، بنابراین بر شهروندان همدان و همشهریانش است که به یاد او تلاش کنند تا بیش از این در سایه بی‌تفاوتی نماند.